Üç ayda maaşlar buhar oldu

Enflasyonun sopasını dar gelirli halk yiyor
SİYASİ İKTİDAR; çalışmayan emekli çalışan emekli ayrımını da getirdi ya pes doğrusu. Şimdi emekliye verilecek "Sadaka" beş bin lirayı bile herkese çok gördü bu AKP zihniyeti. Ama kabahat AKP'de ve Erdoğan'da değil ki! Kabahatın çoğu bu parayı bile kendilerine çok görenlere her seçimde oy veren işsiz,emekli ve açlıkla terbiye edilen milyonlarda. Yani Nazım Hikmet'in bir şiirinde dediği gibi “Akrep gibisin kardeşim, korkak bir karanlık içindesin akrep gibi.....Ve bu dünyada, bu zulüm senin sayende.Ve açsak, yorgunsak, alkan içindeysek eğer ve hâlâ şarabımızı vermek için üzüm gibi eziliyorsak kabahat senin,— demeğe de dilim varmıyor ama kabahatın çoğu senin, canım kardeşim!” Yani bizde.

Bakın Dostlar ! Temmuzda 22 bin TL olan memur maaşının alım gücü, ENAG’ın verilerine göre 16.852 liraya, 11.402 liralık asgari ücretin alım gücü ise 8.732 liraya düştü. 7.500 liralık en düşük emekli aylığı 3.840 lira ediyor.3 ayda maaşlar buhar oldu. Hayat pahalılığı karşısında ezilen emekli ve çalışanlara temmuz-aralık dönemini kapsayan ikinci 6 ay için yapılan yüzde 25'lik zam, 3 ayda sıfırlandığı gibi eksiye düştü. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), tüketici enflasyonu temmuzdan bu yana geçen 3 ayda yüzde 25.11 oranında artarak 6 aylık zammı adeta sildi süpürdü. Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) da son 3 aylık enflasyonu yüzde 30.57 olarak açıkladı.

Üç ayda gerçekleşen yüksek enflasyonla çalışanlar ve emeklilerin alım gücü temmuz zammından önceki maaşların alım gücünün de gerisine düştü. Yılbaşından bu yana zam yapılmayan 7 bin 500 liralık en düşük emekli aylıklarının alım gücü ise TÜİK'e göre yüzde 50, ENAG'a göre yüzde 95 civarında eridi.

Yapılan zamlar maaşları yok etti!
Bekar ve çocuksuz en düşük devlet memurunun maaşı temmuz başında 20 bin 352 liraya yükseltilmişti. Bu memurun maaşının alım gücü, temmuz ayından bu yana artan fiyatlar karşısında eriyerek TÜİK hesabıyla 16 bin 267 liraya, ENAG hesabıyla da 15 bin 587 liraya geriledi. 24 bin 505 lira yapılan öğretmenin maaşının alım gücü de eylül sonu itibarıyla TÜİK'e göre 4 bin 918 lira eriyerek 19 bin 587 liraya düştü. Öğretmen maaşındaki erime ENAG hesabıyla da 5 bin 737 lirayı buldu. 29 bin 109 lira olan polis memurunun maaşı ise ENAG hesabıyla 6 bin 815 lira azalarak, 22 bin 294 liraya düştü Temmuz ayında 11 bin 402 liraya çıkarılan asgari ücretin alım gücü de zamlar karşısında dayanamadı. Asgari ücretin alım gücü eylül sonunda ENAG'a göre 2 bin 670 lira eriyerek 8 bin 732 liraya kadar düştü.

Emeklinin alım gücü 3.840 TL azaldı
3 ay önce yüzde 25 zam yapılan emeklinin alım gücü yüzde 25.11'lik resmi enflasyon karşısında eksiye düştü. En düşük memur emeklisinin geçen temmuzda 8 bin 657 lira yapılan aylığı, eylül sonunda TÜİK hesabıyla 6.920 liraya, ENAG hesabıyla 8.732 liraya geriledi. 7.500 liralık en düşük emekli aylığının alım gücü de TÜİK'e göre 5.005 liraya, ENAG'a göre 3.840 liraya geriledi.

Avrupa’nın emeklisi ayda ne kadar alıyor?
Türkiye'de emekliler açlık, sefalet ve perişanlık çekerken, Avrupa'daki emekliye “krallar gibi” yaşanacak aylıklar ödeniyor. Üstelik, belli bir miktarın altına aylığın düşmesi de yasak. En düşük emekli aylığı 1250 Euro. Kira yardımı, tatil yardımı ve hatta kedi-köpek yardımı bile var. Almanya’da ortalama emekli maaşı 1840 Euro. Hollanda’da 1430 ve İtalya’da 1359 Euro.Ayrıca emeklilere kira ve yakacak yardımı, hatta kedi-köpek vergi desteği de veriliyor. Böylece, yaşlılar hem korunuyor hem de toplum içinde rahat bir yaşam sürmeleri sağlanıyor.

