Türkiye'de yaşayan nüfusun dörtte üçü şu anda açlık sınırının altında. Yokluk ve sefaletle boğuşuyor. Tabi kimin umurunda. Verdiler yetkiyi şimdi görüyorlar etkiyi. Geçiniz kurunun yanında yaş yanar vs laf salatasını ülkece bitmişiz. Binmişiz bir alemete gidiyoruz kıyamete. Nerde duracak nerde patlayacak bu iş belli değil ama bence sonu da yakın görüyorum Neden derseniz bu düzen böyle devam edemez derim. Bakın Türkiye şu anda gıda enflasyonu en yüksek ülkeler sıralamasında –resmi veriler itibariyle- Avrupa’da 1. sırada yerini korurken, dünyada ilk 10 ülke arasındadır. Hal böyle iken ne söylesen lafı güzaf. Dostlar ! Türkiye’de aylık mutfak enflasyonu 20 ay sonra ilk kez tekrar %0,5’in altına düştü fakat tarım girdi fiyatlarındaki artış yavaşlasa da yıllık oran hâlâ %60’ın üzerinde bumunuyor

Dar ve sabit gelirli yok oluyor
Özellikle gıda başta olmak üzere temel mal ve hizmetlerde yaşanan enflasyon en çok dar ve sabit gelirli yurttaşların alım gücünde erimeye yol açmaktadır. TÜİK tarafından 2022 yılı için açıklanan “Hane Halkı Tüketim Harcaması” verileri de bu durumu ortaya koymaktadır. Araştırma bulgularına göre, hane gelirinin ortalama %22,8’i gıdaya ayrılırken, en düşük %20’lik gelir diliminde olan hanelerin gıdaya ayırmak zorunda kaldıkları payın %35,8’e çıktığı görülüyor. Konut ve ulaştırma giderleri de eklendiğinde gelirinin %73’ünü sınırlanamaz zorunlu giderlere ayırmak zorunda kalan en yoksul kesimlerin de refah seviyesini arttırabilmesi için enflasyonun kalıcı şekilde düşürülmesi gerektiği açık bir biçimde anlaşılıyor.

Asgari ücret açlık sınırının altına düştü
Türk-İş, dört kişilik ailenin aylık gıda harcaması tutarı olan açlık sınırını 11 bin 658 lira olarak açıkladı. Böylece açlık sınırı 11 bin 402 lira olan asgari ücreti geçti. Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş), Temmuz 2023’e ilişkin açlık ve yoksulluk sınırı verilerini açıkladı.
Sendikanın verilerine göre, dört kişilik bir ailenin açlık sınırı 11 bin 658, yoksulluk sınırı 37 bin 974 liraya yükseldi. Böylece 11 bin 402 lira olan asgari ücret açlık sınırının altına düşmüş oldu. Önceki ay açlık sınırı 10 bin 373 TL, yoksulluk sınırı ise 33 bin 788 TL olmuştu. Çalışmaya göre, gıda fiyatları temmuzda aylık yüzde 12,38, yıllık yüzde 70,44 oranında artış gösterdi. Bekar bir çalışanın aylık yaşama maliyeti ise 15 bin 123 TL‘ye ulaştı.

TÜRK-İŞ Araştırmasının sonucuna göre;
Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 10.373,28 TL’ye,
Gıda harcaması ile giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı ise (yoksulluk sınırı) 33.788,80 TL’ye,
Bekâr bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ de aylık 13.471,30 TL’ye yükseldi.
Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin “gıda için” yapması gereken asgari harcama tutarındaki artış bir önceki aya göre % 0,10 oranında gerçekleşti.
Altı aylık değişim oranı ise % 27,58 olarak tespit edildi.
Son on iki ay itibariyle değişim oranı % 62,30 oldu.
On iki aylık ortalamalara göre değişim oranı ise % 108,58 olarak hesaplandı.

İstanbul'un enflasyonu %63.7
İTO'nun açıkladığı verilere göre, İstanbul'da temmuzda önceki aya göre perakende fiyatlar yüzde 9.84 arttı. Yıllık bazda ise artış yüzde 63.7 oldu ve böylece düşüş serisi son buldu.
Buna göre, 2023 Temmuz ayında İstanbul'da; perakende fiyat hareketlerinin göstergesi olan İstanbul Ücretliler Geçinme İndeksi bir önceki aya göre yüzde 9,84, toptan fiyat hareketlerini yansıtan Toptan Eşya Fiyatları İndeksi ise yüzde 4,54 oranında arttı. İstanbul’da haziran ayında aylık enflasyon yüzde 3,46 olmuş; Toptan Eşya Fiyatları indeksi ise aylık yüzde 4,32 oranında artmıştı. Haziranda İstanbul’da yıllık enflasyon ise yüzde 55,19 olmuştu. Temmuzda bu oran yüzde 63,76 olarak gerçekleşti. Haziranda yüzde 64,27 olan Toptan Eşya Fiyatları İndeksi ise temmuzda yüzde 66,57’ye çıktı.

