Teknoloji çok müthiş ilerliyor özellikle yapay zeka alanında yaşanan gelişmeler baş döndürücü bir seviyeye gelmiş durumda. Yapay zekâ artık yaratıcılığın sınırlarını sonsuza taşıdı ve taşımaya devam edecek desem abartı olmaz.

Yurt dışında yapay zekanın müzik endüstrisi ile olan flörtü son dört, beş yılda hem konserlerde hem de sanal düetlerde kendisini iyice göstermeye başladı. Hayatta olmayan sanatçıların adeta yeniden dirilmesini sağlayan hologram teknolojisi de bunun bir parçası. Dünyada özellikle hologram teknolojisi ile hayatta olmayan sanatçıların tek tük verdiği konserleri duymaya başladık. Hayatta olmayanlara istisna olarak İsveçli dünyaca ünlü ABBA Grubu hayattayken hologram teknolojisi kullanarak konser verdi. ABBA bunu dünyada ilk yapan grup oldu. ABBA hologram teknolojisiyle büyük bir Avrupa turnesine çıkarak bunu ticarileştiren ilk büyük hologram projesi oldu.

Hologram konserler çok maliyetli

Hayatta olmayan insanların hologramla sahneye çıkması yavaş yavaş moda olmaya başladı. Bu hem çok yorucu hem de çok maliyetli bir süreç üstelik bir de sanal telif hakları konusu var. Türkiye’de henüz sanal telif hakları ile bir somut kanun yok. Hayatta olmayan bir sanatçının hologram konserini yaparsanız klasik telif sahibi olan kanuni mirasçılarına bir telif ödüyorsunuz. Oysa dünyada olay farklı. Michael Jackson, Elvis Presley gibi hayatta olmayan sanatçıların sanal teliflerini takip eden başka bir sistem var ve bu sistem sayesinde sanatçıların mirasçıları para kazanıyorlar. Bizde de zamanla gelişir sistem ama daha zamanı var. Bunun için bu tür konserlerin sayısının artması lazım ama çok zor. Çünkü Türkiye’de teknoloji o kadar pahalı ki bir vefat etmiş sanatçının hologram konserini organize edebilecek çok az, bir elin parmaklarında az sayıda yapımcı ve organizatör var.

Bu tür projelere imza atabilen o az sayıdaki kurumlardan biri de Elenor Müzik ve onun sahibi Muhteşem Candan. Candan elli yılını müzik endüstrisine adamış gerçek bir müzik aşığı. Unkapanı müzik piyasasının para bastığı dönemlerde o da piyasanın en büyüğü oldu ama o kalıcı olmayı başardı. Diğer plakçıların büyük bir bölünü ya iflas etti ya kendilerini piyasaya şartlarına güncelleyemedi ve yok oldu ya da kazandıkları paraları vurgun yapıp gitti. Bugün Unkapanı müzik piyasası adına ayakta kalabilen çok az sayıda müzik şirketi var. Bunlar arasında aktif olanların sayısı ise daha da az. Elenor Müzik geçmişinde Ferdi Tayfur’dan Ajda Pekkan’a, Müslüm Gürses’ten Gülden Karaböceğe kadar çok sayıda sanatçının, star sanatçının albüm repertuvarlarına sahip. Bu arşivi korumuş ve bu arşivi dijital ortamlara da aktarmayı başarmış bir firma.

Elenor Müziğin dijital dönüşüm projeleri

Müzik endüstrisinde yaşanan dijital dönüşüme ayak uydurmayı başaran Muhteşem Candan bunu önce Müslüm Gürses’te gösterdi. Şirketin arşivinde yer alan ve hiç yayınlanmayan Müslüm Gürses şarkılarını yeniden değerlendirdi. “Mahzendeki Şarkılar” albüm serisinde Müslüm Babanın sesi alınıp dijital yazılım aracılığı ile vokalin üstüne yeniden çalınan sazların oluşturduğu yeni alt yapılarla birleştirdi. Bu Türkiye’de daha önce Zeki Müren’in bir albümü için yapılmıştı. Müslüm Gürses için yapılan bu çalışmada Müslüm Babanın sesine yeniden hazırlanan düzenlemeler ve yeniden çalan sazlar eklendi. Ortaya çok ciddi ve büyük bir iş çıktı.

