Gündem seçim değil geçim

Görüyorum ki milletin derdi gerçekten seçim değil geçim. Aslında bence millet seçim için kararını çoktan vermiş o gene ekmeğinin peşinde. 14 Mayıs'ta geçmişe bir sünger çekeceğine kesin gözüyle bakıyorum. Orası öyle ama tencere kaynamıyor. Gramla et alıyor, boş pide, boş tost yiyor, iftarını sokak çadırlarında kuyruklarda saatlerce bekleyerek açıyor milyonlar. 

Bu ülkede açlık sınırı asgari ücretin üzerinde. Birleşik Metal-İş Araştırma Merkezi (BİSAM), tarafından yapılan araştırmaya göre 2023 Mart ayına ilişkin açlık ve yoksulluk sınırı  asgari ücreti solladı gitti. Gıdaya harcanan günlük rakam maalesef 325 liraya yükseldi. Siyasi iktidar hala seccadeyle uğrasıyor. Yahu herkesin dini kendine size ne oluyor. Neyse onların tuzağına düşmeyeyim. Sadede gelelim. Dostlar dört kişilik bir ailenin sağlıklı ve dengeli beslenmesi için aylık yapması gereken harcama tutarını ifade eden açlık sınırı, Şubat ta 9 bin 234 TL iken Mart ayında 9 bin 752 TL’ye yükseldi.Bir ailenin kira, fatura, ulaşım, eğitim, sağlık, giyim gibi aylık tüm harcamalarını kapsayan yoksulluk sınırı ise şubat ayında 31 bin 939 TL iken Mart ta 33 bin 754 TL’ye ulaştı. BİSAM verilerine göre, yetişkin bir erkeğin sağlıklı ve dengeli beslenmesi için tüketmesi gereken gıdaların aylık karşılığı 2 bin 385 TL olarak hesaplandı.  Hal böyleyken  Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati “Bu zorlu süreçte, küresel düzenin işaret ettiği modeli değil, ülkemizin ihtiyaç ve hedeflerine uygun Türkiye Ekonomi Modeli’ni hayata geçirdik. Neredeyse tüm makroekonomik göstergelerde Cumhuriyet tarihimizin en iyi seviyelerine ulaşmış mıyız? Evet ulaşmışız.” dedi Artık aldırmıyorum. Ama bende diyorum ki yani neymiş efendim seçim belli sonuç belli. Önemli olan bu sefaletiin en kısa sürede nasıl onarılacağı, açlık ve yokluğun nasıl giderilebileceğidir.

İkramiyede büyük kayıp

Emekliye, 2018’de 1000 TL olarak verilmeye başlanan bayram ikramiyesi seçim öncesi 2 bin TL’ye çıkarıldı. Ancak bu para 5 yılda pula döndü. 2018’de 228 dolar olan ikramiye 103 dolara indi. O gün 3.8 çeyrek altın alınırken bugün bir tane bile alınamıyor. Yüzde 286 enflasyonla alım gücü eriyen ikramiyenin toplam bütçeye oranı da yüzde 2.8’den yüzde 1.1’e geriledi. 2018 yılından beri muhalefetin zoruyla ödenen bayram ikramiyesi de kuşa döndü. 2018 yılında bin TL olarak başlayan bayram ikramiyesi 2021 yılında 100 TL zamlanmış ve bin 100 TL olmuştu. Emekli bayram ikramiyesi 2022 yılında ise, bin 100 TL olarak uygulandı.

Enflasyon ikramiyeyi yok etti

İktidar’ın 2018 yılında başlattığı emeklilere bayram ikramiyesi enflasyonla eridi. Seçim yatırımı olarak 1000 liradan 2 bin liraya çıkarılan ikramiye ile 2018’deki 3.3 çeyrek altın alınırken bugün sadece 0.93 adet çeyrek altın alınıyor. CHP Manisa Milletvekili Vehbi Bakırlıoğlu emekli ikramiyesi ile ilgili çok çarpıcı rakamları ortaya koydu. Verilere göre 2018 de ilk bayramda aylık alanlar 11.5 milyon kişiydi, toplam ödeme 23.2 milyar lira olarak gerçekleşti. 2018’de toplam bütçe ise 830.4 milyar liraydı. Bayram ikramiyelerinin toplam bütçeye oranı yüzde 2.8’di.  Nisan 2023 itibarıyla toplam aylık alan sayısı 13.1 milyon oldu. Toplam ödeme 52.5 milyar lira. Bu yıl toplam bütçe rakamı ise 4.4 trilyon lira. Bayram ikramiyelerinin toplam bütçeye oranı yüzde 1.1 oldu.