İşte bizi kıskanan, bize imrenen Avrupa'nın bazı ülkelerinde emekli maaşları Dostlar ! Bir okuyun bakalım neler veriyorlar adamlar emeklilerine, nasıl sahip çıkıyorlar !

Ülke ülke Avrupa'daki emeklilerin durumunu inceledik. İlginç sonuçlar çıktı.
Almanya: Son düzenlemelerle, emeklilik gelirinde alt sınır yükseltildi. 65 yaşını geçen kadın emekli yılda en az 17 bin 814 Euro; erkek emekli ise en az 25 bin 407 Euro brüt emekli maaşı alacak. Net olarak ise kadın emeklinin en düşük net aylığı 1.267 Euro; erkek emeklinin ise 1.840 Euro. Emeklilerin aylıkları, daha az çalışma ya da çeşitli nedenlerle daha düşük ise, kira yardımı veriliyor. Ayrıca kedi- köpek besleniyorsa, bunun için yılda 120 Euro'luk destek sağlanıyor. Tatil parası ve sağlık giderleri de ödeniyor. 45 yıl çalışanlar ve yüksek prim ödeyenler 6 bin 500 Euro'ya kadar maaş alabiliyor.

Hollanda: Emeklilik yaşı 67 ve kademeli olarak yükseliyor. Emeklilerin hakları oldukça iyi. Hollanda'da bir kişi, bir yıl çalışmış ve sadece bir yıl prim ödemiş olsa bile, yaşı geldiğinde temel emekli aylığına hak kazanıyor. Tatil parasıyla aylık net gelir 1.430 Euro. Tabii tam zamanlı çalışanlar ve yüksek prim ödeyenler için üst sınır yok.
İspanya: Normal emeklilik maaşlarının yanı sıra, ek emeklilik maaşlarının en yüksek olduğu ülke. Emeklilik yaşı kadın ve erkeklerde 67. Yılda 14 kez, 1.371 Euro brüt maaş ödemesi yapılıyor. Bir emeklinin net maaşı 1.300 Euro'yu aşıyor. İspanyollar'ın yüzde 75'nin kendi evi var.
İtalya: Emekli kişiye, son gelirinin yüzde 90'ı oranında emekli aylığı bağlanıyor. Emeklilik yaşı 67 ve en az 20 yıl prim ödemek gerekiyor. Maaşlardan yüzde 33 oranında emeklilik sigorta primi kesiliyor. İtalyan emekliler ortalama 1359 Euro maaş alıyor. Yüksek gelirli gruplar emekli olduğunda, aylıklarında üst sınır yok ve ödedikleri prime göre yüksek maaş alıyorlar.
Fransa: Sistem, çalışan ve işverenin primleriyle finanse ediliyor. En yüksek emekli maaşı 7 bin Euro'yu bulabiliyor. Aylık bağlama oranı yüzde 62 ve yakında 64 olacak. Ortalama emekli maaşı ise 1.400 Euro civarında. En düşük emekli aylığı ise 1.120 Euro. Emeklilik için yıl sayısının 41'den 43'e çıkarılmak istenmesi nedeniyle ülkede gösteriliyor yapılıyor.
Avustırya: Her kesim çalışan için ayrı oranlarda emeklilik destek primleri kesiliyor. Emeklilik yaşı kadınlarda 60, erkeklerde ise 65. 2033'ten sonra kadınlar da 65 yaşında emekli olacak. Emekli aylığının hesaplanmasında çalışılan dönemdeki en yüksek 480 ayın ortalaması alınıyor.Asgari emekli aylığı 1.110 Euro. Maksimim emekli maaşı ise 3 bin 477 Euro ile sınırlı. Ortalama emekli aylığı kadınlarda 1.192 Euro; erkeklerde ise 1.917 Euro.
İngiltere : Avrupa içinde en az ödeyen ülke ama onun da en düşük aylığı 1000 Euro. Haftada 203,85 Paund ödeme yapılıyor. Bu nedenle bir çok İngiliz'in “işyeri emeklilik sandık üyelikleri” var. Burada biriken paralarla ek emekli aylığı elde ediyorlar. İngilizler, emeklilik aylığına pek bel bağlamıyor ve daha çok, emekli yaşına geldiklerinde satmak için eve yatırım yapmayı tercih ediyor. Bu nedenle de ülkede emlak fiyatları hep yüksek kalıyor.

