Yeni bir yılın ilk haftalarındayız. 2024’e bakınca savaşların ve seçimlerin dünya gündemini meşgul edeceği görünüyor. Aralarında ABD, Hindistan, Endonezya, Meksika, Güney Afrika, İngiltere, Rusya, ABD ve Avrupa Birliği’ndeki 27 ülkenin de bulunduğu elliden fazla ülkede iki milyardan fazla insan sandık başına gidecek. Unutmayalım ki 2024 seçim maratonuna katılanlar dünya ekonomik üretiminin yüzde 60'ını oluşturuyor. The Economist sadece ülkelerin ulusal seçimlerini değil, belediye seçimlerini ve Avrupa Parlamentosu seçimlerinin de hesaba katılmasıyla 2024'ün şimdiye kadarki en büyük seçim yılı olacağını yazıyor.
* * * *
Şöyle hızlı bir tur atarsak, 5 Kasım 2024’teki ABD başkanlık seçimi elbette dünya politikası ve ekonomisi açısından en anlamlı seçimlerden biri. 160 milyondan fazla Amerikalı seçmen Ocak 2025’ten itibaren dört yıl görev yapacak 60. ABD Başkanını seçecek. Demokrat Parti’den Başkan Biden, Cumhuriyetçi Parti’den ise eski Başkan Trump şu an en favori adaylar olarak gözüküyor. Trump’ın hakkında açılan davalar ve bazı eyaletlerde ön seçime giremez kararları olsa da, anketlerde şimdilik önde gözüküyor. ABD’li seçmenin dış politikadaki başarıdan ziyade ekonomi, sağlık, eğitim gibi iç siyasete yönelik konulara bakarak oy verdiği biliniyor.
* * * *
Bu yıl en büyük seçimlerden biri Nisan-Mayıs 2024 arasında Hindistan'da gerçekleşecek. Şu anda dünyanın en hızlı büyüyen ekonomisinin dünyanın üretim merkezi olarak Çin ile rekabet yarışında olduğu unutulmamalı. 900 milyon civarında seçmen sandığa gidecek. Şu anki başbakan Narendra Modi, üçüncü bir beşyıllık dönem için yeniden seçilmeyi umuyor. Güney Afrika’daki seçim ülkenin son otuz yıldaki en önemli seçimi olacağı söyleniyor. Afrika Ulusal Kongresi ANC partisi, apartheid’in sona erdiği ve Nelson Mandela’nın Güney Afrika’nın başkanı olduğu 1994’den beri ülkeyi yönetiyor.
* * * *
Meksika’da 100 milyon seçmen 2 Haziran 2024’te altı yıl için yeni bir cumhurbaşkanı seçecek. Ülke tarihinde ilk kez önde iki başkan adayı da kadın. Meksika'daki seçim hükümetin enerji ve yabancı yatırımlara yaklaşımını etkileyecek. Ve Endonezya'nın yeni başkanı nikel gibi kritik minerallere ilişkin politikaları değiştirebilir. Endonezya, elektrikli otomobil sektörü için kritik bir maden olan nikelin dünyadaki en büyük üreticilerinden biri. Nikel, ülkeyi ABD ve Çin arasındaki jeopolitik çatışmanın kesişme noktasına getiriyor.
* * * *
Türkiye’nin 50 yıldan fazla bir süredir kapısında beklediği Avrupa Birliği’nin 27 ülkesindeki Avrupa Parlamentosu seçimleri de 6-9 Haziran’da yapılacak. Aşırı sağ popülist partilerin birçok AB ülkesinde önemli kazanımlar elde ettiği dikkate alınırsa bu seçimde Avrupa Parlamentosu’nda siyasi manzaranın epey değişebileceği de öngörülüyor. Ancak Türkiye’nin AB ile müzakere sürecinde 2024’te de durgunluk sürebilir. Bu yıl yeni bir müzakere faslının açılması büyük bir sürpriz olur. Uzun yıllardır yapılmayan Türkiye-AB Ortaklık Konseyi toplantısı da bu yıl yapılır mı acaba. Kestirmek zor.
* * * *
Şöyle söyleyebiliriz... Elliyi aşkın ülkede yapılacak seçimlerle dünyanın siyasi haritasının hayli değişeceğini söylemek yanlış olmaz sanırım. Ama asıl önemli olan bu siyasi manzarada gelecekte bizi nelerin beklediğini/bekleyeceğini konuşmak. İçinde bulunduğumuz çağın henüz ilk çeyreğindeyiz ve bizi nelerin beklediğini bilmiyoruz. Ancak analizlerde bulunabiliriz. Örneğin jeostratejik kaymaların, küresel ısınmanın, dünya nüfusunda artış ve buna bağlı olarak demografik değişimin veya teknolojik gelişmede hızlanmanın sonuçları neler olabilir. Bunların herbirini ayrı ayrı analiz ettikten sonra belki bir sentez yapabiliriz.
* * * *
Türkiye penceresinden bakarsak, 2023 Türkiye açısından sanırım hüzünlü bir yıl oldu. Kahramanmaraş merkezli depremlerde hayatını kaybedenlere, değişik terör saldırılarında şehit olan askerlere bir kez daha Allah’tan rahmet diliyorum. 2023 aynı zamanda Mustafa Kemal Atatürk’ün kurduğu Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. Yılıydı. Asrın muhasebesinin yapıldığı yıldı. 2024’ün her açıdan Türkiye için her alanda geleceğe umutla bakılan bir yıl olması herkesin ortak dileğidir sanırım.