Yerel seçimlerde yaşanan rekabet medyada da kendini göstermeye başladı. Son dönemlerde özellikle kamu medyası TRT seçimlere etki eden anlamsız davranışları ise en çok dikkat çeken medya kuruluşu oldu.

Gelenektir, her ne kadar demokrasiye aykırı olsa da TRT her zaman iktidarın sesi olmuştur. TRT kurulduğu altmışlardan beri hep iktidarda olan siyasi partiler tarafından babalarının malı gibi kullanıldı. Bunu Özal’da yaptı, Demirel’de yaptı ondan öncekiler de yaptı ondan sonrakiler de yaptı. Yani TRT her zaman iktidarın borazanı oldu.

TRT aslında AK Parti'ye oy kaybettiriyor

Bunu normal karşılamak bile anormal ama artık kronikleşmiş bir olaya karşı bağışıklık kazanmış durumdayız. TRT’nin iktidarı desteklemesi ve onu kayırması basın özgürlüğüne aykırı olsa da buna alıştık artık fakat bu yıl TRT yönetimi işin kantarını öylesine kaçırdı ki yediden yetmişe herkesin tepkisini çekmeye başladı. Öyle bir noktaya geldi ki iktidara oy kazandırayım derken oy kaybettirmeye başladı.

En son bu hafta yaşanan bir olay herkese pes dedirtti. Sektörde birinci senesini dolduran ve çok ciddi bir başarı elde eden Sözcü TV’nin başına gelenler TRT tarihine damga vuracak cinsten bir olay oldu. Ne mi oldu? Anlatayım!

Müşteri kovulur mu?

Sözcü TV, TRT Radyolarına kısa bir reklam vermek istemiş. Reklamda sadece Sözcü TV’de yayınlanan ana haber bülteninin sunucusu Fatih Portakal’ın sesinden ‘Sözcü TV ana haber bülteninin saat 19:00’da yayınlandığına’ dair kısa bir bilgi reklam spotu hazırlamış. Bunu TRT’ye yollamış. TRT ise bu reklamı yayınlamamış. Bunu duyunca şaşırmadım desem abartı olmaz ama bu kadarını da beklemezdim.

Hadi muhalefeti sevmiyorsunuz, muhalefet rakibiniz onların demeçlerini yayınlamıyorsunuz peki kardeşim senin sırf muhalif görünümü olan bir televizyon kanalı ile derdin ne olabilir? Hadi onu da sevmiyorsun peki sen nasıl olur da reklam veren bir müşteriye “reklamını yayınlamayız” dersin! Özetle sen bir müşteriyi nasıl kovarsın?

Bu olay yaşandıktan sonra Sözcü TV’nin genel müdürü Alişer Delek haklı olarak isyan etti ve sosyal medya hesabında “Bu karar siyasidir. TRT de sahibinin sesidir. Daha 1 yaşında iktidar ve muhalefet güdümlü kanalları geride bırakan SÖZCÜ TV görmezden gelemeyeceğiniz bir güce sahip. Gazetecilik! Kafanızı kuma gömseniz de, milletin parasını keyfinize ve siyasete kullanmaya devam etmeyin…” dedi. Bu haklı bir isyana bende katıldım ve olayı radarıma aldım.

Reklam da bir içeriktir keyfi olarak sansürlenemez

Yaşanan bu durum yani reklamın reddedilmesi hangi işletme stratejisine uyar? Sen bir işletmeye hangi gerekçe ile reklam almazsın? Hele bir de bu kamu medyası ise yani devletin parası, yani milletin parası ile finanse edilen bir kurum hangi gerekçe ile bir kurumdan reklam almama lüksüne sahip olabilir?

TRT’nin radyoları da televizyonları da hem reyting olarak hem de reklam cirosu olarak zararda. Yani şöyle anlatayım eğer TRT serbest piyasada faaliyet gösteren özel sermayeli bir işletme olsaydı devlet ödeneğini keserse ne olur biliyormusunuz? O şirket iflas eder. Bu şirkete eğer şirket genel müdürü veya alt müdürleri bir markanın yayınlamak istediği reklamı reddederse ve yayınlamazsa ne olur biliyormusunuz? O şirketin patronu o müdürleri bir güzel palazlar sonra da kapıya koyardı. Bu dünyanın her yerinde böyledir.

TRT özel işletme değil diyeceksiniz, evet değil. Bu daha da vahim! Bir özel sermayeli şirketin patronu çıkar “bana ne kardeşim kanal benim değil mi, ben senin reklamını yayınlamak istemiyorum” diyebilir. Serbest piyasa ekonomisinde olabilir. Ama bunu kamu medyası yapamaz. Bunu TRT yapamaz. Çünkü TRT’nin kamusal bir görevi vardır. Haber alma özgürlüğü bir yana TRT’nin reklamcılıkta da kamusal bir görevi vardır. Anayasanın ilk dört maddesini ihlal etmeyen, devlet bütünlüğüne tehdit olmayan her türlü reklamı yayınlamak zorundadır. TRT’nin Sözcü TV’nin reklamını yayınlamaması rekabete aykırı bir harekettir. Ticari etiğe aykırı olduğu gibi piyasa ekonomisinde rekabet kurulu tarafından korunan adil rekabetin işleyişine de terstir. Reklamda bir içeriktir ve reklamın bir ambargosu olamaz.

Ben bu olaya farklı bir açıdan da bakmak istiyorum. TRT’nin bu yaptığı acaba yukarıdan gelen talimatla mı oldu? Yani TRT’nin yöneticileri Sözcü TV’nin reklamı gelince işi gücü bırakıp Erdoğan’ı veya iletişim başkanı Fahrettin Altun’u arayıp “Efendim böyle bir reklam geldi yayınlayalım mı?” diye sordu da onlarda işi gücü bırakıp “yayınlamayın” mı dedi? Ben buna hayatta inanmam.

Bu işin aslı nedir biliyormusunuz? Bu patrondan çok patronluk yapanların iş güzarlığı. Ben eminim TRT yönetimi Sözcü TV’nin reklamını kendi inisiyatifi ile sırf iletişim başkanlığına ve külliyeye yaranmak için yayınlamamıştır. Ama evdeki hesap çarşıya uymayınca TRT yönetimi bir kez daha ofsayta düştü.

Sözcü TV paralı reklamını yayınlanmayan TRT’nin bu tutumunu rekabet kuruluna ‘bir ürün ve hizmetin reklamının yapılmasının engellenmesinin’ rekabet yasasına uygun olup olmadığını sormalı.

Buna ek olarak TRT genel müdürü ve radyo daire başkanının resmi bir açıklama yaparak neden bu reklamı yayınlamadıkları hakkında bizi bilgilendirmesi gerekiyor. Daha önce tapu müdürlüğünde çalışan ve hiçbir medya mecra özgeçmişi olmayan ve Sol haber portalının haberine göre geçmişte ‘sosyal medya hesabından cihatçı militanların ve yıkık Atatürk heykelinin fotoğraflarını paylaşması nedeniyle tartışmalara yol açan’ iki buçuk yıldır TRT Radyo dairesi başkanlığı yapan babası AK Parti Diyarbakır milletvekili olan Hamid Yaz’ın da herkese bir açıklama borcu var.