Şimdi gördünüz mü? Bizi kıskananların durumunu ha yukarda dediğim kabahtın çoğu sende bende onda. Nokta!

Bakın bu konuda uzmanlar neler söylüyor birde onlara göz atalım. Ekonomist Uğur Gürses, TÜİK ve ENAG'ın açıkladığı enflasyon rakamları hakkında değerlendirmelerde bulundu. Gürses, enflasyonun sopasını dar gelirli halkın yediğini belirtti.Enflasyon rakamlarını değerlendiren ekonomist Uğur Gürses, bunun dar gelirlilerin ezildiği gerçeğini değiştirmediğine dikkat çekti. Gürses, "Temel sorun şu; vatandaşın bu fiyat artışlarına karşı gelirinin aynı anda reel olarak artıp artmadığı ya da reel seviyesinde koruyup korumadığı, biliyoruz ki koruyamıyor. Herkesin sepeti aynı değil, yoksulların sepeti görece daha pahalı. İster istemez sopayı, gelir düzeyi düşük olanlar, yoksullar, orta sınıf yiyor." dedi.

Vatandaş masrafların altında ezildi
Türkiye İstatistik Kurumu'na (TÜİK) göre geçen ay tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yüzde 4,75 arttı, yıllık enflasyon ise yüzde 61,53'e yükseldi. Enflasyon Araştırma Grubu'nun (ENAG) verilerine göre ise geçen ay TÜFE yüzde 6,24 oranında arttı, yıllık enflasyon ise yüzde 130,13'e çıktı.

ANa harcama grupları itibarıyla TÜFE’de en çok artış yüzde 30,27 ile eğitimde görüldü. Alkollü içecekler ve tütünde yüzde 10,03, konutta 5,76, ev eşyasında 5,22, eğlence ve kültürde yüzde 4,66, ulaştırmada yüzde 4,35, lokanta ve otellerde 4,15, haberleşmede yüzde 3,57, sağlıkta yüzde 3,39, gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 3,32, giyim ve ve ayakkabı yüzde 2,59 artış gerçekleşti.

İstanbul'da yaşamak çok zor !
İstanbul’da bir ailenin yaşam maliyeti 44 bin lirayı aştı. İstanbul’da yaşamanın maliyeti geçen yıla göre yüzde 79,42 arttı. İstanbul’da dört kişilik bir ailenin ortalama yaşam maliyeti 44.561 liraya çıktı. Asgari ücretle geçinen bir aile için mega kentte yaşamak neredeyse imkansız hale geldi… İstanbul Planlama Ajansı'nın (İPA) araştırmasına göre İstanbul'da yaşamanın maliyeti geçen yılın aynı ayına göre yüzde 79,42 arttı. İstanbul'da dört kişilik bir ailenin ortalama yaşam maliyeti 44.561 lira olarak hesaplandı. Kentte ortalama yaşam maliyeti, geçtiğimiz aya göre 1.968 lira arttı. İstanbul'da yaşamanın maliyeti bir önceki aya göre yüzde 4,62, bir önceki yılın Aralık ayına göre ise yüzde 61,47 oranında arttı.

Et – kıyma ürünleri yıllık bazda yüzde 117,10 oranında arttı.
Hanelerin sık kullandığı bazı ürünlerin bir önceki yılın Eylül ayına göre fiyat artışlarına bakıldığında en çarpıcı fiyat artışlarından birinin yüzde 183,33 artış oranı ile saç bakım ürünleri fiyatlarında yaşandığı görüldü.

Yoksulluk sınırı 43 bin lirayı aştı!
Türk-İş'in eylül ayına ilişkin açlık ve yoksulluk sınırı araştırmasına göre, gıda enflasyonu aylık yüzde 9,31 olurken aylık gıda harcaması tutarı tam 5 katına çıktı. 4 kişilik bir ailenin yoksulluk sınırı 43 bin 433 lira olarak hesaplanırken bekar bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ aylık 17 bin 336 lira olarak kaydedildi.

Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş) eylül ayında 4 kişilik aile için açlık sınırını 13 bin 334 lira, yoksulluk sınırını 43 bin 433 lira olarak hesapladı. Ocak 2021'den Eylül 2023'e kadar geçen sürede 4 kişilik ailenin aylık gıda harcaması tutarı tam 5 katına çıktı. Türk-İş'in açıklamasına göre, gıda fiyatları eylül ayında aylık yüzde 9,31, yıllık ise yüzde 84,04 arttı.

