FRANSA'da 10 Nisan’da beş yıl için beşinci cumhuriyetin onikinci cumhurbaşkanı seçilecek… Adaylardan biri ilk turda salt çoğunluğu sağlayamazsa en fazla oyu alan iki aday 24 Nisan’da ikinci turda yarışacak. 1965'ten bu yana, hep böyle oldu. Siyasi gözlemciler ‘Charles de Gaulle tarafından kurulan Beşinci Cumhuriyet tarihinde daha önce hiç bu kadar değişken bir ortamda bir başkanlık seçimi yapılmamıştı‘ diyorlar. Emmanuel Macron’un şansı çok yüksek. Anketler ilk turda yüzde 25-29 bandında oy alacağını, rakibi kim olursa olsun ikinci turu kazanacağını gösteriyor.

* * * *

Beş yıl önce göreve geldiği zaman Fransız tarihinin en genç cumhurbaşkanıydı. Köklü bir değişim sözü vermişti. Ancak Fransa'nın sorunları çözülmüş değil. Vaat ettiği kapsamlı değişiklik olmadı. Örneğin emeklilik reformu pandemi nedeniyle defalarca ertelendi, sonunda dokunulmadan bırakıldı. Şimdi de yeniden seçilmesi programında değiştirilmiş biçimde yer alıyor. Emeklilik reformu gibi kararları almak gelecekte de muhtemelen kolay olmayacak. Enflasyon yüksek. Özellikle akaryakıt, gaz ve elektrik fiyatları zirvede.

* * * *

Halkın satın alma gücünü desteklemek için alınan önlemlere rağmen, binlerce kişi sokaklara döküldü. Pandemi patlak verdiğinden beri bütçe disiplini yok. Ulusal borç yeni zirvelere ulaştı. Ukrayna’dan gelen mülteci dalgasının uzun vadeli yönetimi de kolay değil, çünkü aşırı sağ partilerin bu konuyu kullanma ihtimali yüksek. Pandemi patlak verdiğinden beri bütçe disiplini yok. Ulusal borç yeni zirvelere ulaştı.

* * * *

Yüzyılda bir görülen bir pandemi, iklim acil durumu, şimdi de Ukrayna’daki savaşı, Fransa’da seçim havasını radikal bir şekilde değiştirdi sanırım. Seçmen Macron‘u son yıllarda ihtiyaç duyulan bir kriz yöneticisi olarak görüyor. Rusya‘nın, Ukrayna’ya girmesi Macron için kişisel bir darbeydi aslında. Rusları caydırmak için uğraşması fayda vermemişti. Şimdi o Macron gitmiş, yerine Versay'da AB zirvesi düzenleyen, Fransızlara savaşın ekonomik sonuçlarından koruyacağını söyleyen Cumhurbaşkanı adayı geldi.

* * * *

Haftalık Alman dergisi Der Spiegel’in Paris muhabiri Britta Sandberg, geçen sayıda şöyle bir tespitte bulunuyordu. ‘Fransızlar dış dünyada iyi temsil edilmelerinden hoşlanıyor. Uluslararası sahnede hala bir şeyler sunmak , başkaları tarafından ciddiye alınmak ve Avrupa’da önemli bir rol oynamaya devam etmek eski bir ihtiyaçtır. Şu anda Macron tüm bu kriterleri karşılıyor.‘ Alman muhabir ilginç bir tespitte bulunuyor ama hemen arkasından şunu da eklemeyi ihmal etmiyor.

* * * *

‘Emeklilik reformu gibi iç siyasi sorunlara rağmen, seçmenlerin yaklaşık yüzde 30’unun Macron’a oy vereceği gözüküyor. Ama geri kalan yüzde 70 nerede. Onlar Haziran ayında yapılacak parlamento seçiminde görülebilir. Şu an savaş gibi kriz nedeniyle cumhurbaşkanlığı seçiminde dile getirilmeyen hoşnutsuzlukların daha sonra Haziran ayında yapılacak parlamento seçiminde ortaya çıkabilir‘ diyor.

* * * *

Anketlere bakılırsa Macron , Ukrayna savaşının başlamasının hemen ardından yaklaşık beş puan kazandı. Anketçiler bunu, seçmenlerin istikrara daha fazla ihtiyaç duymasıyla açıklıyor. Ancak Elabe Enstitüsü tarafından yapılan bir ankette Macron, 3.5 puan düşüşle yüzde 28‘e geriledi. Bu düşüşün, emeklilik yaşını 62'den 65'e çıkarmak istemesiyle açıklanıyor. Yine de iki puan artarak yüzde 17'ye yükselen sağcı aday Le Pen'in çok önünde.

* * * *

Macron’un en yakın rakibi aşırı sağcı Marine Le Pen. Soldaki umut vadeden tek aday Jean-Luc Melenchon, kapitalizm eleştirisi, nükleerin aşamalı olarak kaldırılması, 60 yaşında emekliliği teşvik etmesiyle seçmenlerde coşku uyandırmak istiyor, ancak bunun yeterli olmadığı görülüyor. Paris'teki OpinionWay araştırma enstitüsüne göre, Emmanuel Macron yüzde 29, Marine Le Pen yüzde 17, Jean-Luc Melenchon yüzde 13, Valerie Pecresse yüzde 12, Eric Zemmour yüzde 11 oy potansiyeli gözüküyor. Fransız halkı Grand-Nation'ı kime emanet edecek. Çok sayıda aday var. Macron, Fransa'nın en iyi seçeneği olmaya devam ediyor.