Sağlık ve kişisel bakım rekor kırdı
Temmuz 2023'te perakende fiyatlarda bir önceki aya göre; Sağlık ve Kişisel Bakım Harcamalarında yüzde 17,35, Ev Eşyası Harcamalarında yüzde 16,02, Kültür Eğitim ve Eğlence Harcamalarında yüzde 14,66, Ulaştırma ve Haberleşme Harcamalarında yüzde 12,79, Konut Harcamalarında yüzde 10,07, Gıda Harcamalarında yüzde 8,61, Giyim Harcamalarında yüzde 2,33, Diğer Harcamalar grubunda yüzde 0,68 artış izlendi. Temmuz 2023'te Toptan fiyatlarda bir önceki aya göre; Madenler Grubunda yüzde 11,26, Yakacak ve Enerji Maddeleri Grubunda yüzde 9,70, Mensucat Grubunda yüzde 3,62, Gıda Maddeleri Grubunda yüzde 3,59, İşlenmemiş Maddeler Grubunda yüzde 3,57, Kimyevi Maddeler Grubunda yüzde 2,57, İnşaat Malzemeleri Grubunda yüzde 2,46 artış izlenmiştir.

Marulun bile yarısı isteniyor
Yurttaşların artan fiyatlara karşın alım gücündeki gerileme pazarlardaki alışverişi durma noktasına getirdi. Esnaf; meyve, sebze ve balık fiyatlarındaki artış yüzünden insanların artık taneyle alışveriş yaptığını söyledi. Hayat pahalılığı ve düşen alım gücü, daha çok dar gelirli yurttaşların alışverişte tercih ettiği pazarları da vurdu. Müşteri profili yoksul mahallerinde yaşayanlardan oluşan Ankara Ulus Hali'ndeki esnaf, taneyle alışverişin arttığını hatta marulu bile ikiye böldürüp almak isteyenler olduğunu anlatıyor. Ankara'nın en hareketli alışveriş mekanlarından olan Ulus Hali'nde esnaf alışılmadık bir tenhalık yaşandığını söylüyor. Yüksek enflasyon ve düşük gelir nedeniyle insanların, tüketim alışkanlıklarının ve alışveriş kültürlerinin de değiştiğini vurgulayan Ankara Ulus Hali'ndeki pazarcılar, BirGün’e şunları anlattı: "Burası Ankara'nın en ucuz alışveriş yeri. Marketlerde kirazın kilosu 60 TL iken bizde 20 TL. Ancak, insanlar, aradaki büyük fark nedeniyle ucuz ürünlere şüpheyle yaklaşır oldu. Bize gelen müşteriler, kirazı neden 20 TL'ye sattığımızı sorguluyor, ucuz ürünlerin bozuk veya çürük olduğunu düşünüyorlar. Bu yüzden bizden ürün almak istemiyorlar."

Pazarcılar anlatıyor
Aylık ortalama 10 bin TL gelirle ayakta durmaya çalıştıklarını söyleyen pazarcılar, müşterilerin alım gücünün gittikçe düştüğünü anlatıyor. Akaryakıta gelen zammın zincirleme olarak her şeyin fiyatını artırdığını eve insanların bu yüzden evlerinden çıkamadıklarını da belirten pazarcılar, şöyle konuştu: “Burada 'çalışıp geçinebiliyoruz' diyenler yalan söylüyor. Kötü niyetliler. İnsanlar eskiden poşet poşet alırdı ama şimdi taneyle bile alamıyor. Marulu bile yarıya böldürüp almak isteyenler oluyor. Kazancımız çok düştü. Kira, vergi, sigorta hep bizim aleyhimize işliyor zaten. Önceden buranın kirası 10 bin TL idi, şimdi 17 bin TL ödüyorum. Elektrik faturam en düşük geldiğinde 3 bin TL oluyor. Geçen yaza göre müşteri sayısı da azaldı. Akşam üzeri biz tezgâhı toplamaya yakın gelip artan malları alanların sayısında artış oldu.”45 yıldır Ulus Hali’nde pazarcılık yaptığını söyleyen Faruk Yardımcı ise şu şekilde konuştu: “İnsanlar sadece domates, salatalık, biber alıyor. Meyve artık alınmıyor. Müşteri profili çok değişti. Artık evde minimum iki tane emekli maaşı olanlar, iki kişilik aileler, çocuğu olmayalar ya da tek çocuğu olanlar geliyor. Yarımşar kilo alıp gidiyorlar. Burası Ankara’nın en düşük fiyatlı yeri olmasına rağmen kimse kilo kilo alamıyor. Bu çevrede memur da olmadığı için onlar da gelmiyor, hepsi Eskişehir yoluna gitti. Kazancımız iyice düştü. Dolmuş 17 TL olduğundan beri kimse gelmiyor zaten. Evinin yakınında, yürüme mesafesinde neresi varsa oraya gidiyor insanlar.”

Her şey var alan yok
Yaşanan ekonomik sıkıntılardan bunaldığını söyleyen bir kasap ise şunları aktardı:
“İnsanların alım gücü azaldı. Kırmızı et yerine insanlar çiftlik balıkları almaya yöneldi. Daha kârlı geliyor insanlara. Zengin giderek zenginleşti, yoksul da ihtiyaçlarını dahi alamaz duruma geldi. Burada 72 dükkân var, 67 tanesi borç içinde. Borcu olmayanlar da tek geçim kaynağı burası olmayan esnaftan oluşuyor. Tek geliri burası olsa geçinemez. Burada balıkçılar 80 TL’ye alıyorsa 70 TL’ye satıyor. Elektrik faturaları da bizi mahvetti. Buradaki kasapların, balıkçıların hepsine en düşük 6 bin TL elektrik faturası geliyor. Benzine gelen zamlardan bahsetmiyorum bile. Kesimler de durdu. Kesim yapanlar daha yüksek fiyata satmak, daha fazla kar etmek için bekliyor