Türk-İş’in, çalışanların geçim koşullarını ortaya koymak ve temel ihtiyaç maddelerindeki fiyat değişikliğinin aile bütçesine yansımalarını belirlemek için her ay yaptığı "Açlık ve Yoksulluk Sınırı Araştırması"nın Eylül 2023 sonuçları açıklandı.

Açlık sınırı 14 bine yaklaşıyor
Araştırmaya göre, eylülde Ankara'da yaşayan 4 kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarını ifade eden "açlık sınırı" 13 bin 334 lira oldu. Gıda ile giyim, konut, ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer harcamaların toplam tutarına denk gelen "yoksulluk sınırı" ise 43 bin 433 lira olarak hesaplandı.

Bekar bir çalışanın "yaşama maliyeti" aylık 17 bin 336 lira olarak belirlenirken, Ankara'da yaşayan dört kişilik bir ailenin gıda için yapması gereken asgari harcama tutarı bir önceki aya göre yüzde 9,31 arttı. Araştırmaya göre, eylül ayında süt fiyatlarında ortalama yüzde 8 artış görülürken, peynir fiyatı "sınırlı düzeyde" geriledi, yoğurt fiyatı sınırlı düzeyde arttı. Et ve Süt Kurumu’nun, Ankara Gıda ve İhtiyaç Maddeleri Perakendeciler Derneği bünyesinde faaliyet gösteren marketlerin bir kısmına, nisan sonu itibarıyla ithal edilmiş karkas etleri düşük fiyattan vermesiyle dana kıyma 190 lira, kuşbaşı 210 liradan satılmaya başlanmıştı. Bu ürünler sırasıyla bu ay 289 lira ve 329 liradan satıldı.

Et fiyatları uçuyor
Ulusal zincir marketler ve Ankara'nın dernek üyesi olmayan ve olup da yerli et satmaya devam eden yerel marketlerinin birçoğunda dana kıyma ortalama 330, kuşbaşı ortalama 373 liradan reyonlardaki yerini aldı. Bir önceki aya göre, dana etinin fiyatında yüzde 9 artış gözlemlendi. Ayrıca av yasağının sona ermesiyle balık fiyatları bir ayda yüzde 5 azalırken, nohut yüzde 28, yağlı tohumlar (kuruyemiş) yüzde 27, yeşil mercimek yüzde 20, yumurta yüzde 17 ve kırmızı mercimek yüzde 13 oranında zamlandı. Tavukta fiyat artışı sınırlı seviyede kaldı.

Zam şampiyonu barbunya
Bir ay içinde irmikte yüzde 13, pirinçte yüzde 10, bulgurda yüzde 9 ve makarnada yüzde 5 fiyat artışı yaşandı. Undaki fiyat artışı sınırlı seviyede oldu. Semt pazarlarında hem yeşil soğan, maydanoz gibi salata yeşilliklerinin hem de ıspanak, pazı gibi yeşil yapraklı sebzelerin fiyatları yükseldi.

Kuru soğan ve patates coşuyor
Kuru soğanın fiyatı 20 liraya dayanırken, patates fiyatları 20 liranın üzerine çıktı. Brokoli, karnabahar, kabak, patlıcan, sivri biber, fasulye, barbunya, havuç ve limon fiyatları artarken karalahana, turp, köy biberi, domates fiyatları geriledi. Bu ayın zam şampiyonu yüzde 60'lık fiyat artışıyla barbunya oldu.Türk-İş'ten yapılan değerlendirmede eylül ayı verilerine ilişkin şu ifadeler kullanıldı:

"Başta iktisaden dar ve sabit gelirlileri olmak üzere, toplumun tüm kesimlerini etkileyen ve halkın en temel sorunu olarak nitelenebilecek enflasyon, resmi verilerin ötesine geçen bir gerçeklikle günlün yaşam üzerinde etkili olmaya devam etmektedir. Türkiye’de yaşanan yüksek enflasyonun önümüzdeki kısa vadeli dönemde de etkili olacağı öngörülmektedir. Türk-iş çalışmasının ortaya koyduğu gibi, bilhassa son iki yıl içinde aşırı yükselen gıda fiyatları bireyleri ve aileleri çok olumsuz etkiledi. Gıda fiyatlarının artmasında öncelikle yetersiz üretimin olması, tarımsal üretim girdilerinde maliyet artışları ile üretim, tedarik ve satış zinciri içerisinde orantısız fiyat değişimleri önemli rol oynadı.

