Görme engellilerin bağımsız hareket edebilmesini sağlayan araca Beyaz Baston denir. Bunu biliyordum ancak açıkça söylemek gerekirse çokta öyle içeriğine, önemine ve işlevine eğilmemiştim.

Geçtiğimiz günlerde yine ayda en az bir iki defa uğradığım, her uğradığımda pozitif enerji ile dolduğum, merkezi Bakırköy Zuhuratbaba Mahallesi’nde bulunan Görme Özürlüler Derneği’ne gittim.

Her gittiğimde gelenleri pozitif ses tonu ve gülen yüzüyle karşılayan dernek sekreteri Gülşen Hanıma zaman zaman ‘sus’ işareti yapar, beni ses tonumdan tanıyan çoğunluğu görme engelli olan yönetim kurulu üyelerine sesimi değiştirerek, ‘Merhabalar, nasılsınız vs’ gibi sorular sorar, sohbet etmeye başlarım. Açıkçası bilgileri, birikimleri ve olaylara hakimiyetleri karşısında çoğu zaman şaşkınlık yaşasam da, iyi niyetleri, pozitiflikleri ve nasıl iyilik yapabiliriz düşünceleriyle bir müddet sonra ses tonumu ayarlayamaz kendime dönerim.

Ve birden Gözder Başkan Yardımcısı Oğuz Taşdemir’den, “Aaaa Bakırköy’ün en güzel gazetecisiymiş bizi kandırmış” diye bir ses yükselir, şahsıma yaptığı iltifata da, “Hem görmüyorsun, hem de yalan söylüyorsun” diye cevap verir, ardından kahkahalarla sohbetimize devam ederiz.

Örneğin Dernek Başkanı Ali Varlık’ın bilgi birikimi, olaylara hakimiyeti ve çözüm önerileriyle yaklaşımı beni her zaman etkilemiştir.

Bir diğer örnekte Dernek Onursal Başkanı Mustafa Ercan’ın gördüğü dünyada görmeyenler için çalışma azmi, olaylara yaklaşımı, yardım alan bir dernekken şimdilerde yardım eden ve engelli vatandaşların eğitimleri için çözüm odaklı projeleri beni derinden etkiler.

Dediğim gibi geçtiğimiz günlerde uğradığım Görme Özürlüler Derneği’nin bir süredir takip ettiğim Beyaz Baston Kampanyası ile ilgili konuştuk biraz ve gerçekten Beyaz Baston hakkında ne kadar az şey bildiğimizi öğrenmiş oldum. Örneğin görme engellilerin başkasının yardımı olmaksızın kendi başlarına yürüyebilmesi için kullandığı Beyaz Baston’un, düzgün zeminde sola sağa kaydırılarak, pürüzlü zeminde ise yerden kaldırılıp sağa sola dokundurularak kullanıldığını, merdiven çıkış/inişleri için ya da yere düşürülen bir cismi bulmak amacıyla özel teknikler geliştirildiğini ve Beyaz Baston’un kullanıcısının boyuna göre çeşitli uzunluklarda üretildiğini öğrendim. Dolayısı ile beyaz Baston kullanma eğitiminin ne denli önemli ve gerekli olduğunu da böylece kavramış oldum.

Mustafa Ercan, “Edirne’den Kars’a kadar hiçbir görme engellimiz bastonsuz kalmasın diye bu kampanyayı başlattık” dedi ve geçtiğimiz günlerde Malatya’nın Darende ilçesinde İl Jandarma Komutanlığı ile yaptıkları ortak bir proje kapsamında görme engelli gazilere bastonlarını ulaştırdıklarını söyledi.

Yine geçtiğimiz haftalarda Görme Engelliler Başkanı ile irtibata geçtiklerini, 35 görme engellinin kimlik bilgileriyle birlikte raporlarının geldiğini, buna göre de bastonları ulaştıracaklarını söyledi.

Mustafa Ercan’ın verdiği bir bilgi karşısında, “Nasıl yani” dedim ki açıkçası hiç düşünmemiştim. Ercan, “Beyaz Baston gören gözler için ayakkabı olarak görülmeli. Nasıl ki sağlıklı bir insan bir yılda yazlık ve kışlık olmak üzere en az iki ayakkabı kullanıyorsa, görme engellinin bastonu da aynı şekildedir” dedi ve başladı anlatmaya.

