Emekli hep zararda!

ERCAN ÖZTÜRK-Emeklilerin bayram ikramiyesini 2 bin TL’den 3 bin TL’ye çıkaran madde Resmi Gazete’de yayımlanan kanun kapsamında yürürlüğe girdi. Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR) emeklilerin asgari ücrete göre 2024’teki ikramiye kaybının en az 15 TL olduğunu belirtti. DİSK-AR’ın paylaştığı rapora göre AKP’nin 2008’de çıkardığı 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu emekli aylık ve gelirlerinin ciddi biçimde düşmesine sebep oldu. Tepkiler karşısında emekli aylıklarını artırmak yerine geçici bir çözüm olarak yılda iki kez dini bayramlarda emeklilere ikramiye verilmesi yoluna gidildi. Önce 1000’er lira olarak belirlenen bayram ikramiyeleri sonra 2 bin liraya, iki gün önce de 3 bin liraya çıkarıldı.

Asgari ücretin çok çok altında

DİSK-AR’ın 2018-2024’ü kapsayan araştırmasına göre, emekli bayram ikramiyelerinin asgari ücrete göre kaybı yalnızca 2024 için 15 bin TL’den fazla. Asgari ücretin 1603 TL olduğu 2018 yılında belirlenen bayram ikramiyesi, asgari ücretin yüzde 62’si tutarındaydı. 2018-2024 yıllar arasında emekli bayram ikramiyesinin asgari ücrete oranı giderek düştü. 2024 yılında 3 bin TL’lik bayram ikramiyesi asgari ücretin yüzde 18’ine geriledi. Emekli ikramiyesi asgari ücrete göre artırılsaydı 10 bin 609 TL olması gerekirdi.

Gıda enflasyonu karşısında eridi

Emeklilere ödenen bayram ikramiyeleri resmi enflasyona göre artırılmadı ve bu yüzden bayram ikramiyelerinde ciddi bir enflasyon kaybı oluştu. Emekli ikramiyelerinde resmi enflasyona göre 2018-2024 arası oluşan kayıp yaklaşık 14 bin 856 TL. 2021 son çeyreğinden bu yana hızla artan fiyatlar emekli bayram ikramiyelerinin daha da erimesine sebep oldu. Mart 2018’den Şubat 2024’e geçen sürede gıda enflasyonu yüzde 690 oranında arttı. Emekli bayram ikramiyesi ise yüzde 200’lük artışla 2024’te 3 bin TL oldu. 2024 yılında emekli bayram ikramiyesinin alım gücü gıda enflasyonuna göre 380 TL’ye geriledi.

TÜFE'ye aynı oranda artmadı

Mart 2018 ve şubat 2024 arasındaki altı yıllık dönemde TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi) yüzde 516 oranında arttı. Buna karşılık emekli bayram ikramiyelerinde yüzde 200’lük bir artış yaşandı. Bu durumda 2018-2024 arasında emekli ikramiyesinin alım gücü 1000 TL’den 487 TL’ye geriledi.
Emekli ikramiyesi resmi enflasyona göre artırılsaydı bugün en az en az 6 bin 163 TL olması gerekirdi.