Rusya Cuma akşamı Moskova'da düzenlenen terör saldırısıyla sarsıldı. Rusya, tarihinin en büyük terör saldırısını yaşıyor. Başkent Moskova’da bulunan konser salonu Crocus Belediye Binası'na ve AVM’ye düzenlenen terör saldırısında en az 100 kişi öldü ve 145 kişi yaralandı. Daha sonra ölü sayısı önce 123 olarak açıklandı ve en sonunda da 150’yi geçti. Rus yetkililer ölü sayısının artabileceğini açıklıyor. Yaralılar arasında çok sayıda çocuk da var. Afganistan merkezli IŞİD’in Horosan grubu Rusya'da son yirmi yılda gerçekleşen en büyük terör saldırısının sorumluluğunu üstlendi.

Terör Saldırısı, Rus Sovyet dönemi rock grubu Piknik'in kapalı gişe konserinde ve 4 kişilik silahlı grubun sivillere ateş açmasıyla gerçekleşti; 6.200 kapasiteli Crocus Belediye Binası, Moskova bölgesindeki en büyük ve en popüler müzik mekanlarından biridir.

Rus Polisi, Rusya'nın Bryansk bölgesindeki bir "araba kovalamacası" sonrasında aralarında saldırının gerçekleştirilmesinde doğrudan yer alan 4 silahlı kişinin de bulunduğu 11 şüpheliyi tutukladı. İŞİD yaptığı açıklamada, savaşçılarının Moskova'da "büyük bir toplantıya" saldırdığını ve "üslerine güvenli bir şekilde geri çekildiğini" söyleyerek saldırının sorumluluğunu üstlendi. Kamuflaj giyen saldırganlar binaya girerek ateş açtı ve el bombaları attı. Uluslararası ajanlara ulaşan videolarda salondan alevlerin ve siyah dumanın yükseldiği görüntüler görülüyordu.

Avrupa Birliği, Fransa, İspanya ve İtalya da saldırıyı kınayan birçok ülkeye katıldı. ABD saldırıyı "korkunç" olarak nitelendirdi ve Ukrayna'daki çatışmayla herhangi bir bağlantıya dair doğrudan bir işaret bulunmadığını söyledi. Ukrayna ise saldırıyla "hiçbir ilgisinin" olmadığını söylerken, askeri istihbaratı olayı bir Rus "provokasyonu" olarak nitelendirdi ve olayın arkasında Moskova özel servislerinin olduğunu iddia ederek suçladı. ABD büyükelçiliği, saldırıdan iki hafta önce, "aşırılıkçıların" konserler de dahil olmak üzere Moskova'daki kitlesel toplantıları hedef alma riski bulunduğunu açıklamıştı. Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e Moskova yakınlarındaki Crocus Belediye Binası konserinde yaşanan silahlı saldırıyla ilgili düzenli güncellemeler verildiğini söyledi.

Putin sakin Medvedev sert

Rusya'nın başkenti Moskova'da konser salonuna düzenlenen terör saldırısına ilişkin Devlet Başkanı Putin, yaralılara acil şifalar diledi. Başbakan yardımcısı Tatyana Golikova'nın Rus haber ajanslarına "Başkan herkese acil şifalar diledi ve doktorlara şükranlarını iletti." Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitriy Medvedev, en sert açıklamaları yaparak, "Teröristler yalnızca misilleme amaçlı terörden anlarlar. Şiddete güçle karşılık verilmediği, teröristlerin toplu infazları ve ailelerine yönelik baskılara ölümlerle karşılık verilmediği sürece hiçbir mahkeme ve soruşturmanın faydası olmayacaktır" dedi.

Medvedev, saldırıya ilişkin Telegram hesabından açıklama yaptı. Saldırıda hayatını kaybedenlerin ailelerine başsağlığı dileyen Medvedev, kurbanların sevenlerine de güç diledi.
Medvedev, "teröristlerin yalnızca misilleme amaçlı terörden" anladığını belirterek "Şiddete güçle karşılık verilmediği, teröristlerin toplu infazları ve ailelerine yönelik baskılara ölümlerle karşılık verilmediği sürece hiçbir mahkeme ve soruşturmanın faydası olmayacaktır." ifadesini kullandı.

