Murat Özdemir: Her hikayenin bir şarkısı vardır

Harem, Deniz Yıldızı, Beni Unutma gibi dizilerin müziklerini yapan Murat Özdemir Damga'ya konuştu. "Müziği kalbinizde hissedebilmeniz ve onları notaya dökülebilecek kadar nota bilgisine sahip olmanız gerekir" ifadelerini kullanan Özdemir, "Ancak günümüzdeki sinema müzikleri anlayışı sadece nota bilmekle yapılabilecek bir süreç değil, aynı zamanda orkestrasyon da bilmekle alakalı bir süreçtir. Sinema müzikleri günümüzde bildiğiniz ve dinlediğiniz üzere çok sesli orkestralarla seslenen seslendirilebilecek kadar zengin müzikler ihtiva etmektedir. Bu sebeple bir filmin müziği besteleyebilmek için birden fazla enstrümanı tanımak bilmek ve hangi duyguyu hangi enstrümanla ifade edebileceğinize hakim olmak açısından önemlidir" uyarısında bulundu.

Sinema müziği film müziği sizin için ne demektir?

Sinema müziği film müziği deyince benim aklıma gelen en önemli şey yaratıcılık alanının son derece geniş olmasıdır. Hiçbir film yok ki içinde birden fazla çok çeşitli müzik teması olmasın. Sinemaların içinde dizilerin içinde çok çeşitli müzikler kullanılmaktadır. Çünkü karakterler değişir sahneler değişir sahnelerin uzunlukları değişir duygular değişir ve bütün bunlara ilgili müzik bestelemek son derece keyiflidir ve aynı zamanda meydan okuyucu bir süreçtir. Sinema müziği ve dizi müziği bestelemek sadece müzisyenlik değil, aynı zamanda yaratıcı duygusu geliştirmekle ve bu yeteneği kullanmakla alakalıdır.

Bir filmin müziğini besleyebilmek için neler bilmek gerekir?

Bir filmin müziğini besleyebilmek için öncelikle bestelemeyi arzu ettiğimiz müziği zihninizde duyabilmenizdir. Müziği kalbinizde hissedebilmeniz ve onları notaya dökülebilecek kadar nota bilgisine sahip olmanız gerekmektedir. Ancak günümüzdeki sinema müzikleri anlayışı sadece nota bilmekle yapılabilecek bir süreç değil, aynı zamanda orkestrasyon da bilmekle alakalı bir süreçtir.Sinema müzikleri günümüzde bildiğiniz ve dinlediğiniz üzere çok sesli orkestralarla seslenen seslendirilebilecek kadar zengin müzikler ihtiva etmektedir. Bu sebeple bir filmin müziği besteleyebilmek için birden fazla enstrümanı tanımak bilmek ve hangi duyguyu hangi enstrümanla ifade edebileceğinize hakim olmak açısından önemlidir.

Film ve diziler için müzikleri hangi unsurlara göre hazırlıyorsunuz?

Film ve diziler için müzikleri öncelikle hikayeye ardından senaryodaki akışa ardından yönetmenin bu hikaye ve senaryoyu görüntüye nasıl aktardığına göre hazırlamaktayız. Tabii burada aktarılan görüntünün süresi, içindeki duyguların şiddeti değişimi, karakterlerine göre farklılaşmasını da dikkate alarak film ve diziler için müzikler hazırlanmaktadır.

Dünyada örnek aldığınız film müzikleri ve müzikçileri varmı?

Elbette dünyada örnek aldığım sinema müzikleri bestecileri var. Ancak bunlar günümüz bestecileri değil, çoğu hayatını yitirmiş belki de yaşamlarını son dönemini geçiren Gabriel Yared ve Alan Silvestri gibi belki de günümüzden örnek vermek gerekirse John Williams denilebilir. Eğer örnek müzikler vermek gerekirse; 1940 yapımı Truva ve Sergio Leone'nin filmleri İyi Kötü Çirkin, Bir Avuç Dolar İçin ya da Jean Paul Belmando'nun başrolünde oynadığı ‘Profesyoneller' gibi filmlerin müzikleri örnek alınmış film müzikleri olabilir.

