Ruh halinize dikkat edin

Her yıl 9 Şubat Dünya Sigarayı Bırakma Günü olarak anılıyor. Kanser başta olmak üzere birçok hastalığın en önemli sebeplerinden biri olan sigaranın zararlarının anlatıldığı bu özel günde sigara kullanımının sona erdirilmesine ilişkin çalışmaların öne çıkması hedefleniyor. Uzman Klinik Psikolog Simge Alevsaçanlar Cücü, 9 Şubat Dünya Sigarayı Bırakma Günü çerçevesinde sigara bağımlılığı hakkında önemli değerlendirmelerde ve tavsiyelerde bulundu.

Belli şartlanmalar var

Yapılan çalışmaların sigara bağımlılığında psikolojik etkenlerin de önemli rol oynadığını gösterdiğine dikkat çeken Simge Alevsaçanlar Cücü, "Sigara içme beklentisi ve şartlanma sigara içme isteğini tetikleyip arttırabiliyor. Sigara içen pek çok kişinin belli şartlanmaları vardır. Çay, kahve ile sigara iyi gider, yemekten sonra sigara hazmı kolaylaştırır, molalarda sigara içilir, dost sohbetleri sigarasız olmaz, alkolle birlikte sigara içilir, stresliyken sigara rahatlatır gibi pek çok şartlanma kişilerin sigara ile eşleştirdikleri durumlar içine girdiklerinde otomatik olarak sigara isteğini tetikliyor. Aslında kişinin o an nikotin ihtiyacı yoksa ya da sigara içme arzusu yoksa bile kişi şartlandığı durumlara maruz kaldığında bu istek canlanabiliyor ve kişi bir sigara yakabiliyor. Böylece şartlanmalar psikolojik etkenler olarak bağımlılığın sürmesine katkı sağlıyor” uyarısında bulundu.

Sigara ile ödüllendiriyor

Sigara içme beklentisinin de sigara isteğini tetiklediğini ifade eden Simge Alevsaçanlar Cücü, şunları söyledi: "Örneğin uzun bir uçak, otobüs yolculuğunda ya da oruç tutarken hiç sigara içmeden durmak sıradan bir günde hiç sigara içmeden durmaya göre daha kolay olarak algılanıyor. Sigara içmenin yasak olduğu veya sigara içme beklentisinin olmadığı bir ortamda sigara kişinin aklına daha az geldiği için daha az istek yaşanıyor. Sigara içilebilen bir ortamda kişi daha fazla sigara içme arzusu yaşıyor ve kullanıyor. Bu durum da sigara bağımlılığını etkileyen ve sürmesini destekleyen psikolojik faktörlerden biridir. Pek çok ruh hali de sigara bağımlılığında psikolojik faktörler olarak sürdürücü bir rol oynuyor. Kişiler üzgünken, gerginken, stresliyken, kaygılıyken ya da mutluyken, keyifliyken, coşkuluyken sigara içiyor ve her duyguyu sigara ile ödüllendiriyor."

Merak ve özenti ile oluyor

Kişilerin sigara içmeye çoğunlukla erken yaşlarda başladıklarına dikkat çeken Alevsaçanlar Cücü, “Çevrelerinde sigara içenleri görmeleri, sigara içmeyi büyümek ve olgunlaşmak ile bir tutmalarını sağlıyor. Böylece arkadaş ortamlarında merak ve büyümeye özenti ile ilk denemelerini yapıyorlar. Ayrıca hem ergenlik hem yetişkinlikte, sigara stresi azaltır, sigara rahatlatır gibi sigaraya atfedilen olumlu özelliklerin de sigaraya başlamada etkisi oluyor" diye konuştu. Sigara bağımlılığının psikososyal faktörler ile başlayan ve nikotinin etkisi ile birlikte zamanla fizyolojik bir bağımlılığa dönüşen biyopsikososyal bir beyin hastalığı olduğunu ifade eden Simge Alevsaçanlar Cücü, “Tütünün sigara şeklindeki kullanımı kişide zamanla hem fizyolojik hem de psikolojik bağımlılığa yol açıyor. Kişi sigara vasıtası ile nikotin almaya ihtiyaç duyuyor ve sigara içilmediğinde irritabilite, depresif ruh hali, sinirlilik, konsantre olmada zorluk, iştah artması, keyifsizlik ve sigara içme arzusu gibi yoksunluk belirtileri görülüyor" dedi.

10-20 SANİYEDE BEYNE İLETİLİYOR

"Ödüllendirici mekanizmalar, sigara bağımlılığının oluşmasında ve yoksunluk belirtileri ise sigara bağımlılığının sürmesinde önemli rol oynuyor" diyen Simge Alevsaçanlar Cücü, “Sigaranın içinde bulunan nikotin, sigara dumanının çekilmesi ile birlikte akciğerlerde emiliyor ve ardından kan yoluyla beyne iletimi sağlanıyor. Tüm bu iletim 10-20 saniye gibi bir sürede gerçekleşiyor. Beyne ulaşan nikotin beyinde farklı bölgelere etki ediyor, böylece dikkat ve konsantrasyon artıyor ve kaygı azalıyor" diye konuştu.