Belediyeler böyle batıyor: 'Rakipsiz' firmalar!

ERCAN ÖZTÜRK / ÖZEL HABER - Belediyelerin borç yüklerinin her yıl artmasının altından ihaleler çıktı. Belediyelerin özellikle yüksek ihaleleri rekabet koşulları oluşmadan kendi şirketlerine vermesiyle birlikte düşük kırım yüzünden milyonlarca lira zarara uğradığı görüldü. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin nisan ayı meclis oturumuyla bir kez daha gündeme gelen belediye şirketlerinin aslında amaçlarının dışında kullanıldığı da belgeleriyle ortaya çıkmış oldu. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin İstanbul’un değişik yerlerinde bir yıl boyunca yapılacak kültür ve sanat etkinlikleri için yaptığı 431 milyonluk ihaleye tek firma katıldı. Sadece 8 ay süreli ihaleyi İstanbul Kültür A.Ş. isimli şirket kazandı. 3 Nisan’da İBB’yle İBB’nin şirketi Kültür A.Ş. arasında imzalanan ihalenin bedeli 431 milyon 108 bin lira olduğu görülüyor. Rekabet koşulları oluşmadan yapılan ihaledeki kırım bir hayli düşük kaldı. Kültür A.Ş.’nin kazandığı ihaleyi parça parça alt taşeronlara dağıtıyor.

Rekabet yok

İBB’ye en sert muhalefeti yapan AK Partili Tevfik Göksu tarafından yönetilen Esenler Belediyesi’nde de durum aynı. Esenler Belediyesi’nin aynen İBB’nin yaptığı gibi organizasyon ihalelerini hep belediye şirketi olan Eskon Esenler firmasına vermiş. Eskon Esenler’in bir yıl içerisinde belediyeden kazandığı yaklaşık 250 milyon liralık ihalelere hep tek başına girdiği görülüyor. 29 Aralık 2022 tarihinde Esenler Belediyesi’yle Eskon Esenler arasında sözleşmesi yapılan ihalenin bedeli tam 69 milyon 566 bin lira oldu. Bir hafta sonra yapılan 27 milyon ve 47 milyonluk ihaleleri de Eskon’a gitti. Rekabet koşulları oluşmadan yapılan ihalelerdeki kırımın düşük olması da dikkatlerden kaçmadı.

Yalnız kalıyorlar!

Kartal Belediyesi şirketleri Karyapsan ve Karsantaş’ın da rakipleri yok. Kartal Belediyesi’nin neredeyse bütün işleri bu şirketlere ihale ettiği görüldü. Belediyenin sünnet organizasyonu, tiyatro oyunu, cenaze işleri, malzeme alımı gibi ihaleleri hep şirketlerine vermiş. Belediye şirketlerinin girdikleri ihalede tek başına kalmaları da dikkat çekiyor. 23 Mayıs 2022 tarihinde Kartal ilçesi genelinde sokak ve caddelerin asfaltlanması ihalesini Karyapsan kazandı. 77 milyon 962 bin liralık ihalede rekabet koşulları oluşmadan yapılan ihaleye belediye şirketi yine tek başına katılmış,

Pendik’in rakipsiz şirketi!

Kartal ve Esenler’deki ihalelerin bir benzeri Pendik’te yaşanmış. Pendik Belediyesi’nin Penyapsan isimli şirketi de girdiği ihalelerde yalnız kalmış. Pendik Belediyesi’nin 2023 yılı sürücüsüz araç kiralama ihalesine sadece Penyapsan katıldı. 17 Kasım 2022 yılında yapılan ihalenin sözleşme bedeli ise 92 milyon 612 bin lira. Diğer ihalelerde olduğu gibi burada da ihaleye tek başına katılım olduğu için kırım da bir hayli düşük kalmış.

Yöneticilere huzur hakkı!

Belediyeler sadece kendi şirketlerine ihale dağıtmakla kalmayıp bir de bu şirketi yönetenlere maaş veriyor. Belediye şirketleri yönetiminde olan isimlere ‘huzur hakkı’ adı altında maaş veriliyor. Bu maaşlar belediye başkanı tarafından belirlenip meclis tarafından onaylanıyor. Özellikle İBB’nin iştkirak şirketlerinde yönetimde olanlara 15 bin ila 20 bin lira arasında değişen maaş veriliyor. Belediye şirketlerinde yönetime girecekler de yine belediye başkanı tarafından belirleniyor. Belediye başkan yardımcıları, meclis üyeleri ve belediye birim müdürlerinin şirket yönetimine girerek ‘huzur maaşı’ alıyorlar.