Bu projelerin ardından Elenor Müzik geçtiğimiz günlerde bir ilke daha imza attı ve Müslüm Babaya konser verdirdi. Bu konser hologram teknolojisi kullanılarak verilen bir konser oldu. Daha önce hologram kullanılarak birkaç sanatçı için deneme yapanlar oldu ama Müslüm Gürses’in bu konseri bugüne kadar yapılan en ciddi ve en profesyonel hologram konser oldu.

Bu konserin bir diğer amacı da Müslüm babanın bugüne kadar yayınlanmamış altı şarkısının yeniden düzenlenerek derlendiği “Tozlu Raflar” albümünün lansmanını da yapmaktı. Beykoz Kundura’da yapılan lansmanda bu tarihe geçen hologram konseri de gerçekleşti.

Müslüm Gürses’in aramızdan ayrılışının on birinci yılında onun hologram teknolojisi ile yayınlanan bu konseri onun sadece kalplerde değil aynı zamanda sanalda olsa fiziken de aramızda olduğunu gösterdi. Bu tür konserlerin sayısının artması çok önemli bir şey. Müziğimizin teknoloji ile bir araya gelmesi ve küresel dünyada da var olması adına çok güzel fırsatlar yaratacaktır. Mesela gelecekte Müslüm Gürses ile Elvis Presley’in bir hologram düeti ne kadar renkli olur değil mi? Ya da Tarkan ile Michael Jakcson’un hologram konser ve düetleri. Bu örneklerin sayısını yazsak liste uzar gider yeter ki vizyon olsun. Maalesef ülkemizde sanat alanında çok vizyoner insan yok. Herkes günü kurtarma derdinde işin sanatsal yönünü düşünen kalmadı. Kültür bakanlığı bu olaya el atar mı? El atması gerekir. Bence kültür bakanlığı da küresel hologram konserleri desteklemesi ve Türk sanatçısını ve sanatını küresel dünyaya tanıtmanın yollarını aramalı. Bu bir milli fırsatta olacaktır.

TOZLU RAFLAR ALBÜMÜN SÜRPRİZİ KAYAHAN’DAN

Gelelim albüme. Müslüm Gürses’in bugüne kadar hiç yayınlanmamış altı şarkısının yer aldığı “Tozlu Raflar” albümde bir tane de sürpriz pop klasiği yer alıyor. Albümde Müslüm baba kendi tarzında seslendirdiği beş şarkıya ek olarak Kayahan’ın doksanlı yıllarda damgasını vuran bir şarkısını da seslendirmiş: “Sarı Saçlarından Sen Suçlusun”

Bu şarkıyı Müslüm Gürses ilk pop şarkılar seslendirmeye başladığı bir dönemde seslendirmek istemiş, seslendirmiş de ama nedense o dönem bu şarkı hiçbir Müslüm Gürses albümünde yayınlanmamıştı. Acaba Müslüm babanın içine mi sinmemişti yorum yoksa şarkının bestecisi Kayahan ile şarkının telifi konusunda mı anlaşamamışlardı, o muamma. O dönem İbrahim Tatlıses’te iki Kayahan şarkısı seslendirmişti. O döneme dair anılarda ve kaynaklarda kalan tek şey Kayahan’ın bestelerini çok pahalıya satıyor olması. Otuz kırk bin dolarlara kadar varan paralar isterdi Kayahan usta besteleri için.
Müslüm Gürses’in kısa bir süre önce yayınlanan bu albümünde “Sarı Saçlarından Sen Suçlusun”u duyunca çok heyecanlandım. Kayahan’ın şarkılarını dinlemek bana ayrı heyecan verir, onları farklı yorumculardan hele bir de alaturka nağmeli yorumculardan dinlemek apayrı bir zevk.

Bu şarkı için çok dedikodu da çıktı. Bir dedikodu da Kayahan’ın şarkılarının varisi konumunda olan İpek Açar’ın bu şarkının yayınlanmasına izin vermediği iddiası oldu. Ama usta yapımcı Muhteşem Candan masaya oturarak bu şarkının yıllar sonra tozlu raflardan çıkarak yayınlanması için gerekeni yaptı ve bu şarkı “Tozlu Raflar” adlı bu Müslüm Gürses albümünde bizimle buluştu.

Teknoloji ve yapay zeka ile adeta yeniden doğan bu altı şarkının kaydının yer aldığı bu albümü mutlaka dinleyin. Özellikle Müslüm Babanın seslendirdiği Kayahan klasiği mükemmel olmuş.