YENİ yıla bir aydan daha kısa bir süre kaldı... Garip bir yılı bitireceğiz... İnsanların maskeyledolaştıkları, evden çıkma yasaklarının olduğu, salgın yüzünden tokalaşmanın devre dışı bırakıldığı bir yılolacak 2020... İşini kaybedenlerin, elinde avucundaki birikimi eriyip gidenlerin sayısı az değil... Esnaf, hizmet sektörü zor günler yaşıyor... Günlük yevmiye ile geçinenler de zor durumda ister istemez... Bugüne kadar 10 bini aşkın kişi de bu virüs yüzünden hayatını kaybetti...

* * * *

Dünya Covid-19 salgınına yol açan Sars-COV-19 virüsünün pençesinde... Aşı bulundu ama tehlike geçmedi... Almanya’da Robert Koch Enstitüsü Başkan Yardımcısı Prof. Lars Schaade ‘Tehlike geçmedi, bulaşmayı düşük tutmamız lazım. Mümkün olduğu kadar evden çıkmayın. Temaslarınızı sınırlandırın. Maske takın, fiziksel mesafeye uyun’ diyor... Veya Türkiye’de Sağlık Bakanı Fahrettin Koca ‘Deniz hala çok yüksek dalgalı. Herşey elimizde... Disiplini elden bırakmayalım...’ diyor devamlı...

* * * *

Almanya’da yaşıyorum... Türkiye’den telefonla temas edebildiğim kişilerden aldığım bilgilere, Türkçe yazılı ve görsel medyayı izleyince gördüğüm, anladığım kadarıyla aşı konusunda bir kafa karışıklığı var sanki... Bilgi kirliliği var sanki... Geçim derdinde olan birinin herşeyi de takip etmesi de imkansız... Bu köşeyi takip edenler bilir... ‘Daha önce çok yazdım’ diyerek devam etmek de istemiyorum, çünkü bu konuda daha çok yazacağız...

* * * *

Halbuki durum çok net... Sağlık Bakanı Fahrettin Koca gayet net anlattı geçen gün... ‘Türkiye'ye, aralık-ocak-şubat ayında Çin Sinovac şirketinden CoronaVac isimli 50 milyon doz inaktif virüs temelli klasik bir aşı gelecek. Alman ABD ortaklığı BionTech/Pfizer şirketinden de mRNA temelli BNT162b2 isimli aşıdan bir milyon doz gelecek. Alman aşısının ise devamında 25 milyona kadar alınması konusunda görüşmeler sürüyor’ Ardından inaktif virüs temelli yerli aşının da Nisan ayında uygulama safhasına geleceği ümit ediliyor...

* * * *

Her şey normal seyrederse 11 Aralık’ta gelmeye başlayacak. Aşılar geldiğinde Halk Sağlığı ve TİTCK Laboratuvarları tarafından inceleme yapılacak, ardından aşılamaya başlanacak... Aşı sağlık çalışanlarından başlamak üzere 65 yaş üstü ile yaşlı, engelli ve korumaevlerinde kalanlar ve kalabalık yerlerde yaşayanlar aşılanacak. Aşıyı yaptıran vatandaşlardan herhangi bir ücret alınmayacak. Her iki aşının faz 3 çalışmaları Türkiye’de de gönüllüler üzerinde yapıldı... Ciddi herhangi bir yan etkisinin olmadığı açıklandı... Tabiiki bu iki aşının yanısıra yerli aşı gibi tüm dünyada başka aşılar da gelecek yıl peyderpey ruhsat alıp insanlığın kullanılımına sunulacak... Onları da devreye girdikçe tanıtmakta yarar var...

* * * *

Aşı geliştirmek kolay değil... Covid-19’a karşı aşı ise neredeyse ışık hızıyla geliştirildi... Bunu iki şey sağladı... Çin, Sars-CoV-2'nin genetik materyalini 21 Ocak'ta dünya ile paylaştı... Araştırmacıların canlı virüsü çoğaltmalarına ve insan hücrelerini nasıl istila ettiklerini , hasta ettiğini araştırmasına izin verdi. Aşı için hemen seferber olundu. Aynı aileden koronovirüsler daha önce iki salgına daha neden olmuştu – 2002’de SARS ve 2012'de MERS - Her iki durumda aşılar üzerinde çalışma başlamış, fakat salgınlar durunca rafa kaldırılmıştı... Aşı uzmanları bu yüzden ‘prototip’ aşılar üzerinde tecrübeye sahipti...

* * * *

‘Işık hızı’ adı verilen projelerle yapılan çalışmalar sonucu insanlar üzerindeki ilk aşı denemesi 16 Mart’ta başladı. Aşı adayları farklı konseptlerle üretiliyor. Kimi DNA, mRNA ya da inaktif virüs temelli kimi ise viral vektör türünden.... Tabii bunlar teknik, tıbbi konular... Detaylandırmaya hiç gerek yok... Ama şurası muhakkak ki insanları Corona virüsün pençesinden bu aşılar çekip alacak, ancak biraz zamana ihtiyaç var... Tünelin ucundaki ışık göründü... Gayreti, disiplini elden bırakmayalım... Maske, mesafe ve hijyene dikkat edelim... Bu virüs daha fazla sevdiklerimizi alıp gitmesin....