Ağız içinde zaman zaman beliren ve günlük yaşamı zorlaştıran aft yaraları, çoğu kişi tarafından hafife alınsa da, bağışıklık sisteminin veya genetik altyapının önemli bir sinyali olabilir. Sağlık Bakanlığı'nın da üzerinde durduğu üzere, tekrarlayan aftlar bazı durumlarda sistemik bir sağlık sorununa işaret edebiliyor.
Aft Nedir ve Neden Oluşur?
Aftlar, ağız mukozasında çıkan, genellikle yuvarlak, beyazımsı-sarı renkli ve çevresi kızarık şekilde görülen ağrılı yaralardır. Genellikle birkaç gün içinde kendiliğinden iyileşse de, bazı bireylerde sürekli tekrarlayan bir hâl alabilir.
Uzmanların vurguladığı başlıca nedenler şunlardır:
Bağışıklık sisteminin zayıflaması
Vitamin ve mineral eksiklikleri (özellikle B12, demir ve folat)
Genetik yatkınlık: Ailesinde sık aft çıkan bireylerde görülme sıklığı artıyor
Stres ve psikolojik baskı
Travmalar (yanlış diş fırçalama, protez tahrişi vb.)
Gıda intoleransları veya hassasiyetleri
Hormonal değişiklikler
Aftlar Kansere Dönüşebilir mi?
Bu soruya sağlık otoriteleri net bir yanıt veriyor: Hayır, aftlar doğrudan kansere dönüşmez. Ancak dikkat edilmesi gereken nokta, ağız içinde uzun süre iyileşmeyen yaraların da aft sanılıp göz ardı edilmesidir. 2 haftadan uzun süren, büyüyen ve kanayan lezyonlar mutlaka uzman hekim tarafından değerlendirilmelidir.
Genetik Yatkınlık Ne Kadar Etkili?
Araştırmalar, özellikle ailesinde sık aft problemi olan bireylerde genetik bir geçiş ihtimalinin güçlü olduğunu gösteriyor. Bu durumda kişi, yaşam tarzını ve bağışıklık sistemini güçlendirecek adımlarla riski azaltabilir.
Ne Zaman Hekime Başvurmalı?
Aşağıdaki durumlarda vakit kaybetmeden sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır:
Aftlar 2 haftadan uzun sürüyorsa
Ağız içinde çok sayıda yara aynı anda çıkıyorsa
Yara ile birlikte ateş, halsizlik ve lenf bezlerinde şişlik varsa
Yaralar sürekli aynı bölgede tekrarlıyorsa
📢 Sağlıklı toplum hedefiyle, düzenli kontroller ve dengeli beslenme ile bu tip ağız içi yaraların önüne geçmek mümkün!