Hüsamettin Aslan

Hüsamettin Aslan

14 Mayıs: Mutsuz seçim

Her iki tarafın neredeyse umduğunu bulamadığı pazar günü yapılan Cumhurbaşkanlığı ve milletvekili genel seçiminde resmi olmayan sonuçlara göre Cumhurbaşkanlığı seçimi ikinci tura kaldı. Milletvekilliği genel seçiminde ise AK Parti’nin oyların yüzde 36'sını, CHP’nin ise yüzde 26'sını aldı.
Cumhurbaşkanlığı seçiminde Recep Tayyip Erdoğan oyların yüzde 49,50’sini, Millet İttifakı’nın adayı ve CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu oyların yüzde 45’ini ve Ata İttifakı’nın adayı Sinan Oğan oyların yüzde 5,22’sini aldı.
Seçime katılım oranının yüzde 89’u bulduğu seçimde, AK Parti 267, MHP 50, CHP 169, İYİ Parti 44, Yeşil Sol Parti (YSP) 61, Yeniden Refah Partisi 5, Türkiye İşçi Partisi (TİP) ise 4 milletvekilliği kazandı. AK Parti'nin önceki seçimde kazandığı sandalye sayısı 295'den 267'ye düştü. Ancak Cumhur İttifakı, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde (TBMM) çoğunluğu almayı başardı. 2018'de seçimlerde AK Parti'nin oy oranı yüzde 42,56'ydı, 2023'te bu oran yüzde 35,40'a düştü.
Bir başka deyişle AK Parti neredeyse ilk kez 2002 seçimlerinde aldığı oy oranına kadar (34,28) geriledi. AK Parti'nin TBMM'deki oylarında geçen seçime göre 7 puan düşüş görünüyor.
Millet ittifakı ise her yarışta da kaybeden olarak kayıtlara geçti. Öncelikle Millet ittifakı, Cumhur İttifakı’nın yaklaşık 14 puan gerisinde kaldı. İki ittifak arasında 109 milletvekili fark var.
CHP, hem milletvekili seçimlerindeki düşüş ve hem de cumhurbaşkanlığındaki yüksek beklenti ciddi bir hayal kırıklığı yarattı. Millet İttifakı 14 Mayıs seçimlerinde yüzde 35 oy aldı. CHP ve İYİ Parti’den toplam 213 milletvekili Meclis’e girmiş oldu. Millet İttifakı Meclis’te çoğunluğu yakalayamazken, CHP’nin oyları 2018 seçimlerine göre 3 puan, milletvekili sayısı da 23 arttı. CHP listelerinden 6 partiden 39 milletvekili Meclis’e girdi. DEVA Partisi 14, Saadet Partisi 10, Gelecek Partisi 10, Demokrat Parti 3 ve İYİ Parti ile Türkiye Değişim Partisi 1’er milletvekilliği kazandı. Böylelikle küçük ve yeni partiler CHP sayesinde meclise girdi.
Ata İttifakı Cumhurbaşkanı Adayı Sinan Oğan'ın yüzde 5'in üzerinde oy alarak beklentilerin üzerinde oy topladı. Bu konuda en karlı partiler MHP ile İyi Parti oldu. Her ikisi de beklentinin üstünde oy almayı başardı.
HDP, 2018 seçimlerinde yüzde 11,7 oy alarak parlamentoya 67 milletvekili göndermişti. 2023 seçimlerinde de yüzde 8,8 oy alarak TBMM'ye 61 vekil gönderdi. HDP ya da Yeşil Sol Parti oylarını 13-14'lere çıkartmayı hedeflerken 8,8 gibi bir sonuç alarak ciddi bir hayal kırıklığı yarattı.
CHP Rize’de 44 yıl sonra, Diyarbakır’da 21 yıl sonra milletvekili çıkardı. İYİ Parti ise 2018 seçimleriyle hemen hemen aynı oyu aldı. Partinin 43 olan milletvekili sayısı 44’e çıktı.
Depremden etkilenen 10 ilde, AK Parti’nin güçlü olduğu bu bölgede oy kaybına uğrayacağı bekleniyordu. Ancak sonuçlar böyle çıkmadı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve AK Parti bölgedeki güçlü konumunu korumayı başardı.