Müziklerini yaptığınız ve dizilerin isimlerinden örnekler verebilir misiniz?

Pis Yedili, Bez Bebek gibi gençlere ve çocuklara hitap eden diziler yanında, Harem, Deniz Yıldızı, Beni Unutma gibi yetişkinlere de hitap eden dizilerin müziklerini yazdım. Sil Baştan, Güne Bakan, Babam Sınıfta Kaldı, Çiçek Taksi, Üvey Baba gibi dizilerde müziklerini yazdığım projeler arasındadır.

Albümlerinizdeki şarkılardan bazılarını dizilerde duyuyoruz. Bu diziler hangileri?

Aşk 101, İstanbullu Gelin, Bizim için Şampiyon ve Vapur Çay Simit, Masumlar Apartmanı gibi diziler.

Diziler için şarkı seçimi nasıl yapılmakta?

Dizilerde biliyorsunuz birçok karakter birbirleri ile ilişki içerisinde senaryoya bağlı kalmak suretiyle kendi hikayelerini canlandırıyorlar ve bu hikayelerini canlandırma sırasında onların duygularını yansıtan müzikler sözsüz müzikler ve sözlü müzikler olarak kullanılmaktadır. Genelde karakterlerin birbiriyle ilişkilerini anlatan şarkılar seçilmektedir. Örnekse; bir aşk sahnesi varsa bu aşk sahnesi için karakterlerin birbirlerine olan duygularını yansıtan sözler içeren şarkılar seçilir.

Yaptınız albümlerden bahseder misiniz?

Hazırladığım albümler genel olarak film müzikleri ve sahne de seslendirdiğim repertuar müzikleri olarak ikiye ayrılabilir. Bunun dışında özel bestelerden hazırladığım albümlerim de var. Film müzikleri olarak bestelediğim albümleri soundtrack mantığı ile, sahnede seslendirdim şarkıları ise gitar ağırlıklı aranjmanlar ile albüm haline getiriyorum. Bunun dışında özel bestelerimi de single/ tekli mantığı ile dijital platformlardan dinleyenlerimize iletiyoruz

Hangi düşünce ile bir albüm hazırlama yoluna giriyorsunuz?

Bir albüm hazırlama fikri geçmişte kaset ve plak zamanında insanların evlerine arabalarına götürdükleri ve sevdiği sanatçının birden fazla şarkısını sırası ile ya da seçerek dinleyebilecekleri bir şekilde oluşuyordu. Ancak dijital dünyanın ve dijital alışverişin gelişmesi ile artık evine herhangi bir kaset CD ya da plak götürmeye gerek kalmadan elindeki cep telefonu tablet ya da laptopun aracılığı ile istediğin sanatçının ve hatta diğer istediğin sanatçıların şarkılarını bile bir dinleme listesi halinde takip edebilir haldeyiz. Dolayısıyla şu anda içerisinde çoklu parçalar olacağına daha az sayıda kitlesine hitap eden şarkılar ile hazırlanan single/ tekli çalışmaları yapılmaktadır. İşte bu düşünce ile albümlerimize hazırlıyoruz.

Albüm hazırlama süreçlerinde neler yaşanıyor?

Albüm hazırlama sürecinde öncelikle ortaya çıkarmak istediğiniz şarkının düzenlenme şekline karar verilmesi gerek. Hangi tarzda bir şarkı ortaya çıkarmak istiyorsunuz? Bir Latin mi, bir Türk sanat müziği ögeleri içeren tema mı, yoksa tamamı ile klasik müzik enstrümanları ile düzenlenmiş bir şarkı mı ya da rock sound tabir ettiğimiz bir şekilde mi ortaya çıkarmak istiyorsunuz? Öncelikle şarkının tarzına karar vermek durumundayız. Ardından şarkının tarzına karar verdikten sonra sırasıyla kaydedilen enstrümanlar Bu enstrümanların bir arada dinlenebilir hale gelmesi ve ardından dijital platformlarda yayın formatına uygun hale getirilmesi gibi süreçlerden geçiyor bir şarkı.

