Fildamı'nın akıbeti ne olacak?

Fildamı Sarnıcı’nın ihale yoluyla 35 yıllığına MHP Milletvekili Levent Uysal’ın kurduğu Nişantaşı Eğitim Vakfı’na (NEV) kiralandığı öğrenildi. Bakırköy Kent Savunması Yürütme Kurulu Sözcüsü Dr. İlknur Türkoğlu, Fildamı'na ne yapılacağını bilmediklerini belirterek, “İstanbul'un ve Bakırköy'ün tarihi kimliği için çok değerli olan bu kültür varlığının akıbeti ne olacak” diye sordu.

Bakırköy'de bulunan Fildamı Sarnıcı 19 Eylül 2023’te restorasyon karşılığı 35 yıllığına ihaleye çıktı. İhaleye katılacaklardan, “Terör örgütleriyle iltisaklı yahut bunlarla irtibatı olmadığına dair taahhütname” istendi. Bakırköy Kent Savunması, sarnıcın kamu tarafından restore edilerek, halkın kullanımına açılmasını talep etmiş, Tarihi Fildamı için Vakıflar 1. Bölge Müdürlüğüne dilekçe vermişti. Devamında yapılan ihaleye katılan bir grup Bakırköylü ihaleye alınmamıştı. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün düzenlediği ihaleyi MHP Mersin Milletvekili Levent Uysal’ın kurduğu Nişantaşı Eğitim Vakfı’nın (NEV) kazandığı öğrenildi.

Konuyla ilgili açıklama yapan Bakırköy Kent Savunması Yürütme Kurulu Sözcüsü, Kültür Mirası Yönetimi Uzmanı Öğretim Görevlisi Dr. İlknur Türkoğlu, milattan sonra 5.- 6. yüzyılda inşa edilen Fildamı Sarnıcı’nın Bizans İstanbul'unun dört büyük ̇ açık sarnıcından bir tanesi olduğunu ve Bizans açık sarnıçlarının günümüze kadar gelmiş en çarpıcı ve en sağlam örneklerin den biri olduğunu belirtti.

Duvarlar zarar gördü

Fildamı’nın Bakırköy'deki Magnaura ve Jucundianae saraylarına, bunun yanında Veliefendi Hipodromu ve Çırpıcı çayırlarının bulunduğu yerde kurulan Bizans ordugahına su sağladığını belirten Türkoğlu, “Sarnıç Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulunun 1964 yılında, korunması gerekli kültür varlığı olarak tescil edilmiştir. 1991 yılında ̧ Bakırköy Belediyesi’nin mülkiyetine geçen tarihi sarnıç, uzun bir zaman Bornovalı ailesinin mülkü olarak kaldıktan ve bostan olarak kullanıldıktan sonra kamulaştırılarak 1996 yılından itibaren içerisinde konser ve etkinlikler düzenlenmeye başlanan bir gösteri merkezi olarak kullanılmaya başlandı. Yaklaşık 12 bin izleyici kapasiteli olan sarnıç, arka arkaya düzenlenen konserlerde birçok yerli ve yabancı grubu ağırladı. Blues Brothers, Roger Glover, Dream Theater gibi dünyaca gruplara ev sahipliği yaptığı gibi, Haluk Levent, Tarkan, Teoman, İbrahim Tatlıses başta olmak üzere birçok yerli sanatçıya da ev sahipliği yaptı. 2003 yılına kadar devam eden bu konserler bir anda kesildi. Konserlerin kaldırılmasına ilk neden olarak müziğin titreşiminin yapının duvarlarına zarar verdiği gösterildi. Başka̧ iddialar da Veliefendi'deki atların sesten rahatsız olduğu üzerineydi” bilgisini verdi.

Kira süresi 35 yıl

“2003 yılında Eğitim Gönüllüleri Vakfı'na verilen Fildamı'nda vakıf istediği projeyi gerçekleştiremediği için aynı yıl Bakırköy Belediyesi Gençlik Merkezi'ne (BAGEM) verilmiş ve gençler burada ramazan şenliklerini düzenlemişti. Ocak 2004'te bir ̧ defa daha el değiştirip Bakırköy Belediyesine bağlandı” diyen Türkoğlu, “2018 yılında 5737 Sayılı Kanun Kapsamında Hazine, Belediye, Özel İdare ve Köy Tüzel Kişiliğine Geçen Taşınmaz Malların Devri kapsamında, Mihrişah Valide Sultan Vakfı’na verildi. Bakırköy Belediyesi’nin sahip çıkmadığı tarihi Fildamı Sarnıcı’na, İstanbul Vakıflar 1. Bölge ̇ Müdürlüğü el attı. Sarnıcın restorasyonu için Vakıflar Resmi Gazete’ye ilan verdi. Ada, parsel numarası verilen yerde bin beşyüz yıllık Fildamı Sarnıcı bulunmasına karşın ilanda, söz konusu yer için “Bahçeli Ahşap Ahır Etrafı Tas Duvarla Muhat (çevrili) Domuz Damı Maruf (bilinen)” ifadesi kullanıldı. Söz konusu ifade tapu kayıt sisteminde de aynen yer alıyor. İlanda ayrıca yerin Mihrişah Valide ̧ Sultan Vakfı’na ait olduğu belirtildi. Restorasyon bedelini 102 milyon 837 bin 461 TL olarak tahmin eden Vakıflar, tarihi Sarnıcın kiralama ihalesini 19 Eylül 2023 tarihinde yaptı. Restorasyon karşılığı kiralama ihalesi açan Vakıflar, kira süresini 35 yıl olarak belirledi” ifadelerini kullandı.

Birçoğu elden çıkarıldı

Bakırköy’de özellikle son 8 yılda pek çok ortak kültür varlığının ya bilerek atıl duruma getirildiğini ya da elden çıkarıldığını belirten Türkoğlu, “Belediye bugüne kadar kentin tarihi kimliği ile ilgili hiçbir çalışma ̧ yapmadı. Bakırköy Sanatçılar Derneği’nin yer aldığı bina, Ataköy Plajı, Şefkat Huzurevi, Yenimahalle Doğumevi, Demirciler Çarşısı ilk akla gelenler” dedi. ̧
Şimdilerde İstanbul'un ve Bakırköy'ün tarihi kimliği için çok değerli bir kültür varlığı olan Fildamı'na ne yapılacağını bilmediklerini söyleyen Türkoğlu, kamuoyunun aydınlatması için ilgilileri açıklama yapmaya davet etti.