Kulağa hala alışılmadık geliyor ama tartışma tamamen yeni değil. Alman Savunma Bakanı ülkenin savaşa hazır olması gerektiğinden bahsediyor. Aslında apaçık bir şeyi söylüyor: Almanya kendini savunabilmeli. Ukrayna savaşı Avrupa ülkelerini tedirgin ettiği gibi Almanya’nın da güvenlik politikasında önemli bir kırılmaya yol açtı. Savaşın başlamasının hemen ardından, Şansölye alelacele Alman ordusunun modernizasyonu ve güçlendirilmesi için, 100 milyar Euro ayrılacağını, savunma harcamalarının artırılacağını duyurmuştu.
* * * *
Buna Almanya'nın dış ve güvenlik politikasında 'tarihi bir dönüşüm' diyorlar. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra savunma harcamalarına çok fazla kaynak ayırmayan Almanya’da sanki bazı tabular artık yıkılıyor. Ülkenin geçmişinden kopmaya başlaması olarak kabul edilebilir mi acaba? Özellikle daha önceki dönemlerde silahlanmaya, savunma harcamalarına şiddetle karşı çıkan Sosyal Demokrat Parti ile Yeşiller’in, şimdi kendileri hükümetteyken silahlanma için böylesine yüksek bir kaynak ayırmaları da bir başka paradoks sanki.
* * * *
Alman Genelkurmay Başkanı şu an 180 bin olan asker sayısını 203 bine çıkarmayı hedefliyor. Ama şimdilik çok zor gözüküyor. Çünkü, 1956’dan beri mevcut zorunlu askerlik 1 Temmuz 2011’de kaldırılmıştı. Yıllarca dönemin Sovyetler Birliği tehdit olarak algılanıyordu, Portekiz’e kadar Avrupa'nın Sovyetlerin eline geçebileceğine dair korkular vardı. Ama 2011’de artık ciddi bir tehdit olmadığı, soğuk savaşın sona erdiği, Almanya'nın dostlarla çevrili olduğu düşünülerek zorunlu askerlik kaldırıldı.
* * * *
Şu anki savunma bakanı kararın hata olduğunu söylüyor, şimdi zorunlu askerliğe dönüşe görünürde bir siyasi çoğunluk olmadığı için asker bulmanın çarelerini arıyor, diğer Avrupa ülkeleri inceliyor. Bugünün perspektifinden bakıldığında bakanı haklı bulanlar var. Ancak o zamanlar gerekçeler başkaydı, bu da yaşanan gerçeğin bir parçası. Akla yatan şimdilik İsveç tipi bir askerlik. İsveç'te askerlik çağındaki tüm gençlerin askere gitmesi gerekiyor, aralarından en iyileri seçilip alınıyor. Yani zorunlu askerlik yok, sadece askerlik görevine katılma zorunluluğu var.
* * * *
Almanya’da Alman pasaportu olmayan gençleri de kapsayan bir İsveç modeli destek buluyor. Bakan, ‘ülkede ikinci veya üçüncü nesil ancak henüz Alman vatandaşlığına sahip olmayanlar var' diyor. Askerlik Yasası‘nda vatandaşlık şartı olsa da istisna olabilir deniliyor. Tabii bu seçenek yalnızca AB veya NATO ülkelerinin vatandaşları için mi yoksa ötesindeki vatandaşlar için mi geçerli? Güvenlik açısından riskli görülen devletlerin vatandaşları ne olacak?Almancayı tam olarak bilmek gerekli mi? Açıklığa kavuşturulması gereken birçok soru var. Şimdilik bu soruların cevabı aranıyor.
* * * *
Yaklaşık bir yıldır görevde olan Alman savunma bakanı ilk günden beri sanki kaybedilen zamanın peşinde. – orduya daha çok para, daha çok personel, savaş gücü – Beş ila sekiz yıl içinde ordunun savaşa hazır olması gerektiğini söylüyor. Almanların zihniyet değişikliğine hazır olması gerektiğini sürekli tekrarlayan bakan ‚‘Herkes beğense de beğenmese de ordu savaşa hazır olmalıdır‘ diyor. Zaman sorunu kafaları karıştırmıyor değil. Acaba 2025 sonbaharındaki seçimi mi düşünüyor. Gelecek yıl seçim kampanyası başlıyor. O zamana kadar yapılamayan her şey için yeni hükümet kurulana kadar beklemek gerekecek.
* * * *
Almanya’da tartışmaların bir başka yönü olduğunu unutmamak gerekir. Bence tartışmanın odağına çekilmesi gereken yer burası. Bir askerin çok özel durumu var. Emredildiğinde hayatını riske atmak, Almanya'ya sadakatle hizmet etmek ve yeminde belirtildiği gibi "Alman halkının hak ve özgürlüklerini cesurca savunmak. Bakanın işaret ettiği gibi silahlı kuvvetlerin savaşa hazır olması gerekir, ama aynı zamanda bunun bir önkoşulu olarak, korunacak bir şeyin olduğunun bilincini içselleştirmek gerekir.
* * * *
The New York Times gazetesi, ‘Almanya Yeniden Büyük Bir Askeri Güç Olabilir mi? Avrupa'nın ekonomik devi, silahlı kuvvetlerini yeniden canlandırmak için tarihi bir girişimde bulunuyor. Gidecek uzun bir yolu var' diyor. Analizde ‘Dünyanın büyük bir kısmında kişinin ülkesi için savaşması ona hizmet etmenin doğal bir yolu olarak görülüyor. Askeri güç kullanımının genellikle ülkenin Nazi geçmişiyle rahatsız edici çağrışımlara yol açtığı Almanya'da bu durum daha azdır‘ deniliyor. Dünya Almanya’daki gelişmeleri dikkatle takip ediyor.