Medvedev ayrıca: "Bunların Kiev rejiminin teröristleri olduğu tespit edilirse onlara ve ideolojik ilham verenlere karşı başka türlü davranmak imkansızdır. Hepsi terörist olarak bulunup acımasızca yok edilmelidir. Böyle vahşeti gerçekleştiren devletin yetkilileri de dahil. Ölüme ölüm" dedi.
Rus gizli servisi FSB ve Rusya'nın ulusal muhafızları binaya baskın düzenledi ancak teröristler binayı çoktan terk etmişti. Teröristler, makineli tüfek ateşine ek olarak çok sayıda patlayıcı da patlayarak tiyatroyu ateşe verdi ve çatısının çökmesine yol açtı. Rus basınında çıkan haberlerde, yangının yaklaşık 13 bin metrekarelik bir alana yayıldığı belirtildi. Bu yazının yazıldığı sırada yangınla mücadele devam ediyordu.

Saldırı Rusları savaşa çekiyor

Terör saldırısı, Ukrayna'da vekalet savaşı yürüten NATO ile Rusya arasındaki gerilimin had safhaya ulaştığı bir dönemde gerçekleşti. Saldırıdan günler önce Vladimir Putin'in başkanlık seçimlerinin galibi olduğu açıklanmıştı. Seçimlerden önce, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un, NATO'nun desteklediği Ukrayna ordusunun ciddi bir kriz yaşadığı bir dönemde NATO'nun Ukrayna'ya asker göndermeyi düşündüğünü duyurması gerçekleşti. Seçimlerden önceki günlerde Belgorod sınır bölgesine düzenlenen bir dizi füze saldırısı en az 5 sivili öldürdü. Bu durum okulların ve alışveriş merkezlerinin kapatılmasına neden oldu.

Seçim sırasında, Ukrayna ve NATO tarafından desteklenen Rus neo-milisleri, Rusya topraklarına saldırı başlattı. Bu, İkinci Dünya Savaşı'nda Nazilerin Kızıl Ordu tarafından yenilgiye uğratılmasından bu yana Rus topraklarına tankların katıldığı ilk saldırı oldu. Savaşın son iki yılı boyunca, çoğunlukla Kremlin'in savaştaki önde gelen destekçilerini hedef alan teröristler, Moskova'nın yanı sıra Rus petrol rafinerileri ve limanlarına yapılan İHA saldırıları NATO'nun ve Ukrayna'nın savaş stratejisinin merkezi bir bileşeni haline geldi. Bu bağlamda Ukrayna, Rusların kullandığı 30’dan fazla İran S/İHA’sını düşürdü. Saldırının gerçekleşmesinden saatler önce Kremlin basın sözcüsü Dmitry Peskov, Rusya'nın Ukrayna'da NATO ile çatışmasını tanımlamak için ilk kez resmi "özel askeri operasyon" terimi yerine "savaş" terimini kullandı. Yani peskov, Ukrayna’da bugüne kadar gerçek gücünü göstermediklerini ve tam anlamıyla bir “savaşa” hazırlandıklarını açıklıyordu. Peskov, “Evet, özel bir askeri operasyon olarak başladı. Ancak bu çete gelişip kolektif Batı Ukrayna tarafında çatışmaya katılmaya başlayınca bizim için bu bir savaşa dönüştü.”

Buna rağmen Ukrayna devlet başkanı Zelensky ve birkaç danışmanı, terör saldırılarının arkasında Ukrayna'nın olduğuna dair yaygın spekülasyonları hemen yalanladılar ve Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby, ABD'nin Ukrayna'nın saldırıda yer almadığına inandığını açıkladı. Moskova'daki İngiliz büyükelçiliği Cuma günkü saldırıyı kınadı. “Moskova bölgesindeki Crocus Belediye Binası'na düzenlenen terör saldırısını kınıyoruz. Bu korkunç bir trajedi. Büyükelçilik, Telegram kanalında yaptığı açıklamada, bugünkü olaylarda yaralanan ve hayatını kaybedenlerin yakınlarına ve sevdiklerine en içten taziyelerimizi sunuyoruz" dedi. BM Güvenlik Konseyi, "iğrenç ve korkakça bir terör saldırısı" olarak nitelendirdiği olayı kınadı.