“Görme engelli birey, bastonu ile giderken çarpıyor, kırılabiliyor, hasar görebiliyor ve zamanla eskiyor. Bu kez normal şartlarda yılda iki kez ihtiyaç duyduğu bastona daha fazla ihtiyacı olabiliyor. Bir çocuğu düşünün top oynuyor ve ayakkabısı yırtılıyor. Yeni bir ayakkabı almak lazım öyle değil mi? İşte Beyaz Baston’da böyle” dedi.

Gerçekten de bu ayrıntıyı hiç düşünmemiştim. Demek ki bir baston, bir engelli için sonsuz çözüm değil, sürekli bir ihtiyaçmış.

Mustafa Ercan devam etti yaşanan süreci.

“Beyaz Baston ülkemize dolarla gelen bir ürün. Yüksek artışlı kurlardan dolayı da maliyeti yüksek bir ürün. Tabi bunun birde ülkemize geliş serüveni var ve 3 ay gibi bir süreyi kapsıyor. Çin’den bir konteyner yüklendiğinde tüm körfezi geziyor ve Türkiye’ye gelmesi neredeyse 3 ayı buluyor. Tabi birde tüm dünya ile birlikte ülkemizde bir pandemı süreci yaşadı ve yaklaşık 1 yıl gümrük kapıları kapandı. Dolayısı ile görme engelli dostlarımızın bastona ulaşma şansı da kapandı. Bunlar hiç konuşulmayan, bilinmeyen ve aslında kafa da yorulmayan şeyler. Oysa Beyaz Bastonun önemi her ortamda anlatılmalı, bilinmeli ve ona göre tedbirler alınmalı” diyerek devam etti.

Dünya Beyaz Baston Ve Güvenlik Günü, Beyaz Baston Körler Haftası gibi belli günlerde değil, hayatın her alanında görme engellilere ve ihtiyaçlarına yönelik çalışmaların yapılması gerektiğinin altını çizen Mustafa Ercan, bu günlerin cadde ve sokaklardaki, bina ve istasyonlardaki fiziksel engellerin ortadan kaldırılması için eylem ve mücadele günü olarak değerlendirilmesi gerektiğini ve yerel yönetimlerden başlayarak tüm koşulların düzenlenmesi gerektiğini söyledi.

Beyaz bastonun görme özürlü için bir bağımsızlık ve güvenlik sembolü olduğunun altını çizen Ercan, baston kullanmadan gezen görme özürlülerin düşme, çarpma, yaralanma, sakatlanma gibi kazalarla karşılaşma ihtimalinin baston kullananlara göre çok daha yüksek olduğunun istatistik olarak da kanıtlanmış olduğunu ifade etti.

1980’li yıllara kadar körler okullarında baston kullanma eğitimiyle ilgili bir ders veya kurs olmadığını, günümüzde ise bazı körler okullarında ve rehabilitasyon merkezlerinde beyaz baston eğitimi verilmesine rağmen bazı görme özürlülerin baston kullanma konusunda isteksiz olduklarını, bu durumun eğitimin eksik bırakılan bir yanı olduğunu gösterdiğini, bunun da psikolojik bir etki olduğunu söyleyen Mustafa Ercan, dolayısı ile görme özürlüler konusunda yasal düzenlemelerin acilen alınması gerektiğini belirterek, “Körler arasında baston kullanımının yaygınlaştırılmasına katkıda bulunmak da sosyal sorumluluğun bir gereği sayılmalıdır” dedi.

Çağdaş toplumun vazgeçilmezi olan GÖZDER’in yaşamsal alanlarda görme engelli bireylerin yaşam standartlarını en üst düzeye getirebilmeleri için görme engellilere ışık olmaya devam edeceklerini söyleyen Görme Engelliler Derneği Onursal Başkanı Mustafa Ercan, duyarlı tüm vatandaşlara yaptıkları sosyal sorumluluk projesine destek vermeye davet etti.