Muhalefetten asgari ücret sözü!

Emekli üzerinden yapılan tartışmalarda ikramiyenin mucidi olan  CHP Lideri Kılıçdaroğlu yeni bir boyut getirdi.Kılıçdaroğlu seçilirse Haziran ayında emeklilere 15 bin lira verecek. Haziran 2023’te toplam aylık alanlar 13.1 milyon kişi. Toplam ödenecek tutar 197 milyar lira. Toplam bütçe rakamı 4.4 trilyon lira. Bayram ikramiyelerinin toplam bütçeye oranı yüzde 4.4 olacak.
Şimdi birde 2 bin liralık ikramiye nelere kadirdi ne oldu. Yani nerden nerelere düştük bir bakalım;
*2018’de 159 litre benzin alınabilirken bugün 87 litre alınabiliyor. İkramiyenin 2018’de doğalgaz olarak karşılığı 840 metreküptü. Bugün 327 metreküpe düştü.
*41 kilo peynir, 16 kiloya düştü. Makarna olarak karşılığı 310 kilodan 98 kiloya indi. 2018’de 265 litre süt alınabiliyordu, bugün 82 litre. 
*İkramiye son günlerde fiyatı ile gündeme gelen soğana da yenildi. 2018’de ikrameyinin karşılığı 481 kilo soğandı. Bugün 100 kiloya düştü. 

Açlık sınırı 9 bin 752 TL

Bakın bugün vaatlerle değil gerçeklerle yüzleşmeye devam ediyoruz Dostlar! Bu ülkede yılın daha ilk ayında asgari ücreti geçerek 8 bin 782 liraya ulaşan açlık sınırı, mart ayında 10 bin TL'ye koşar hale geldi. Yoksulluk sınırı ise martta bir önceki aya göre 1.815 TL birden artarak 33 bin 754 TL'ye ulaştı.
BİSAM araştırmasına göre, dört kişilik bir ailenin sağlıklı ve dengeli beslenmesi için aylık yapması gereken harcama tutarını ifade eden açlık sınırı, şubatta 9 bin 234 TL iken Martta 9 bin 752 TL’ye yükseldi. Bir ailenin kira, fatura, ulaşım, eğitim, sağlık, giyim gibi aylık tüm harcamalarını kapsayan yoksulluk sınırı ise şubat ayında 31 bin 939 TL iken Martta 33 bin 754 TL’ye ulaştı.

Gıdaya günde 325 lira!

BİSAM verilerine göre, yetişkin bir erkeğin sağlıklı ve dengeli beslenmesi için tüketmesi gereken gıdaların aylık karşılığı 2 bin 385 TL olarak hesaplandı.
Bu değer, yetişkin bir kadın için 2 bin 276 TL olurken, 15-18 yaş bir genç için 2 bin 471, 4-6 yaş arası bir çocuk için 1.651 lira oldu. Sağlıklı bir biçimde beslenmenin toplam aile bütçesine maliyeti ise 8 bin 782 lira olarak tespit edildi. Günlük 325.1 liralık harcama içinde en maliyetli tüketim kalemi 32 lira ile 10-18 yaş arası bir gencin tüketmesi gereken süt ve süt ürünleri miktarı oldu. 2023 Mart itibarıyla sağlıklı ve dengeli beslenmenin günlük maliyeti 325 TL olarak hesaplandı.

Tavuk-süt almak hayal 

Günlük harcamalarda Mart 2023'de en yüksek maliyet grubunu 114,60 liralık harcama gereksinimi ile süt ve süt ürünleri grubu oluşturdu. Bunu, 61,6 TL ile et, tavuk ve balık grubu izlerken; sebze ve meyve için yapılması gereken günlük harcama tutarı ise martta 61,2 liraya ulaştı. Ekmek için yapılması gereken harcama tutarı günlük 23.4 lira iken, katı yağ ve sıvı yağ ise 19.44 liralık masraf yapılması gereken ürün grupları olarak öne çıktı.

