Son günlerde gündemimizde olan İsrail ve Hamas arasındaki çatışma, İsrail’in saldırıları derken birçok kişi asıl bu sorunun en başta nasıl başladığı sorusunu soruyor.

Geçmişten günümüze yolculuk yapacak olursak özetleyerek Filistin-İsrail sorununu aktaralım.

Filistin ve İsrail, aslında 100 yıldan fazla süredir aralarında problem olan daha doğrusu İsrail’in gözünü diktiği barbarlıkla Müslüman topraklarını gasp ettiği bir sorundur.

İsrail’in binbir kışkırtıcı hamlesi ve baskılarına dayanamayan Gazze halkı, 07 Ekim 2023 günü Hamas militanlarının başlattığı adına da Aksa Tufanı denilen bir operasyon gerçekleştirdi.

Hamas, Filistin’de kurulan İslamcı bir direniş harekatıdır. Bu örgüt Gazze Şeridi başta olmak üzere 2007 yılından beri Filistin topraklarında faaliyet göstermektedir. Amacı ise topraklarının bağımsız ve egemen bir İslamcı devlet olması, eski gücüne yeniden ulaşmasıdır.

Bu kısa bilgiyi verdikten sonra geçmişten günümüze İsrail’in Filistin topraklarını nasıl ele geçirdiğini adım adım aktarmak isterim.

Aslında Filistin’in başına gelen ve felaket olarak adlandırdıkları İsrail kuşatması 1897’li yıllara dayanmaktadır. I. Siyonizm Kongresi’nde alınan karara göre Filistin’de bir Yahudi vatanının kurulması kararlaştırılmış ve Osmanlı İmparatorluğu’nda olan Filistin’e azınlık olarak gelen Siyonist göçmenler yerleşmeye başlamıştı.

I. Dünya Savaşı sonuna kadar İngiltere’nin işgalinde olan Filistin, 25 Nisan 1920’de alınan Milletler Cemiyeti kararıyla İngiltere bölgenin manda idaresini ele almıştı.

1948-1949 yıllarına gelindiğinde İsrail’in kontrolüne geçen ve azınlık durumuna düşen Filistin halkı, yıllar içerisinde baskılara dayanamayarak topraklarını terk etmek zorunda kalınca mülteci duruma düşmeye başlamışlardı.

İsrail 1948’de Tel Aviv’de kuruldu. 1967 yolunda İsrail ve Arap ülkeleri arasında savaş çıktı. Bu savaş 6 gün sürdü ve bu toprakların kaderi o savaştan sonra oldukça değişti.

Bu savaşta İsrail, Mısır’dan Gazze ve Sina Yarımadasını, Ürdün’den de Batı Şeria’yı ele geçirmişti. İsrail kontrolüne geçen topraklarla birlikte gücüne güç katmıştı.

Mısır daha sonrasında 1979 yılında İsrail ile Barış Anlaşması imzalayarak Sina Yarımadasını geri almıştır. 90'lı yıllara gelindiğinde Ürdün de İsrail arasında Barış Anlaşması imzalamış ve İsrail’i tanıyan 2. Müslüman Devlet olarak tarihe geçmiştir.

İsrail bu süreç içerisinde Filistin halkını azınlık haline getirebilmek için çeşitli baskı, ambargo, eziyet gibi zorla müdahale ederek oradaki vatandaşların topraklarını terk etmeye zorlamış, sınırları ve kontrolü elinde olarak Gazze ve Batı Şeria’da küçük bir alanda Müslüman halka yaşama hakkı tanımıştır.

Filistinliler İsrail’e karşı mücadeleyi bırakmamak adına Filistinliler ve Filistin Kurtuluş Örgütünü (FKÖ) kurmuştur. 1993 yılında Oslo Barış Süreci başlamış fakat Körfez Savaşlarıyla FKÖ’nün gücü zayıflamıştı.

Görüşmeler neticesinde 1994 yılında Kahire’de İsrail ve Filistin Kurtuluş Örgütü ile İlkeler Deklarasyonu imzalandı. İsrail, Gazze Şeridi’ni terk edecek Batı Şeria’daki Eriha kentini Filistinlilere bırakmıştı. Tabi bu süreç zarfından Müslüman ve Yahudiler arasında bombalı eylemler devam etmiştir. 2. Oslo görüşmeleriyle Batı Şeria 3’e bölünmüştü.

2000’li yıllara gelindiğinde anlaşmazlıkların devam etmesi ve intihar saldırıları ile birlikte İsrail 2002’de Batı Şeria’yı işgal etti. Yaser Arafat’ın ölmesi ardından 2008-2009 yıllarında Dökme Kurşun Operasyonu gibi bir dizi olay gerçekleşti.

Birçok olay yaşanırken İsrail ve Gazze arasındaki çatışma devam etti. 2010 yolundaki Mavi Marmara, 2014 yılındaki Israil’in Gazze’ye saldırıları hız kesmeden sürdü. 2018 yılında ABD’nin İsrail Büyükelçiliğinin Tel Aviv’den Kudüs’e taşınması ile protestolar başladı. Onlarca Filistinli bu protestolarda hayatını kaybetti. Baskı ve zulmün hala sürdüğü bu topraklarda kan akmaya ve mücadele etmeye devam etti.

7 Ekim 2023 günü de Hamas’ın İsrail’e başlattığı çatışmalarda da çok sayıda sivil hayatını kaybederken iki grup arasındaki savaş sürüyor.