Sonuç olarak:

Moskova’daki terör saldırısının doğrudan suçlusu ve azmettiricisi ne olursa olsun, kim olursa olsun bunun Batılı güçlerin Rusya'ya karşı genişleyen Ukrayna savaşı bağlamında gerçekleştiği açıktır. Bu çatışma halihazırda Ukrayna'nın çok ötesine, Orta Doğu'da İsrail-Hamas ve Suriye iç savaşına kadar uzanıyor. Eski Sovyetler Birliği'nin tamamını, Orta Asya'nın ve Doğu Avrupa'nın büyük bir bölümünü istikrarsızlaştırdı. Bu bağlamda İsrail’in açık hedefinde bulunan Rusya ve Putin, kendilerine destek vermemesinden ötürü açıkça eleştiriliyordu. Bu nedenle İŞİD maskesiyle gerçekleştirilen saldırının Gazze ve Suriye savaşlarından ötürü Rusya’yı sahaya davet eden bir yönünün bulunduğunu vurgulamamız gerekir. Her ne kadar gözler Ukrayna’daki savaşa dönük olsa da; önümüzdeki günlerde Rusların alacağı aksiyon terör saldırısının azmettiricisini de ortaya koyacaktır.

RUSYA'DAKİ EN AĞIR SALDIRI

7 Mart'ta Moskova'daki ABD büyükelçiliği, teröristlerin konserler de dahil olmak üzere büyük toplantıları hedef alma yönündeki "yakında" planları nedeniyle Amerikalıları önümüzdeki 48 saat boyunca Rus başkentindeki kalabalık yerlerden uzak durmaya çağıran bir güvenlik uyarısı yayınladı. Birçok Batılı büyükelçilik bu uyarıları tekrarladı. Salı günü Putin, bu uyarıları ülkeyi "istikrarsızlaştırmayı" amaçlayan "kışkırtıcı açıklamalar" ve "şantaj" olarak kınadı. Cuma günü terör saldırısı gerçekleşince ABD büyükelçiliğinin 7 Mart uyarısı sorulduğunda John Kirby, "Bunun bu spesifik saldırıyla ilgili olduğunu düşünmüyorum" dedi.

Kısa bir süre sonra, Afganistan merkezli IŞİD-Horasan grubu, sosyal medya üzerinden saldırının sorumluluğunu üstlendi. Bu yazının yazıldığı an itibarıyla Rus yetkililer ABD veya IŞİD'in iddiaları hakkında herhangi bir yorumda bulunmadı. Ancak Şubat ayında Rus gizli servisi FSB, Moskova'nın güneybatısındaki Kaluga şehrinde bir IŞİD hücresini parçaladığını ve Orta Asya'dan iki IŞİD üyesini öldürdüğünü iddia etmişti. Mart ayı başlarında FSB, Kaluga bölgesindeki Afganistanlı militan İslamcılardan oluşan bir başka IŞİD hücresini "tasfiye ettiğini" bildirmişti. Dolayısıyla Rusya’da İŞİD aparatıyla bir terör saldırısından Amerikalılar kadar Ruslarda emindi.

Terör saldırıları 1990'lı ve 2000'li yıllarda Rusya'yı sarstı; bu saldırılar çoğunlukla Putin'in iktidara yükselişinin arka planını oluşturan güney Çeçen Cumhuriyeti'ndeki iki kanlı ayrılıkçı savaşla ilgiliydi. Cuma günkü saldırı, Moskova sakinlerine, Çeçen savaşçıların 2002 yılında Moskova'daki bir tiyatro salonunda yüzlerce insanı rehin aldığı ve 170'den fazla kişinin ölümüne yol açtığı Nord-Ost kuşatmasını hatırlattı. Putin'in güvenlik servisleri Çeçenya ve Dağıstan'daki mücadeleleri bastırdıktan sonra, son on yılda saldırılar büyük ölçüde azaldı. Bu ayın başlarında ABD hükümetinin, Moskova'da büyük toplantıları hedef alan planlı bir terör saldırısı hakkında bilgi sahibi olması, Dışişleri Bakanlığı'nın Rusya'daki Amerikalılara yönelik bir kamu tavsiyesi yayınlamasına yol açtı. Ulusal Güvenlik Konseyi sözcüsü Adrienne Watson'a göre ABD, uzun süredir devam eden "uyarma görevi" politikası uyarınca bu bilgiyi Rus yetkililerle de paylaştı.

Cuma günkü saldırı, 2004'te Beslan'daki okul kuşatmasından bu yana Rusya'daki en ağır saldırıydı; bu saldırı kabaca yarısı çocuk olmak üzere en az 334 kişinin ölümüne yol açtı ve 2002'de Moskova tiyatrosunun kuşatılmasından bu yana Rus başkentindeki en ölümcül saldırı oldu.