Acıbadem Bağdat Tıp Merkezi'nden Klinik Psikolog Ayşegül Topçu Aydın, Damga'ya konuştu. Aylardan beri yaşanan pandemi sürecinin insanları psikolojik olarak olumsuz etkilediğiğni belirten Aydın, bu süreçte stresin çok iyi yönetilmesi gerektiğini söyledi. "Stresle baş etmek için yapabileceklerimizin başında stres belirtilerinin farkında olmak gelir" diyen Aydın, "Stresten kaçmak ya da hemen kurtulmaya çalışmak yerine öncelikle duygularımızı kabul etmek ve onları hissetmemiz için sonrasında bunları paylaşmak, anlatmak ya da yazarak ifade etmek çok daha sağlıklı bir yaklaşımdır" ifadelerini kullandı.
Stres nedir ve belirtileri nelerdir?
Stres, kişinin algıladığı herhangi bir tehdit ile fiziksel ve duygusal olarak başa çıkamaması nedeniyle oluşan günlük hayatını genellikle olumsuz etkileyen gerilimli bir süreçtir. Kronik stresle, kan basıncında artma, immune sistemde bozulma, doğurganlıkta sorunlar, kalp hastalıkları, bağırsak sorunları, depresyon, anksiyete bozukluğu ve egzama gelişebilir. Stresle birlikte fiziksel belirtilerin dışında,zihinsel,duygusal ve sosyal belirtilerde meydana çıkar.
Pandeminin insanlar üzerindeki psikolojik etkileri nelerdir?
Çin’de başlayıp dünyaya hızla yayılan, Dünya Sağlık Örgütünün Pandemi ilan ettiği koronavirüs; aynı hızda insanların kaygılarının da artmasına neden oluyor. Okulların kapandığı, birçok ülkeye seyahatlerin yasaklandığı, etkinliklerin ertelendiği, birçok işyerinin evden çalışmaya başladığı ve zorunlu olmadıkça evden çıkmamamız gereken bu günlerde; korona insanlar için engellenme hissinide beraberinde getiriyor. Salgınların yarattığı psikolojilerin başında ölüm korkusu gelir. Viral salgınlar tıpkı, sel, deprem ve yangın türü doğal afetler gibi direkt insan hayatına etki ettikleri için büyük bir ruhsal travma etkisi yaratırlar. Halbuki Koronavirüs gibi viral salgınlar aylarca devam eder. O yüzden örseleyici etkileri çok daha şiddetli ve derin olur.
Pandemi döneminde sizce stres yönetimi nasıl olmalıdır?
Stresle baş etmek için yapabileceklerimizin başında stres belirtilerinin farkında olmak gelir. Her bireyin bu belirsizlik ortamındaki strese karşı tepkileri farklı olabilir. Sürekli olarak haberleri takip etme isteği. Uyku ve yeme düzeninde değişiklikler. Konsantre olmada güçlük çekme. Kaslarda gerginlik. Sık sık ağlama isteği. Kendini çekme, iletişim kurmakta güçlük çekme ve iletişimde olmama isteği gibi. Bu belirtileri farkettikten sonra ne hissettiğimizi anlamaya yönelebiliriz. Kaygı, endişe, korku, üzüntü ya da öfke hissetmemiz son derece normaldir. Bu duygulardan kaçmak ya da hemen kurtulmaya çalışmak yerine öncelikle duygularımızı kabul etmek ve onları hissetmemiz için sonrasında bunları paylaşmak, anlatmak ya da yazarak ifade etmek çok daha sağlıklı bir yaklaşımdır. Farklı başa çıkma yöntemleri kullanmalıyız. İyi hissettiren aktivitelerle uğraşmak. Güvenilir kaynaklarından haber almayı tercih etmek. Vücudunuza gereken özeni göstermek, sağlıklı beslenmek, iyi uyumak, sigara ve alkolden kaçınmak. Maske, mesafe ve hijyene dikkat etmek. Güçlü olduğumuzu hatırlamak ve zorluklarla başetme kapasitemizin tahmin ettiğimizden çok daha yüksek olduğunu hatırlamak gibi.
MUTLAKA YARDIM ALIN
Pandemi sürecini kolaylıkla aşamayan kişilere neler önerirsiniz?
Pandemi sürecinde yukarıda belirttiğimiz stresle başa çıkma yöntemlerini doğru şekilde yönetmemize rağmen halen başarısız ve yetersiz kalıyorsak, o zaman profesyonel bir yardım almamız gerekecektir. Kişi bu durumda ne kadar erken farkındalık kazanırsa onun açısından iyileşme süreci daha kolay ve hızlı olacaktır. Böylelikle daha önceden anlattığımız stresle meydana gelen kronik hastalıkların önüne geçilmiş olunur. Bu süreçle birlikte uzun zamandır kullanılan ama,fazla tercih edilmeyen on-line terapilerimizide hastaların rahatlığı ve huzuru için gündeme aldık. Genellikle psikolojik destek alan danışanlar yüzyüze görüşmeyi tercih etselerde bu süreç sonuçlanana kadar kendilerine her türlü desteği vermek için biz psikologlar elimizden geleni yapıyor olacağız. Sağlıklı günlerde görüşmek dileğiyle…
Söyleşi: Asude Erhan