Bir devir sona erdi. Alman Şansölye Angela Merkel, asıl adıyla Angela Dorothea Kasner, son 16 yılı şansölyelik olmak üzere yaklaşık 30 yıllık siyasi yaşamına veda etti. 1977'de ilk kocası Ulrich Merkel ile evlendiğinde aldığı Merkel soyadını kullanıyor. Merkel'in ailesi hakkında nispeten az şey biliniyor. Protestan din adamı babası Horst Kasner 2011'de, annesi Herlind 2019'da öldü. Şansölye'nin ayrıca iki kardeşi var. Rahibe Irene ergoterapist olarak çalışıyor. Merkel'in sırdaşı ve iyi arkadaşı olduğu söyleniyor. İki yaş küçük kardeşi Marcus Darmstadt kentinde bir fizikçi.

* * * *

Almanya'nın hem ilk kadın hem de Doğu Alman başbakanıydı. Batıda Hamburg’da doğdu ama ailesinin taşındığı Doğu Almanya'da büyüdü, çocukluğu Berlin'e 80 kilometre uzaklıktaki Templin kasabasında geçti. Leipzig Üniversitesi’nde fizik okudu. 1986'da kuantum kimyası üzerine doktora yaptı. Siyasete 1989’da doğuda atıldı. Hükümet sözcüsü oldu. İki ülkenin birleşmesi sırasında batıdaki önde gelen politikacıları tanıdı. Merkez sağda siyasete girdi. Kadınların önemli mesleklerde hayal edilememeleri onun da önünde bir engeldi ama bir kadın rol modeli olarak, takip eden yıllarda siyasette köklü bir kültürel değişime neden oldu. Erkek egemen bir merkez sağ partide hep mücadele etti. Fizikçi olduğu için siyasete hep analitik-tanımlayıcı bir yaklaşımı oldu.

* * * *

Almanca ‘Grosser Zapfenstreich‘ olarak adlandırılan en üst düzey askeri bir törenle uğurlandı. Merkel‘in 16 yıl şansölyelik, 18 yıl merkez sağın liderliği sırasında ülkeye ne kadar damgasını vurduğu konuşuluyor şimdi. Avro krizi, iklim koruması, nükleer enerjisinin kademeli kaldırılması, mülteci sorunu, korona krizi onun şansölyeliğini şekillendirdi. Merkel itibarını bir vizyoner olarak değil, bir kriz yöneticisi olarak kazandı. Analitik zihni, pragmatizmi, zor durumlarda sakin kalma yeteneği ön plandaydı. Çok pragmatik ve çok kontrollüydü.

* * * *

Cumhurbaşkanı, ona ayrılış belgesini takdim ederken, ‘cumhuriyet tarihinin en büyükleri arasında bir şansölye' dedi. Konrad Adenauer, ‘Almanya‘nın kurucu şansölyesi‘, Willy Brandt ‘Doğu politikasının şansölyesi', Helmut Kohl ile ‘Alman birliğinin şansölyesi' olarak sonsuza dek anılacak. Ve Merkel? Bu soru ona soruldu. ‘Buna gelecekte tarihçiler karar verecek' diyordu. 2010'da Berlin'de Tarihçiler Kongresi’nde de olayların tarihe karışmasına tanık olmaktan hayranlık duyduğunu söylemişti.

* * * *

Merkel‘in, üç kez artarda seçilmesi Almanların çoğu, ilk kadın başbakanlarıyla emin ellerde olduklarını hep hissettiğini gösteriyordu. Halk hızla değişen bir dünyada ne yaptığını, Almanya için neyin doğru olduğunu bildiğine hep inandı. Gerçekçi, gösterişsiz üslubuyla Almanların bir şansölyenin nasıl olması gerektiği fikrini de şekillendirdi. Büyük, tarihi planlar onun işi değildi. Merkel, Almanya'da güvenlik ve refahın sürdürülmesi için gerekli olduğuna inandığı sistemi başarıyla korumak peşindeydi. Bu anlamda belki de muhafazakardı.

* * * *

Uğurlama töreninde Şansölye Angela Merkel’in askeri bandodan arzu ettiği parçalar belki de onun ruh halini gösteriyordu. İlk parça batılı sanatçı Hildegard Knef'e ait 'Benim için kırmızı güller yağması gerekir'… İkinci parça doğulu sanatçı Nina Hagen'e ait ‘Renkli filmi unuttun' Punk şarkıcısı Hagen, şarkıyı bu siyah beyaz dünyadan kaçmak için çılgınca bir özlem ortamında yazdığını söylüyordu. Üçüncü parça ise ekümenik ilahi ‘Yüce Tanrım, sana şükrediyoruz' idi… 1770 yılı civarında bestelenen bu ilahi Protestan din adamı babasının hatırası olarak görülebilir. Merkel, kısa veda konuşmasında, kendisine bu kadar uzun süre güven duyulduğu için ‘minnettarım' dedi. Sanırım Alman halkı da ona minnettar ve onu hiçbir zaman unutmayacak.

12 KEZ TÜRKİYE'YE GELDİ

16 yıllık şansölyeliği sırasında 419 yurtdışı seyahatinde 79 ülkeyi ziyaret eden Angela Merkel, Türkiye’ye de 12 kez geldi. İlk ziyaretini 6 Ekim 2006'da yaptı. Suriye'den göçmen akınının yoğunlaştığı, 2015 yılı ile birlikte Merkel'in ziyaretleri de sıklaştı. 2015'te iki, 2016 yılında ise üç kez Türkiye'yi ziyaret etti. En son 16 Ekim’de veda ziyareti için geldi.