Geçenlerde AKP Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Özhaseki, katıldığı bir canlı yayında ekonomiye ilişkin değerlendirmede bulunurken, “Ekmek 1 lira, alamıyorsunuz ama ekmek 5 lira olmuş, çok rahat alabiliyorsunuz. Hayat pahalandı ama insanların alım gücü arttı” demişti. Güzel demiş. Ama asgari ücretlinin alabileceği ekmek sayısı geçen seneye kıyasla azaldı. 2021 yılında asgari ücret 2825 lira iken, ekmeğin fiyatı 1.75 TL idi. Bu parayla 1614 adet ekmek alınabiliyordu. Şu anki asgari ücret 5500 lira ancak ekmeğin fiyatı da 5 lira… Bu parayla ise 1100 adet ekmek alınabiliyor. İktidar, asgari ücreti zamlandırmakla övünüp, alım gücünün arttığını savunuyor ancak asgari ücretli, bir önceki yıla göre 514 ekmek daha az alıyor.

Halkın hali perişan

Gerçekten bunu söyleyenlere inanamıyorum. Millet perişan olmuş. İnsanlar dışarıya çıkmaktan korkuyor, bir tane misafir gelir de kahvede oturup çay içmelerinden korkuyorlar. Bunlar  nerede yaşıyor? Hangi memlekette? Biz de gidip orada yaşayalım. Türkiye’de değil başka yerde yaşıyorlar herhalde. Hayali dünyada yaşıyorlar. Bunlar milletten ayrıldı. Eskiden öyle değildi, eskiden iyiydiler. Milletin derdinden anlıyorlardı. Şimdi hayali dünyada yaşıyorlar. Milletle bağları kopmasaydı zaten bu hale gelmezdik Öte yandan alım gücü falan artmadı. Alım gücü yok, kimin alım gücü var? Millet perişan. Pazarda  Biber olmuş 30 lira, ekmek keza 5 lira. Milletin alım gücü düştü. Ben insanlara bakıp şoka giriyorum, çok perişan durumdalar. Geliyor dükkanların önünde geziyor, hiçbir şey almadan geri gidiyor, cebinde beş kuruş parası yok ki  Emekli perişan durumda, gidip çalışmak zorunda kalıyor.. Fiyatlar yüzde 300-400 fark ediyor. Alım gücü de kötü ekonomi de. Her şey pahalandı.”

Yoksulluk sınırı 24 bin lira

Birleşik Metal-İş Sendikası'nın Açlık ve Yoksulluk Sınırı Raporu’na göre; ağustos ayında dört kişilik bir ailenin açlık sınırı 7 bin 2 TL, yoksulluk sınırı ise 24 bin 221 TL olarak hesaplandı.
Birleşik Metal-İş Sendikası Sınıf Araştırma Merkezi’nin (BİSAM) Açlık ve Yoksulluk Sınırı Ağustos 2022 Dönem Raporunu yayınladı.

Gıdaya 7 bin lira gerek

Raporda "TÜİK ağustos harcama gruplarına göre endeks rakamları, 2003 yıllı madde fiyatları ile İstanbul Halk Ekmek, zincir market internet fiyatları ve BİSAM beslenme kalıbı üzerinden yapılan hesaplamaya göre dört kişilik bir ailenin sağlıklı ve dengeli beslenmesi için aylık yapması gereken harcama tutarı Ağustos 2022 için 7 bin 2 liradır" denildi. Bu harcama tutarı, sadece gıda için yapılması gereken minimum tutardır. Açlık sınırı üzerinden hane halkı üretim harcamaları esas alınarak yapılan hesaplama sonuçlarına göre ise yoksulluk sınırı 24 bin 221 lira oldu. Sağlıklı beslenmenin maliyeti de günlük 233 TL olarak hesap edildi.

İşte gerçekler ve rakamlar

Yetişkin bir erkeğin sağlıklı ve dengeli beslenmesi için tüketmesi gereken gıdaların aylık karşılığı bin 918 liradır. Bu değer, yetişkin bir kadın için bin 803, 15-18 yaş bir genç için bin 983 TL, 4-6 yaş arası bir çocuk için bin 298 liradır. Sağlıklı bir biçimde beslenmenin toplam aile bütçesine maliyeti ise 7 bin 2 lira olarak tespit edilmiştir. Bu tutar, söz konusu ailenin sadece gıda için yapması gereken zorunlu harcama tutardır. Eğitim, sağlık, barınma, eğlence, ısınma, ulaşım gibi giderler ile bir ailenin yapması gereken harcama tutarı 24 bin 221 liraya ulaşmaktadır. Bu arada Cumhurbaşkanı Erdoğan, 'Geldiğimizde öğrenci bursları 45 liracıktı, 850 lira yaptık' diyor ve övünüyor. O gün 45 lirayla 1.63 çeyrek altın alınıyordu, bugün 850 lirayla 0.49 çeyrek altın alınıyor. Bunu da buraya not edelim...

Süt ve peynirde zam rekoru

Günlük harcamalarda ağustosta en yüksek maliyet grubunu, süt ve süt ürünleri grubu 80 liralık harcama gereksinimi ile oluşturmaktadır. Et, tavuk ve balık grubu için yapılması gereken minimum harcama tutarı ise 40,33 liradır. Sebze ve meyve için yapılması gereken günlük harcama tutarı ise 38,73 liraya ulaştı. Ekmek için yapılması gereken harcama tutarı günlük 23,41 liradır. Katı yağ ve sıvı yağ ise 16,15 liralık masraf yapılması gereken ürün gruplarıdır. Yumurta için 5,51, şeker, bal, reçel ve pekmez için ise 7,29 lira harcama yapılması gerekmektedir.
Daha dar bir gruplandırmaya göre harcamalarda süt ve süt ürünlerinin payı yüzde 34,3 ile en yüksek paya sahiptir. Et, yumurta ve kuru baklagil grubunun payı yüzde 25,9 ile ikinci sıradadır. Sebze ve meyvenin harcamalar içindeki payı yüzde 16,6'dır. Ekmek, makarna vb. için ise pay yüzde 13,2'dir. Diğer gıda harcamalarının toplam içindeki payı ise yüzde 10'dur.
Her bir aile ferdinin sağlıklı beslenmesi için gereksinim duyduğu gıda grubu ve alması gereken kalori miktarı farklılık göstermektedir. Örneğin tüketilmesi gereken ekmek miktarı, kadın ve erkek açısından anlamlı düzeyde farklıdır. Süt ve süt ürünleri tüketiminde 10-18 yaş arasındaki bir gencin harcama gereksinimi, yetişkin erkek ve kadından fazlayken yumurta 4-6 yaş grubu için daha önemlidir. Günlük 233,41 liralık harcama içinde en maliyetli tüketim, 22,35 lira ile 10-18 yaş arası bir gencin tüketmesi gereken süt ve süt ürünleri miktarıdır. 4-6 yaş arası bir çocuğun tüketmesi gereken yumurta miktarı yetişkinlerden fazladır...