Yargı kararı bozuldu

Ne demişler, deli bir değil ki bağlayasın. Ölü bir değil ki, ağlayasın… CHP İstanbul İl Başkanlığı önünde, silahların patladığı gün, bir başka gözdağı da, yargı cephesinden geldi. Yargıtay, İstanbul Milletvekili CHP'li Enis Berberoğlu ve Adalar Belediye Başkanı Erdem Gül için seçimlere tam da 36 gün kalmışken, ceza verilmemesine yönelik yargı kararını bozdu. Üç yıldır uyutulan bir davanın, seçimlere 36 gün kalmışken uyandırılması, sıradan bir tesadüf değildir. Yargı, yargı değil, MİT TIR’larını durduran, kenara çeken, içindekileri fotoğraflayan, ne milletvekili Enis Berberoğlu’dur. Ne de Belediye Başkanı Erdem Gül’dür. Tüm bunları yapan, Erdoğan’ın yargıya, polise, jandarmaya elleriyle yerleştirdiği, yağan yağmurlarda beraber ıslandık dediği yol arkadaşlarıdır. Burada bir tek suçlu varsa, o da Erdoğan’dır. Erdoğan yola çıktığı yol arkadaşlarını, yolda bulduklarıyla sürekli değiştirdiği için, bunları unutabilir.


NURETTİN NEBATİ REJİMİN ÖZETİDİR

Şimdi gelelim zurnanın zırt dediği yer. Ekonomi bilmezlik koca bir ülkede nasıl büyük bir sefalete dönüştü bakalım. Bakınız, Bakan Nebati’nin koyun etinin ucuz olduğu ama kokusundan dolayı tercih edilmediği söyledi. Geçenlerde yazdık. Şimdi  Dostlar ! 200 lira, 2009’da tedavüle ilk çıktığında, 12,5 kilo dana kuşbaşı, 14 kilo koyun kuşbaşı alıyordu. Şimdi aynı 200 lira, bir kilo dana kuşbaşı, bir kilo koyun eti almaya bile yetmiyor. Nereden nereye… Çok açık söylüyorum, beceriksizliğin bu kadarı, kasıtsız olamaz. Bunun adı taammüden ekonomik şiddettir. Bunun adı taammüden ekonomik terördür. Bunun adı taammüden ekonomik zulümdür. Nebati Bakan’ın, aslında Erdoğan rejiminin tam bir özetidir.“Bilgisi yok, fikri çok, liyakati yok, yetkisi çok… Bunlar saraylarında, milletimizi unutanlardır. Halini görmeyenlerdir. Sesini duymayanlardır. nokta.
Zorba yönetimler, boyun eğdirdikleri insanların, korkularından güç alır. Bunlar, korkan toplumun, itaat eden toplumun, haksızlığa ses çıkarmayan toplumun, kendisine yönelmiş her zulmü de kabulleneceğine inanır. Ama işin trajikomik tarafı, zorba idareleri en çok korkutan da, korkutup, sindirdiği halkın bizzat kendisidir. Koltuğunu yitireceğini anlayan zorba idareler, şiddet ve tehdidini arttırır. Korkuları, zulümlerini besler. Zulmettikçe, koltuğu kaybetme korkusu, daha da artar. Bu kısır döngü, zorba idareyi içine çeker, tüketir.


