Seçimler iktidarın müjdeli haberleriyle geçti. 2019 seçimlerinde de aynı senaryoyu uygulayan iktidar, seçim sonrası zam yağmuruna başlamıştı. 2019-2023 arasında elektrik yüzde 222,7, doğalgaz yüzde 358 zamlandı.Bu arada Ülkenin en önemli sorunu incelendiğinde; 2020 yılında birinci sırada yüzde 18,5 ile işsizlik, ikinci sırada yüzde 17,3 ile hayat pahalılığı, üçüncü sırada yüzde 17,2 ile eğitim yer aldı. 2023 yılında hayat pahalılığı yüzde 33,8 ile ilk sırada yer alırken, yüzde 16,5 ile eğitim ikinci sırada ve yoksulluk yüzde 13,4 ile üçüncü sırada yer aldı.

21 yıllık AKP döneminde elektrik ve doğalgaz fiyatları düzenli olarak zamlandı. Ancak seçim yaklaştığında küçük indirimlere gidildi. Bu senaryo 2019’daki yerel seçimler öncesinde de hayata geçirilmeye başladı. Konutlarda kullanılan elektrik için yüzde 10`luk indirim yapıldı. Seçimin hemen sonrası başlayan zamlar, 2023’deki genel seçimin atmosferine girene kadar devam etti. 2019-2023 döneminde elektriğe yüzde 222,7 oranında zam geldi.

Dolar/TL 5 kattan fazla arttı

Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçilen 2018 yılından 2023'e kadar dolar kuru yüzde 546, Euro kuru yüzde 502, gram altın yüzde 928 oranında arttı. Litre fiyatı benzinde yüzde 537, motorinde yüzde 687, otogazda yüzde 500 artış gösterdi. CHP Aydın Milletvekili ve TBMM Adalet Komisyonu CHP Grup Sözcüsü Süleyman Bülbül, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'ne geçilmesiyle birlikte ekonomide yaşanalara dikkat çekti. 2018 ve 2023 verilerini karşılaştırmalı olarak sunan Bülbül, “Dolar yüzde 546, euro yüzde 502, gram altın yüzde 928 oranında arttı. Benzin yüzde 537, motorin yüzde 687, otogaz yüzde 500 artış gösterdi” dedi.

Zammı açıkladılar!

TCMB Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan’ın enflasyon raporu sunumunda seçim sonrası elektrik ve doğalgaza zam beklediklerini ve bunu enflasyon tahmini yaparken göz önünde bulundurduklarını söyledi.Seçim atmosferine girilmesiyle birlikte uzun süredir elektrik ve doğalgaz fiyatları baskılanıyor. Nisan 2023’te ise elektrik fiyatlarında geçen yıl seçimden önce yüzde 15 indirim yapıldı. AKP döneminde ikinci kez indirime gidilmiş oldu.

Küçük indirim büyük olay yapıldı

Genel seçim sonrasında ise ağustos ayında yüzde 1,9'luk küçük bir artış oldu. Zam düzenlemeleri EPDK eliyle sessiz sedasız yürürlüğe sokulurken en küçük indirim ise siyasi bir gösteriye dönüştürülerek, ‘müjde’ olarak sunuldu. AKP, 2019 yılında seçim yatırımı olarak doğalgaz fiyatlarında da indirime gitmişti. Seçim öncesi BOTAŞ’ın doğalgaz satış tarifelerinde konutlar ve küçük işletmeler için yüzde 10, elektrik santralları için yüzde 8,8 indirim uygulamıştı. Ancak, seçimlerden sonra yapılan zamlarla, 2019 içinde doğalgaz satış fiyatları konut ve küçük işletmeler için yüzde 41,1, büyük sanayi için yüzde 14,1, elektrik santralları için yüzde 3,8 arttı. Covid-19 salgını dönemi olan 2020’de ise konut ve küçük işletmelere satış fiyatı aynı kalırken büyük sanayide kullanılan doğalgazda yüzde 8,8, elektrik santrallarında ise yüzde 11,6 indirim yapıldı.

Acımasız zam yüzde 358 !

MMO Enerji Çalışma Grubu’nun hesaplamasına göre 2019-2023 döneminde konutlarda kullanılan doğalgaz fiyatı yüzde 358,4 zamlandı. Seçim yılı olan 2023 başından bugüne konutlara satılan doğalgaz fiyatı artırılmadı. 2019-2024 arasında TÜFE’deki artış ise yüzde 398,4 oldu.
Konutlarda fiyat artışları baskılansa da küçük işletmelerde yüzde 868,21, sanayide yüzde 741,52’i elektrik üreticilerinde yüzde 674,19 zamlandı. Konutlar dışındaki tüketici gruplarına uygulanan zam oranları TÜFE’deki artışın üzerinde gerçekleşti. BOTAŞ’ın doğalgaz dağıtım şirketlerine konutlar için sattığı gazın fiyatına, dağıtım şirketlerinin hizmet bedeli ve KDV eklendiğinde yurttaşların ödediği metreküp fiyatı bugün 7 TL’yi geçiyor. Seçim sonrası daha da artacak.

Doğalgaza seçim ayarı

Mayıs seçimleri öncesinde doğalgaza yaptığı indirimler oy devşirmeye çalışan AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan yerel seçimler öncesinde de indirimlerin devam edeceğini açıkladı. Partisinin Zonguldak aday tanıtım toplantısında ekonomiye ilişkin mesajlar veren Erdoğan, “Hedefimiz enerjide bağımsızlık. Konutlarda kullanılan 25 metreküplük doğalgaz indiriminin Nisan 2024'e kadar devam ettireceğiz" dedi. Erdoğan’ın müjde olarak verdiği doğalgaz indiriminin bitiş tarihinin seçimlerden bir gün sonra olması ise dikkat çekti. AKP iktidarının ekonomi politikaları krizin olanca faturasını halkın sırtına yüklerken Erdoğan seçim öncesi bir kez daha kesenin ağzını açtı. Seçim ayarlı doğalgaz desteği olarak yorumlanan ‘müjde’ ye ise tepki yağdı.

En önemli sorun geçim derdi

TÜİK yaşam memnuniyeti araştırması sonuçlarını açıkladı. Araştırmaya göre memnuniyet oranı 2022'ye göre 3,0 puan arttı. Mutsuz olduğunu beyan edenlerin oranı ise 2,2 puan azaldı. Ülkenin en büyük sorunu ise hayat pahalılığı. TÜİK “Yaşam Memnuniyet Araştırması, 2023” araştırmasının sonuçlarını açıkladı. Yaşam memnuniyeti araştırması sonuçlarına göre, mutlu olduğunu beyan eden 18 ve üzeri yaştaki bireylerin oranı, 2022 yılında yüzde 49,7 iken 2023 yılında 3,0 puan artarak yüzde 52,7 oldu. Mutsuz olduğunu beyan eden bireylerin oranı ise 2022 yılında yüzde 15,9 iken 2023 yılında 2,2 puan azalarak yüzde 13,7 olarak gerçekleşti.