Millet İttifakı’nın Cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu depremden etkilenen illerden sadece Adana, Hatay ve Diyarbakır’da Erdoğan’dan fazla oy alabilirdi. Diğer 7 ilde ise Erdoğan yarışı rahat kazandı
Mesela Hatay’da Cumhur İttifakı yüzde 48,71, Millet İttifakı ise yüzde 36,53 oranında oy aldı. AK Parti ve CHP 4’er milletvekili çıkarırken, MHP, TİP ve İYİ Parti de birer milletvekili kazandı. Malatya’da Cumhurbaşkanı Erdoğan yüzde 69,39 oranında oy alırken, CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu yüzde 27,02’de kaldı. Milletvekili seçiminde de Cumhur İttifakı yüzde 68,69, Millet İttifakı da yüzde 25,52 oy aldı. Malatya’da AK Parti 4 milletvekili, CHP ve MHP de birer milletvekili çıkardı.

Adana’da Kılıçdaroğlu Cumhurbaşkanı Erdoğan’a yüzde 7 fark attı. Adana’da Kılıçdaroğlu yüzde 50,89, Erdoğan yüzde 43,92 oy aldı. AK Parti ve CHP 5’er milletvekili kazanırken, MHP ve İYİ Parti ikişer, Yeşil Sol Parti de 1 milletvekili aldı. Diyarbakır’da Kılıçdaroğlu yüzde 71,95 oranında oy alırken, Cumhurbaşkanı Erdoğan yüzde 26,48 oy aldı. Milletvekili seçiminde Emek ve Özgürlük İttifakı yüzde 61,19 oranında oy aldı. Cumhur İttifakı yüzde 26,33, Millet İttifakı yüzde 10,35 oy aldı. Yeşil Sol Parti 8, AK Parti 3 ve CHP bir milletvekili kazandı.

Gaziantep’te Erdoğan, Kılıçdaroğlu’na 25 puan fark attı. Erdoğan, yüzde 59,76 oranında oy alırken, Kılıçdaroğlu yüzde 34,65’te kaldı. AK Parti 8, CHP 3, MHP, Yeşil Sol Parti ve İYİ Parti birer milletvekili çıkardı. Şanlıurfa’da da Cumhurbaşkanı Erdoğan yüzde 62,01, Kılıçdaroğlu yüzde 36,06 oranında oy aldı. Milletvekili seçiminde Cumhur İttifakı yüzde 55,77 ile birinci oldu.AK Parti 8, Yeşil Sol Parti 4, MHP 1 ve CHP 1 milletvekili kazandı.
Kilis’te Erdoğan yüzde 65,55, Kılıçdaroğlu da yüzde 26,96 oy aldı. Milletvekili seçiminde de Cumhur İttifakı yüzde 69,28, Millet İttifakı da yüzde 25,96 oy topladı. AK Parti ve MHP Kilis’ten birer milletvekili kazandı. Osmaniye’de Cumhurbaşkanı Erdoğan yüzde 62,31, Millet İttifakı’nın adayı Kılıçdaroğlu da yüzde 30,74 oy aldı.Milletvekili genel seçiminde de Cumhur İttifakı yüzde 64,24, Millet İttifakı da yüzde 29,95 oranında oy aldı. AK Parti iki, MHP ve CHP de birer milletvekili çıkardı.
Kahramanmaraş’ta Cumhur İttifakı yüzde 70,94, Millet İttifakı yüzde 23,35 oy aldı. AK Parti 5, CHP 2 ve MHP 1 milletvekili kazandı. Erdoğan yüzde 71,88 oy alırken; Kılıçdaroğlu yüzde 22,20 oranında oy aldı. Adıyaman’da da Erdoğan yüzde 66,20, Kılıçdaroğlu yüzde 31,24 oranında oy aldı. Milletvekili seçiminde Cumhur İttifakı yüzde 62,40, Millet İttifakı 18,68 oy aldı. AK Parti 4 milletvekili, CHP de 1 milletvekili çıkardı. Partilerin 2018 milletvekili seçimindeki sonuçlar şöyle; AK Parti yüzde 42,56, CHP yüzde 22.64, HDP yüzde 11.70, MHP yüzde 11.10, İYİ Parti yüzde 9.96 oranında oy almıştı. Bu duruma göre MHP ve İYİ Partinin oylarında bir kayıp yok.
MHP’nin Sinan Ateş cinayetinden etkilenmediği anlaşılıyor.
Ak Parti oy düşüşüne rağmen, aldığı milletvekili sayısı hala önemini koruyor. İttifakın diğer bileşenleri ile çoğunluğu net bir şekilde elde etti. AK Parti oyları gerilese de Cumhur İttifakı mecliste çoğunluğu sağladı.
Bu da bize Tayyip Erdoğan’ın Türk siyasetinde halen güçlü aktör olduğunu gösterse de; hem Cumhur hem de millet ittifakın adaylarının cumhurbaşkanlığını ilk turda kazanamamasından ötürü mutsuz bir tercih hissetmemize neden oluyor.

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Hüsamettin Aslan Arşivi