Türkiye dolu dizgin 14 Mayıs’ta yapılacak seçime gidiyor. Az bir süre kaldı. Son düzlüğe de girildi. Yüksek Seçim Kurulu’nun açıklamasına göre, seçime 36 parti katılacak. Bu partilerin bir kısmı ittifaklar, birlik oluşturarak sandığa gidiyor. Yine Yüksek Seçim Kurulu’na göre, Cumhur İttifakı, Millet İttifakı, Emek ve Özgürlük İttifakı, Ata İttifakı ile Sosyalist Güç Birliği var. Aynı anda Cumhurbaşkanlığı ve Milletvekilliği olmak üzere iki seçim yapılacak.
* * * *
Hemen her gün her iki seçim için yeni bir anket yayınlanıyor.  Anketin kaç kişiyle nasıl, ne şekilde yapıldığı, hata payı, kararsızlar gibi şeyler de açıklanmadığı için güvenirlik ölçütleri hakkında bir şey söylemek mümkün değil. Yaşadığım Almanya’da 16 yıl şansölyelik görevini üstlenen Hristiyan Demokrat Parti Başkanı müteveffa Helmut Kohl anketlere hiç inanmazdı ve ‘anketlere bakılırsa benim hiç şansölye olmamam gerekirdi‘ derdi.
* * * *
Ayrıca dikkati çeken bir konu da dalgalanma aralığı. Açıklanan oranlara bakılırsa örneğin Cumhurbaşkanlığı seçimini önde götüren iki aday arasındaki farkın tek haneli olmasına karşılık hata payının açıklanmaması /verilmemesi. Hata toleransı veya dalgalanma aralığı olarak da bilinen hata limiti, örneğin +/- yüzde x gibi bir artı/eksi değer kullanılarak belirtilir.
* * * *

Anketlerde hata payının ne kadar büyük olduğu belirli faktörlere bağlıdır. Almanya’da hata toleransı mutlaka blirtilir. Aksi takdirde anket ciddi değildir. Dalgalanma arlığı her zaman dikkate alınmalıdır. Çünkü bu bir tahmin değil, yalnızca x zamandaki bir anket. Seçimden önceki son birkaç gün içinde dahi, güncel olaylar oylama kararını yeniden etkileyebilir.
* * * *

Yüksek Seçim Kurulu Başkanı Ahmet Yener, 14 Mayıs 2023 seçimleri için ‘Yurt içindeki seçmen sayısı 60.697.843 olup bunun 30 milyona yakınını kadın seçmen.  Seçimde ilk kez oy kullanılacak seçmen sayısı 4.904.672‘ dedi. Yani ilk kez oy kullanacak gençlerin sayısı 5 milyon civarında. Bu sayı seçmenlerin yaklaşık yüzde 8’ine yaklaşıyor. Bu önemli bir rakam. Türkiye şimdilik genç bir nüfusa sahip. Gençleri 30 yaş altı kabul edersek bu daha da yüksek bir oran. Bazı hesaplamalara göre, yüzde 20’lere varabilir.
* * * *
Yıllardır Almanya’da yaşıyorum. Gazeteci/Yayın Yönetmeni olarak pek çok seçimi takip ettim/ediyorum. Yurt dışındaki seçmen sayısı da 3.416.118 olarak açıklandı. Yurt dışında ilk kez oy kullanacak seçmen sayısı da 277.646 olarak bildirildi. Türkiye Raporu, bireysel ve kurumsal aboneleri için her ay ülke çapında en az 2000 kişiyle gerçekleştirdiği anketlerin sonuçlarını içeren iki rapor hazırlıyor. Nisan araştırmasına göre, 18-24 yaş aralığında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu eşit oranda destek alıyor.
* * * *
Türkiye’de özellikle gençler arasında bir Muharrem İnce rüzgarı estiği de yadsınamaz. Bunun ne kadar doğru olduğunu bilmesek de sosyal medyada görüyoruz. Nisan ayındaki Türkiye Raporu’na göre, ilk kez sandığa gidecek her dört gençten birinin İnce’yi tercih edeceği belirtiliyor. Eğer bu tespit doğruysa seçmen gençler ideolojik hareket etmiyor. Bana göre coşku, endişe ve korkularını hisseden bir siyasetçi arıyorlar.
* * * *
Gençleri bir yana bırakırsak bu seçimde bir yanda ideolojik seçmenler var. Ne olursa olsun, dünya yansa devamlı oy verdiği partisini değiştirmeyenler. Diğer yanda da pahalılık nedeniyle ekonomik veya milli güvenlik gibi bir başka nedenle gidişat seçmenleri. 14 Mayıs’taki seçimde hangi grubun etkili olacağına dair bir ipucu yok. Çünkü bu konuda bir araştırma/anket de yok.
* * * *
Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Hüseyin Barış Doster, ‘Türkiye’de siyasetin temel sorunu, kimlik siyasetinin güçlü olması, sınıf siyasetinin güdük kalmasıdır. Oysa Cumhuriyet, toplum sözleşmesini, feodalizm artığı alt kimliklerle değil, siyasal bilinç sahibi yurttaşlarla yapar. Dünya yapay zekayı konuşurken, Türkiye etnik kökenleri, mezhepsel aidiyetleri, hemşericiliği konuştuğu sürece, siyaset esnafı kazanacak, millet kaybedecek‘ diyor. Seçime az bir süre kaldı. Bekleyip göreceğiz.