Müzik dışında faaliyet gösterdiğiniz üretim yaptığınız başka alanlar var mı?

Çok rahatlıkla söyleyebilirim ki, bugüne kadar yapmış olduğun binlerce bölüm dizi ve saatlerce film ve onlarca belgesel müziğinden sonra sinema sektöründe de yapımcılık yaptığım projelere ses müzik ve bir filmin sevenlerine ulaşması için atılabilecek her türlü adımda bulunduğum bir alanda yapımcı olarak etkinlik gösteriyorum.

Türkiye'de film festivalleri arzu edilen kalitede yapılıyor mu?

Türkiye'deki film festivalleri artık son senelerde arzu edilen kaliteye ulaşmıştır. Çünkü festivale katılmayı amaçlayan filmler ve yapımcıları filmlerin kalitesini yok satmaya çalıştıklarını deneyim dedik güzel hikayelerin iyi oyunculuklarla doğru müziklerle ortaya akıcı insanlara bir şey veren nursel hafızalarında ileriye dönük deneyimler yaşatan ve duygular uyandırabilen yapımlar yapılıyor olması sevindirici.

Bir kitabınız çıktı bu kitabımızdan bahsedebilir misiniz?

"Doğuş" isminde insanın ve tüm doğa'nın bir parçası olarak her an yenilendiği bir süreci anlattığım ruhsal psikoloji ve kişisel gelişim konuları ve eğitimlerinde birleştirdiğim aynı zamanda konuyla alakalı terapi müzikleri albümü hazırladığım bir çalışma halinde sevenlerini beklemektedir. Açıkçası her zaman anlatılan birine gelen konuların bir sanatçının gözünden nasıl görüldüğü şeklinde ifade edebilirim. Doğuş kitabımı, genel olarak ruhsal bilgiler ışığında yazdım. İnsanı daha üst versiyonuna ulaştırmak amacıyla ve dünyaya gelirken bu bilgiler uygulanarak bir sanat şeklinde ele alınmalıdır ki, kendimize ve toplumumuza faydalı olabilsin. ‘Doğuş’ bir sanatçının gözüyle yazılmış ruhsal ve kişisel gelişim kitabıdır.

Kitabınız ile alakalı bir de terapi ve meditasyon müzikleri albümünüz var bu albümü hangi motivasyon ile gerçekleştirdiniz?

Meditasyon ve terapi müzikleri albümümün ismi ‘The Sky’ ve 2.'si ise ‘Sığınak’ olarak Özdemir ismi ile dijital platformlarda dinlenebilir durumdadır. The Sky ve Sığınak albümünü kadim bir Çin enstrümanı olan Bambu flüt çalarak kaydettim. Çakralar ve zihinsel rahatlama bedensel yükseliş konularını ele alan, terapilere ve meditasyonlara eşlik etmesi amacıyla planladığım hoş bir yükseliş albümü oldu.

Sığınak sizin için ne ifade ediyor?

İlk insanlar görerek inandılar yıldırımlardan korktular kasırgalardan fırtınalardan korktular ve sığınaklarına kapandılar zarar görmemek için. İşte sığınak zayıf insan benliğinin korunmayı olan ihtiyacını anlatan bir albüm oldu. İnsan zayıftır tabiata göre, son derece güçsüz ve çıplaktır.

Bu yüzden sığınağa ihtiyacı vardır hem fiziksel hem ruhsal fiziksel sığınak annemizin sevgi dolu kucağından evlerimize kadar düşünülebilinir. Ruhsal sığınak ise öz benliğimizden içimizde bulduğumuz yaratıcıya olan güven alanımızı kapsayacak kadar geniş bir alanı ifade etmektedir. Sığınak hepimizin korunduğu bakıldığı ve sıcak biçimde ve adeta pamuklar içerisinde sevildiğiniz bir duygusal durum halidir. ‘Sığınak’ böyle bir albüm.