KİRALAR TAVAN YAPTI MUTFAK YANGIN YERİ

Konut fiyatları aldı başını gitti. Orta direğin bir ev sahibi olması artık hayal oldu. Kiralık daire bulmak bile mesele oldu. Aynen faizde olduğu gibi, tabela kirası ayrı, vatandaşın fiilen ödediği kira ayrı. İkisinin arasında iki, üç kat fark oluştu. Ve ekonomik şiddetin en büyük yıkımı da, mutfaklarda yaşandı… Bugün irice bir soğanın tanesi, 11 lira 33 kuruş. Orta boy soğanın bir tanesi, 7 lira 14 kuruş. Soğan artık doğrandığında değil, tezgâhtan alınırken, milletin gözünden yaş getiriyor. Arsıza söz, pişkine yüz dayanmazmış… Market fiyatlarından bihaber, hükümetin Nebati Bakanı çıkmış; et fiyatlarındaki artışı, toplumun damak tadında, meydana gelen değişime bağlıyor. Koyun eti kokuyormuş, onun için milletimiz dana eti yiyormuş. Aslında koyun eti, dana etine göre çok ucuzmuş. Koyun etini çocuklarımız yemiyormuş. Çünkü kokusu rahatsız ediyormuş…
Vaatlerde de fos çıktı 
Bugün somut verilerle bunların üzerinde gidedrek yalın gerçekleri sizle paylaşmaya çalışıacağım . Dostlar! İktidar 2011’de “Türkiye hazır hedef 2023” dese de…12 yılda hiçbir vaadi gerçekleştiremedi! AKP, ekonomiden hukuka, eğitimden demokrasiye, adaletten tekno-ojiye kadar birçok alanda onlarca hedef ve vaat açıkladı. Ancak bu vaatlerin tamamına yakını uygulanmadı. İşte ‘ne’ dediler ve ‘ne’ yaptılar hatırlayalım.
İktidar 2011’de “Türkiye hazır hedef 2023” dese de…12 yılda hiçbir vaadi gerçekleştiremedi!
1- VAAT: Kişi başı geliri 25 bin dolara çıkaracağız.
GERÇEK: 2022'de kişi başına düşen milli gelir 10 bin 655 dolar oldu. Türkiye bu performansıyla Bulgaristan ve İran'ın gerisinde kalarak dünya genelinde 78'inci sırada yer aldı.
2- VAAT: 2023'te ihracatımızı 500 milyar dolara, ihracattaki ileri ve yüksek teknolojili ürünlerin payını yüzde 20'ye çıkaracağız.
GERÇEK: Türkiye 2022'de 254 milyar dolar ihracat yaptı. Yüksek teknolojili ürünlerin ihracattaki payı yüzde 2,8'de kaldı.
3- VAAT: Demokrasi ve hukuk ilkelerini tam işler hale getireceğiz.
GERÇEK: Freedom House 2023 verisine göre Türkiye 100 üzerinden 32 puan alarak özgür olmayan ülkeler kategorisine yerleşti. The Economist verisine göre Türkiye demokrasi endeksinde 167 ülke arasında 103'üncü sırada.
4- VAAT: İşsizliği yüzde 5'e indireceğiz.
GERÇEK: Şubat 2023 verisine göre işsizlik oranı yüzde 10'a ulaştı. 15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı yüzde 19,2 oldu.
5- VAAT: İnşaat malzemeleri ihracatında 100 milyar dolarla dünyada ilk üç arasına gireceğiz. GERÇEK: 2021 verilerine göre Türkiye'nin inşaat malzemeleri ihracatı 30,83 milyar dolar oldu.
6- VAAT: 46 milyon turist ağırlayarak 50 milyar dolar gelir elde edeceğiz.  
GERÇEK: 2022'de toplam 51 milyon 369 bin turist Türkiye'ye geldi. 46 milyar 284 milyon dolar gelir elde edildi.
7- VAAT: Büyüme oranlarını sürdürülebilir olarak ortalama yüzde 7'ler seviyesine yükselteceğiz.
GERÇEK: Türkiye'nin büyüme oranları 2013'ten beri dalgalı seyrediyor. 2022'de yüzde 5.6 büyüdük.
8- VAAT: Cari açığı kapatarak cari fazla vereceğiz.
GERÇEK: Türkiye ekonomisi, son 12 aylık sürede 55,4 milyar dolar cari açık vererek 10 yılın zirvesine ulaştı.
9- VAAT: Yoksulluk sınırının altındaki nüfusu azaltacağız.
GERÇEK: Tüketici Hakları Derneği, nüfusun yüzde 49,6'sının açlık sınırının altında yaşadığını ve bu oranın yaklaşık 42 milyon kişiye tekabül ettiğini açıkladı.
