ABD eski Başkan Donald Trump, 2020 seçimlerini kaybetmesine rağmen Amerikan siyaseti üzerindeki etkisi hala çok büyük. 2020 başkanlık seçiminde yenilgiyi kabul etmiyor. 2024 başkanlık seçiminde Beyaz Saray'a geri dönmek istiyor, partisinin başkanlık adaylığına başvurdu. 2024 başkanlık seçimlerinde Cumhuriyetçi aday olarak yarışmak istiyor. Şu ana kadar tüm anketler eski başkanın Cumhuriyetçilerin ön seçimlerini yeniden kazanacağını gösteriyor. Eski bir cumhurbaşkanının yeniden seçilmesi, oldukça sıra dışı bir durum, Beyaz Saray'a geri dönme şansı nedir? Soru Trump'ın gerçekten Beyaz Saray'a dönme şansının olup olmadığı?
* * * *
Trump, şu an dört suçlamayla karşı karşıya. Hakkında açılan davalar Beyaz Saray'a geri dönme girişimine zarar verir mi? Peşinen yazalım. Zarar vermez. ABD anayasasına göre bir kişinin birden fazla suçla suçlanmış olması onun seçim kampanyasını yürütmesine engel değil. Trump hapiste olsa bile başkanlık için adaylığını sürdürebilir. Bu yüzden kendisine yönelik tüm iddiaları reddediyor ve cezai soruşturmayı muhaliflerinin Beyaz Saray'a dönmesini engelleme girişimi olarak görüyor.
* * * *
Mart ayında New York’taki ilk iddianamede Trump, porno film yıldızı Stormy Daniels'a susması için 130 bin dolarlık bir ödeme yaptığı iddia ediliyor. Bu davada yargılama 25 Mart 2024'te başlayacak. Florida’daki ikinci suçlama görev süresinin bitiminden sonra Beyaz Saray'dan yanına aldığı, ABD'nin nükleer yetenekleri ve askeri acil durum planlarına ilişkin bilgilerin yer aldığı çok gizli belgelerle ilgili. Trump, tüm belgelerin gizliliğini kaldırdığını iddia ediyor. Bu davadaki yargılama da Mayıs 2024'te başlayacak.
* * * *
Washington’daki üçüncü iddianame 2020 seçim sonuçlarına müdahale etmek. Bu yüzden Trump’ın destekçilerinin Ocak 2021'de ABD Kongresi'ne saldırdığı iddia ediliyor. Bu davada duruşma tarihi 28 Ağustos 2023 belirlendi. Trump hakkında dördüncü iddianame Georgia Eyaleti'nde sürüyor. İddia: Georgia’daki 2020 seçim yenilgisinin ardından sonuçları manipüle etmeye çalışmakla suçlanıyor. Yaklaşık 100 sayfalık iddianamede Trump'ın aleyhine olan sonucu tersine çevirmek için bir "suç girişimi"nden söz ediliyor. Bu davanın da 2024'ün Mart ayında başlaması bekleniyor.
* * * *
Daha önce hiçbir eski ABD Başkanı böyle suçlamalarla karşı karşıya kalmamıştı. Gerçi Trump daha başkanlığı sırasında Temsilciler Meclisi tarafından iki kez azledilmiş, ancak Senato her iki iddiadan da onu beraat ettirmişti. Ayrıca Georgia Eyaleti’ndeki dava diğer üç eyalete göre farklı. Bu eyalette Fulton İlçesi (Atlanta) savcısı organize suçlara yönelik olan Rico Yasası'na dayanarak, Georgia’daki seçim sonuçlarını tersine çevirmek amacıyla bir suç örgütü kurmakla suçluyor.
* * * *
Dava, eski başkan açısından özellikle hassas: Organize suçla mücadele yasası uyarınca mahkum edilmesi halinde, beş ila yirmi yıl arasında hapis cezasına çarptırılma riski mevcut. Bazı uzmanlar Trump'ın 2024 seçimlerinde başkan seçilmesi halinde, hüküm giymiş olsa bile kendisi hakkında af çıkarabileceğini iddia ediyor. Ama başkanın anayasal af hakkı, eyalet yargılamaları için geçerli değil. Emsal oluşturabilecek bir durum yok.
* * * *
Peki ya Donald Trump suçlu bulunursa? Ya hapiste seçimi kazanırsa? Görev süresi boyunca hapse mi girecek? Yoksa davalar devam edecek mi? Amerikan Anayasası ve kanunları buna hazırlıklı değil. Benzer iki vaka varmış. Bir zamanlar sosyalist Eugene Debs direniş çağrısı yaptığı için hapsedilmiş ve buna rağmen 1920'de başkanlığa aday olmuş. Diğeri ise aşırı sağcı Lyndon LaRouche'un 1992'de dolandırıcılık suçlamasıyla on beş yıllık hapis cezasını çekerken küçük bir partinin adayı olarak yarışmış. Her ikisi neredeyse hiç oy alamamışlar. Ama bir suçlu kazandığında ne olacağını kimse bilmiyor. Her halükarda kanun herhangi bir cevap vermiyor. Karmaşık bir durum.