 

MÜZİK SİNEMA İÇİNDE ÖNEMLİ BİR YERE SAHİP

Bazı festivallerde sizi jüri üyesi olarak gördük, bu konudan bahsedebilir misiniz?

Ülkemizde yapılan zaman zaman ulusal zaman zamanda uluslararası olarak gerçekleştirilen kısa metraj orta metraj ve uzun metraj türünde filmleri içeren yerli ve yabancı jüri üyelerinden oluşmuş komitelerde müzik alanında değerlendirme yapabilmek niyetiyle seçildiğim jüri üyelikleri görevlerim oluyor. Bu sayede filmlerdeki müziğin yerini savunabilmek şeklinde belirttiğim bir misyonum olduğunu da görüyorum filmlerdeki müzikler sadece dinletmek için değil, sinema sanatının içindeki önemli bir yeri de ifade etmektedirler. İşte ben bu noktada sinemada müziğin yerinin düşünülenden çok daha önemli olduğunun altını çiziyorum.

Kısaca bahsetmek gerekirse: 2016'da ve 2018’de iki önemli film festivalinde TUFFEST ve MERSINFF.

2020'de 17. İnternasyonal Altın Boğa film festivalinde jüri üyeliği yapmak

benim için onurdu.

2020 aralık ayında yapılan FOTOFİLM uluslararası kısa film yarışmasında jüri yerli ve yabancı ülkelerden sinemacılar ile jüri üyesi olarak görev aldım.

2021'de ikincisi yapılacak olan MERSINFF jüri başkanlığı görevine seçildim.

Adana Orhan Kemal Edebiyat Festivali’nde gösterimi yapılan, Orhan Kemal’in hayatını konu alan Görüş Günü adlı filmin müzikleri ile taltife layık görüldüm.

PARA KAZANMAK İÇİN KURULMUŞ BİR SEKTÖR

Film müzikleri konusunda Türkiye'nin geleceğini nasıl görüyorsunuz?

Film müzikleri konusunda Türkiye'de bir gelecek düşünemiyorum şu an. Zira bu konu ile ilgili bir yatırım yok bu konu ile ilgili bir bütçe ayrılsa dahi konuyu gerçekleştirecek istekli ve hevesli yapımcılar bulmak lazım. Para kazanmak üzerine kurulu bir sektör olduğu için geliştirmek yönünde para harcanmasını kimse önemsemiyor. Özetle bu konuda eğitim kurumu açılması gerekliliğini destekliyorum. Sadece belli üniversitelerin bölümlerinde ayrılmış film müzikleri dersleri adı altında verilen eğitimler in bizi yurtdışı standartlarına ulaştırabilmesi mümkün değil. Hakikaten bu konuyla alakalı konservatuarlarda film müzikleri bölümleri açılmalası gerekir yani bu bir profesyonel eğitim gerektirmektedir.

HER DUYGUYU MÜZİĞE DÖKEMEYEBİLİRSİNİZ!

Bir ilhamın bir şarkıya dönüşmesi nasıl gerçekleşmekte?

Müzikal fikirler insanı duyguları aracılığı ile ulaşıyor. Ancak her gelen duyguyu müziğe geldiği gibi dökmek mümkün değil. Bunun bir matematik süreçten geçmesi gerekiyor. Müzik cümlelerini notalarla birleştiği en önemli platform matematiktir. Hece sayısını notalarla birleşmesi iletmeye çalıştığınız duyguyu ifade ettiği zaman o şarkı olmuştur. Özetle, bir duyguyu dinleyenlerin anlayabileceği matematiksel ve müzikal ifade haline çevirme aşamasına düzenleme aşaması diyoruz. İlhamın dinlenebilir hale gelmesi için uygun enstrümanlarla şarkının kaydedilmesi gerekmektedir.

Müzikleri ile alakalı unutamadığınız filmler var mı?

Truva

Avatar

Gangs of Newyork

İnterstellar

Contact

RÖPORTAJ: MÜGE YÜCETÜRK