10- VAAT: Kadınların işgücüne katılımını yüzde 38'e çıkaracağız.
GERÇEK: TÜİK'in 2022 verilerine göre kadınların işgücüne katılım oranı yüzde 32,8 oldu.
11- VAAT: YÖK, koordinasyon kuruluna dönüşecek.
GERÇEK: Rektörler tepeden inme bir şekilde üniversiteye danışılmadan Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile atanıyor. Boğaziçi Üniversitesi'nin kayyım rektöre direnişi 829 gündür devam ediyor.
12- VAAT: Özel üniversitelerin kurulmasına imkan veren hukuki düzenlemeleri yapacak, özel ve vakıf üniversitelerinin yükseköğretim içerisindeki payının artırılması için gerekli tedbirleri alacağız.
GERÇEK: Türkiye'de 131 devlet ve 78 vakıf olmak üzere toplamda 209 üniversite, 170 bin 561 akademisyen ve 8 milyonun üzerinde lisans öğrencisi bulunuyor. 2019'da, Türkiye'deki 196 üniversite rektöründen 68'inin hiç uluslararası yayını olmadığı, 71 rektörün de makalelerine hiç atıf yapılmadığı belirlendi. Öte yandan 2019 verilerine göre 78 üniversitedeki 273 bölümde profesör, doçent veya doktor unvanına sahip bir öğretim üyesi bulunmuyor.
13- VAAT: Ulaşım için 2023 vizyonumuz; ülkemizin rekabet gücüne ve toplumun yaşam kalitesinin yükseltilmesine katkı veren; güvenli, ekonomik, konforlu, hızlı ve çevreye duyarlı hizmetlerin sunulduğu, sürdürülebilir bir ulaştırma hizmeti sunmaktır.
GERÇEK: Kahramanmaraş merkezli depremlerde ulaşım altyapısı, havalimanları, otoyollar ve iletişim altyapısı çöktüğü için arama-kurtarma faaliyetleri günlerce bölgeye ulaşamadı.
14- VAAT: Yüksek Hızlı Demiryolu Hattı uzunluğunu 2023'e kadar 10 bin kilometreye çıkaracağız.
GERÇEK: 2023 itibarıyla toplam yüksek hızlı demiryolu hattı uzunluğu 1460 km.
15- VAAT: Yüksek hızlı internet her yerde olacak.
GERÇEK: Türkiye, sabit internet erişiminde 178 ülke arasında 106'ıncı sırada yer alıyor.
16- VAAT: Yeni dönemde vize muafiyetinin yaygınlaştırılması için çalıştırmalarımıza devam edeceğiz. Hedefimiz yakın ve uzak komşularımızın tamamıyla vizelerin kaldırılmasıdır.
GERÇEK: AKPM nezdinde Türkiye temsilciliğini yürüten AKP'li Ziya Altun yaldız, Schengen vizelerine ret oranının 4 kat arttığını, son 8 yılda en fazla başvuruyu yapan 5 ülke arasında olan Türkiye'nin ret oranı en çok artan ülke olduğunu açıkladı.
17- VAAT: Mevcut kamu binalarının sağlamlaştırılması tamamlanacak. Deprem riski için binalar kadar teknik altyapı da sağlamlaştırılacak. Afet yönetimi çerçevesinde akıllı binalar, akıllı sokak- caddeler ve akıllı yerleşimler oluşturulacak. Altyapıların emniyet sistemleri geliştirilecek.
GERÇEK: 6 Şubat depremlerinde 50 binden fazla vatandaşımız hayatını kaybetti. Kamu kurumları ve arama-kurtarma personeli günlerce enkazlara müdahale edemedi. Binlerce bina yıkıldı, İskenderun Devlet Hastanesi ve Hatay Havalimanı pisti depremde çökerek kullanılamaz hale geldi.
18- VAAT: Tüm yurtlarda tek kişilik veya 3 kişilik odalara geçeceğiz.
GERÇEK: Türkiye genelinde binlerce öğrenci yurt bulamadıkları için barınma krizi yaşıyor. ‘Barınamıyoruz' eylemi yapan üniversite öğrencileri ise gözaltına alınıyor.
19- VAAT: 2023'te yoksulluk yüzde 10'ların altına kalıcı bir biçimde düşürülecektir.
GERÇEK: Mart 2023'te yoksulluk sınırı 31 bin 241 lirayı aştı. TÜİK, yoksulluk oranı verisini en son 2021 yılında açıkladı. 
 

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Oktay Apaydın Arşivi