FARKINDA olmalıyız... Küresel yeni bir siyaset mekanizması sahneye sürüldü... ABD’den bahsediyorum... ABD Başkanı Joe Biden göreve geldikten 5 ay sonra ilk kez dış gezisine çıktı... ‘Amerika döndü’ sloganıyla Avrupa’ya geldi... Biden, G7 ve NATO liderler zirvesine katıldı... Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile de başbaşa bir görüşme yaptı... AB yöneticileriyle de biraraya geldi... Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’le de 16 Haziran'da Cenevre'de diyalogdan ziyade monolog olarak nitelenen bir görüşme yaptı...
* * * *
Başkan Biden, gezi öncesi 6 Haziran’da Washington Post gazetesinde yazdığı makalede, gezinin ipuçlarını vermişti aslında... Makalede ‘.... Amerika Birleşik Devletleri dünyaya güçlü bir konumdan liderlik etmelidir... Ticaret ve teknoloji ile ilgili 21. Yüzyılın kurallarını Çin'in veya başka birinin değil, piyasa demokrasilerinin yazmasını sağlamaya odaklanacağız... Dünyanın önde gelen demokrasileri, daha dayanıklı ve küresel kalkınmayı destekleyen fiziksel, dijital ve sağlık altyapısını yükseltmek için Çin'e karşı yüksek standartlı bir alternatif sunacak...’ Veya benzer cümleler var...
 

* * * *

Geçen Çarşamba akşamı akşamı Türkiye’den dostlarla zoom üzerinden felesefi konularda sohbet ediyorduk... Bir Profesör dostumuz sohbette ‘İnsan bir olay karşısında normal koşullarda ‘niçin’ ve ‘nasıl’ sorusunu birlikte sorar... ‘Niçin’ genellikle kuramsal bir bakışı gerektirir, bir amaca yönelik olmayı da öngörür... ‘Nasıl’ın cevabı ise tektir ve neden-sonuç bağlantılı bir işleyişin ortaya konulmasıyla verilebilir’ diyordu... Başkan Biden,gezisi ile ilgili ‘Niçin’ sorusunu da kendi cevaplamıştı... Amaç, Çin’e karşı batıda birlik oluşturmak... Hatta Batılı müttefikleriyle Çin'e karşı soğuk savaş başlatmak da denilebilir belki...
* * * *
Çin lideri Xi Jinping, 2013'te Kazakistan'da İpek Yolu’nu dünyaya duyurmuştu.
100'den fazla ülkeyi içine alacaktı bitince... Yeni bir dünya kurulacak, güneş Çin'den yükselecekti. Ulaşım, enerji ağları, telekomünikasyon gibi yatırımlar vardı. Bu proje dünya nüfusunun yüzde 64’ü, karaların yüzde 40’ı bilinen enerjinin yüzde 75’ini kapsıyordu...  Geriye de bir şey kalmıyordu zaten... ABD tehlikenin farkındaydı... Başkan BidenÇin'e birlikte karşı koymak istiyordu ama Avrupa net değildi...  Avrupa, ABD ile olduğu kadar Çin ile de birlikte yürüyorlardı... Ama ABD'nin Çin’i kontrol etme isteği net... Gezi bunu daha da netleştirmeyi amaçlıyordu sanırım...
* * * *

ABD Başkanı Joe Biden, G7 zirvesine katıldıktan sonra Kraliçe II. Elizabeth ile de görüştü... Kraliçe, salgının başlamasından bu yana Windsor Kalesi'nde yaşıyordu... Biden, oraya gitti... Görüşmeden sonra gazetecilerin sorusu üzerine ‘Kraliçe II. Elizabeth ile çaylarımızı yudumlarken Çin'den Xi Jinping ve Rusya'dan Vladimir Putin hakkında sorular sordu. Uzun bir konuşma yaptık’ diyerek Çin ve Rusya konusunu dolaylı vurguladı.... 95 yaşındaki Kraliçe, 13 ABD Başkanı ile tanışmış,  Ronald Reagan ile ata binmiş, Gerald Ford ile dans etmiş, George W. Bush ile beyzbol maçına gitmiş biriydi... Çin ve Rusya liderleri hakkında da bilgisi olmaması imkansız...  ABD Başkanı Biden, Çin ve Rusya konusunda İngiltere’nin ABD’nin yanında olduğu mesajını vermiş olabilir mi...  Hani halk arasında ‘İyi mi, kötü mü bilemem ama seni sordu’ dedikleri gibi...
* * * *
Başkan Biden, eski başkan Donald Trump döneminde yaşanan gerilimi yatıştırmayı da hedefliyor...  Çin’e karşı birlik oluşturmak için ABD'nin yeniden NATO ve Avrupalı müttefikleriyle yakın işbirliği kuracağı mesajını verdi... Ama bunları nasıl yapacak... Profesör dostumuzun sohbette işaret ettiği  ‘nasıl’ sorusunun cevabını tam vermedi henüz...  ‘Nasıl’ın cevabı ise neden-sonuç bağlantılı bir işleyişin ortaya konulmasıyla verilebilir... Dünya ABD’nin yeni siyaset mekanizmasını nasıl çalıştıracağını dikkatle takip ediyor...