11 Ayın Sultanı Ramazan ayında olmamızla birlikte otofaji ve oruç arasındaki ilişki son günlerde epey ilgi çekiyor. Otofajinin ve oruç tutmak gibi pek çok ilintili konu çok sık konuşulurken hem de oruç tutmanın bu iki konu aralarındaki bağlantıları kafa karıştıran ya da ortak noktalarının olması merak uyandırabiliyor. Özellikle Ramazan ayında oruç tutanların ya da otofajiyi rutin hayatına dahil eden kişilerin iki başlık arasındaki ortak özelliklerinin neler olduğu, otofajinin oruçtan mı ortaya çıktığını, otofajinin ya da orucun sağlıkla ne gibi ilgisinin olduğu gibi başlıkları hazırsanız ortak özelliklerini ve farklılıklarını ele alalım..

Oruç

İlk olarak oruç, sadece Müslüman alemine has bir olgu değildir. Pek çok dini inancı benimseyen kişilerin belli bir süre yiyecek ve içecekleri tüketmeyerek hem ruhen hem de bedenen fiili durum ve davranışları azaltmak, olumsuzluklardan ve kötülüklerden arınmak olarak tanımlamak mümkündür. Müslümanlık, Hristiyanlık, Musevilik, Yahudilik, Hinduizm, Budizm gibi pek çok din ve inançlarda oruç tutma terimi vardır. Her farklı inancın kendine has farklı ve ortak özellikleri bulunur. Bunlardan ilki tüm din ve mezheplerde oruç farz olarak kabul edilmiştir. Ruh ve bedeni kötülüklerden arınmayı benimser. Kurallar ve kaideler inançlar arasında değişiklik gösterse de genel olarak aynı manayı taşır.

Müslümanlarda 3 aylar ve Ramazan ayı, Musevilikte Yom Kippur gibi isimlerle belirtilir. Her etnik grubun kendi inanç biçimine göre kuralları ve değişken özellikleri olsa da amaç genel olarak nefsi terbiye etme ve perhiz üzerinedir.

Otofaji (Aralıklı Oruç)

Otofaji ise hücrelerin kendini yenilemesi, tamir etmesi, hücre içindeki zararlı maddelerin temizlenmesi olarak tanımlanmaktadır. Daha sağlıklı ve zinde olmayı amaçlar. Otofaji; oruçtaki gibi belli saatler aç kalarak vücuttaki zararlı maddelerin atılmasına yardımcı olur ve yağ yakımını hızlandırdığı uzmanlar tarafından belirtildiği için son yıllarda oldukça dile getirilen ve yaygınlaşmaya başlayan bir olgu olmuştur. Otofaji ayrıca karbonhidratı azaltıp, sağlıklı ve zinde olmayı daha da kolaylaştıran, bağışıklık sistemini güçlendirdiği hatta pek çok hastalığı engellediği tıp literatüründe yer almaktadır.

Otofaji son yıllarda diyetle ilişkilendirilen karbonhidratı azaltıp, su ve sağlıklı çay ve sıvıları tüketip, protein ve minerali zengin içeriklerle beslenmeyi hedef alan 12-16 saat arasında aç kalarak hücrelerin onarımına katkı sağlayan bir yaşam biçimi denilebilir. Uzun saatler boyunca aç kalmak vücutta yağ yakımınının hızlandırmasına ve eski hücrelerin yenilenmesini tetiklemektedir. Bu sayede insan bedeni tabir-i caizse geri dönüşüme uğrayarak ya da fabrika ayarlarına dönerek sıfırlanmasını hedeflediği söylemek yanlış olmayacaktır. Otofaji kilo verdirirken bir yandan da sağlıklı bir bedene sahip olmayı destekleyen, uyku kalitesini artırdığı ve stresle mücadeleyi daha konforlu hale getirmeye yardımcı olduğu ifade edilmektedir. Tabi ki doktor kontrolünde ve onayı çerçevesinde otofaji yöntemini danışmadan uygulamayınız!

Otofaji ve Oruç

Kimi kaynaklarda otofajinin oruç tutmaktan geldiği ve buradan doğduğu belirtilmektedir. Oruçtaki aç kalma süresi gün doğumu ve batımı ile ilişkilidir. Otofaji de ise saatler daha esnektir. Açlık süresini kendiniz ya da doktorunuz belirler. Herhangi bir yiyecek tüketmeden hücreleri aç bırakarak eskiyen hücrelerin atılmasına, tamir edilmesi gereken hücrelerin onarılmasına imkan sağlar. Otofaji aç kalarak hücrelerin yenilenmesinin mümkün olduğunu savunur. Ayrıca egzersiz yapmak ve sağlıklı beslenmek temel unsurlarıdır. Oruçta da aynı mantık yatar. Oruç ile otofaji arasındaki farklardan biri dini inanç ve ibadet meselesidir.

Otofaji ve oruç hücreleri yenilemeye yardımcı olurken, kontrollü ve düzenli olduğunda ise sağlıklı bir yaşam vaat etmektedir. Zararlı madde ve hücrelerden arınmak, hücre temizliği yaparken, stres ve kaygı gibi olumsuz durumları da bertaraf etmeyi kolaylaştırır ve berrak bir zihinle düşünmeyi pratikleştirir. Bu sayede oruç tutmak ya da otofaji yapmak sağlığınız elverişli ise insan bedenine iyi gelen temellerden birini oluşturmaktadır.