Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, üç günlük bir ziyaret için bugün Türkiye’ye geliyor. İlk kez cumhurbaşkanı sıfatıyla Türkiye’ye yapacağı ziyarette İstanbul, Gaziantep ve oradan da Ankara’ya geçecek. Ekonomist, yazar Reha Bilge makalesinde, ‘Türkiye’ye gelmesi gerek resmi gezi programının niteliği gerekse gezinin denk düştüğü konjonktür bakımından özel bir önem taşıyor. Steinmeier’in gezisi ise ilginç ve çok önemli bir konjonktüre denk düşüyor. Dolayısıyla bu gezinin bir takım sonuç ve izdüşümlerinin olacağı tahmin edilebilir‘ diyordu.
* * * *
Bilge makalesinde, Almanya’nın ekonomik durumuna da değinmiş. ‘Almanya’nın ciddi bir takım yapısal ve konjonktürel sorunlarla karşı karşıya olduğunu belirtmeliyiz. Bir ekonomik dev olan Almanya’nın büyüme hızının 2024 yılında yaklaşık yüzde 0,5 düzeyinde kalacağı tahmin ediliyor. Geçen yıl Almanya’da fiyatlar yüzde 5,9 oranında yükseldi. Fiyat artışlarında bu yıl bir yavaşlama görülse bile Alman halkı 2. Dünya savaşından beri alışmadığı bir ekonomik güvensizlik içerisindedir ve yaşam düzeyi düşüyor‘ diyor.
* * * *
Ben de Reha Bilge’ye ilaveten Alman ekonomisinin bir başka yönünü hatırlatmak istiyorum. Almanya'daki vasıflı işçi açığının önümüzdeki yıllarda daha da kötüleşeceği ve büyüme üzerinde belirleyici bir fren haline geleceği biliniyor. Bununla birlikte, aynı zamanda, mesleki yeterliliği olmayan genç yetişkinlerin sayısının 2015'ten bu yana istikrarlı bir şekilde arttığı gözlenmekte. Geçen yıl rekor seviyedeydi. Sonuç olarak, gençlerin giderek artan bir kısmının mesleki veya akademik eğitim almadığı söyleniyor uzmanlarca. Almanya bu olumsuz eğilimde OECD ülkeleri arasında son sırada yer alıyor.
* * * *
Bu eğilimin hem işgücü piyasası hem de toplum için oldukça sorunlu olduğu hatırlatılıyor. Genel işsizlik oranı geçen yıl yüzde 5,7 civarındayken, vasıfsız işçiler için neredeyse yüzde 20 oldu. Uzun süreli işsizlerin yaklaşık yüzde 70'i eğitimlerini tamamlamamış durumda. Bunların yaklaşık yarısı göçmendir. Vasıfsız işçiler yardımcı işlerde çalışıyor, çok az kazanıyor, devlet desteğine ihtiyaç duyuyor. OECD gibi uluslararası örgütler, Almanya’yı vasıfsız gençlerin sayısını azaltmak için çok az şey yapmakla eleştiriliyor.
* * * *
Genç Alman yetişkinler ile aynı yaştaki göçmenler arasındaki uçurumun giderek arttığı da bir gerçek. Mesleki Eğitim ve Öğretim Raporu'na göre, 2021'de Almanların yüzde 11,7'si mesleki yeterliliğe sahip değilken, yabancı akranlar arasında bu oran üç kattan fazla (yüzde 37,4). Bu oran Türk pasaportu olan gençler arasında daha da yüksekti (yüzde 41,6). Bununla birlikte, göçmenlerin büyük bir kısmı da Almanca bilmedikleri için eğitim için uygun görülmemektedir. Uzmanlara göre, burada daha özel tekliflere ihtiyaç var.
* * * *
Sendikalar Almanya'da eğitim başarısının hala ebeveynlerin mali durumuna bağlı olduğundan ve göçmenlerin okul sisteminde ayrımcılığa uğramasalar bile dezavantajlı olduklarından şikayet ediyor. Buna karşılık Kanada veya Avustralya gibi göç ülkelerinde, göçmen çocukların akıllı entegrasyon yoluyla daha iyi okul bitirme nitelikleri elde ettikleri hatırlatılıyor. Eğitim uzmanları istatistiklerin büyük bir sorun olduğunu açıkça ortaya koyduğunu, Almanya’nın dezavantajlı gençleri eğitim sistemine iyi bir şekilde entegre edebilecek durumda olmadığını söylüyorlar.
* * * *
Tekrar Reha Bilge’nin makalesine dönersek şöyle diyor; Steinmeier’in programı Almanya’nın Türkiye’deki iç ve dış politik gelişmeleri mercek altına aldığını gösteriyor. Bu çerçevede Almanlar uzun süredir maruz kaldıkları olumsuz Türkiye imgesinden farklı, bilim adamlarına kucak açmış, konuksever bir Türk imgesiyle ve Atatürk’le yeniden tanışırken; Türkler de uzun süredir karşı karşıya kaldıkları olumsuz Alman imgesinden farklı, kendi dertlerini paylaşan ve Atatürk gibi kurucu değerlerine saygı gösteren daha yumuşak bir Almanya algısıyla tanışacaktır.‘
* * * *
Bu karşılıklı algıların gerçekle uyuşup uyuşmayacağını ise elbette önümüzdeki aylar ve yıllar gösterecektir. İki ülke ilişkilerinin yeni bir perspektifle ele alınması bir karşılıklı bir ihtiyaçtır. Bunu bekleyip göreceğiz. Yirmili yaşlarından beri beyaz saçlı koyu bir FC Schalke 04 taraftarı ve bir Rolling Stones hayranı olmasıyla bilinen Almanya Cumhurbaşkanı Franz-Walter Steinmeier’e ‘Türkiye’ye hoşgeldiniz‘ diyoruz.