Kuşkusuz emeğin milli gelirden aldığı payın giderek gerilemesinin bir sonucu olarak yoksul daha da yoksullaştı. Bu süreçte, artan ücret gelirine rağmen devam eden yüksek fiyat artışları hayat pahalılığını dayanılmaz noktalara taşıdı. Özellikle dolaylı vergilerdeki artış, gelir vergisinde bu aylarda giderek yükselen oranlar ücretli çalışanların gelirlerini daha da aşındırdı. Uygulanması gereken gelir politikasında esas olması gereken, gelirlerin gerçek enflasyon seviyesinden daha fazla artması ve insana yakışır yaşam koşullarını sağlayacak düzeyde harcamayı karşılayacak seviyede refahın adil paylaşılmasıdır."

Meyve fiyatı 1 yılda yüzde 200 arttı.

Antalya Ticaret Borsası (ATB), eylül ayı Hal Endeksini açıkladı. Endekse göre, meyve fiyatında yıllık değişim yüzde 199,33 düzeyinde artarak 8 yılın rekorunu gerçekleştirdi. Meyvenin yıllık işlem miktarındaki yüzde 67,3’lük azalış, fiyattaki rekor artışa neden oldu.
Antalya hallerinde işlem gören domates, sebze ve meyvelerin işlem miktar ve fiyatlarıyla ilgili endeks değerleri, 2023 Eylül ayında bir önceki aya göre ve geçen yılın aynı ayına göre değişim gösterdi. Endekse göre, sebzenin yıllık miktar endeksinin yüzde 23,76 artmasına rağmen bu ortalama üstü fiyat artışında artan talep önemli bir rol oynadı. Eylül ayında miktar endeksleri, domateste 23, sebzede 38 ve meyve ise 20 olarak, fiyat endeksleri ise domateste 999, sebzede 1109 ve meyvede 2000 olarak gerçekleşti.

Meyve artışlarında rekor
Eylül ayı endeksleri miktarda bir önceki aya göre (aylık) domateste yüzde 20,71 artarken, sebzede yüzde 5,96 ve meyvede ise yüzde 60,83 azaldı. Miktar endeksleri geçen yılın aynı ayına göre (yıllık) domateste yüzde 1,42 ve sebzede yüzde 23,76 artarken, meyvede ise 67,33 azaldı.

Eylül ayında endekslerdeki yıllık değişimler, miktarda meyve rekor azalışı, sebze rekor artışı ve domates ise ortalama altı bir azalışı işaret etti. Yıllık fiyat endekslerindeki değişimler ise meyve için 8 yılın rekor artışı, domates ve sebze için ise ortalama üstü artış olarak gerçekleşti.

Miktar azalışı artışı getirdi
Eylül ayında domates fiyat endeksi yıllık yüzde 85,48 artarken, miktardaki yüzde 1,42'lik artış fiyattaki artışı nispi olarak baskıladı. Sebze fiyat endeksindeki yıllık artış yüzde 81,74 oldu. Sebzenin yıllık miktar endeksinin yüzde 23,76 artmasına rağmen bu ortalama üstü fiyat artışında artan talep önemli bir rol oynadı. Meyve fiyat endeksindeki yıllık değişim yüzde 199,33 düzeyinde rekor olarak gerçekleşti. Meyvenin yıllık işlem miktarındaki yüzde 67,33'lük azalış, fiyattaki rekor artışa neden oldu.

Domates beş yılın rekorunu kırdı
Eylül ayında miktar ve fiyat endekslerindeki aylık değişimler, domates için son 5 yılın miktarda rekor artış ve fiyatta ise ortalama altında artış olarak gerçekleşti. Bir önceki aya göre (aylık) domates işlem miktar endeksi, eylül ayında yüzde 20,71 artarken, işlem fiyat endeksi aylık yüzde 11,97 arttı. Bir önceki aya göre (aylık) sebze işlem miktar endeksi, eylül ayında yüzde 5,96'lık sıra dışı azalış gösterirken, işlem fiyat endeksi aylık yüzde 19,49 arttı. Son 5 yılın eylül ayları dikkate alındığında sebze miktar endeksi rekor azalış ve fiyat endeksi değişimi ise ortalama altında artış gösterdi.

Bir önceki aya göre (aylık) meyve işlem miktar endeksi, eylül ayında yüzde 60,83 rekor azalış gösterirken, işlem fiyat endeksi ise yüzde 38,73 arttı. Son 5 yılın eylül ayları dikkate alındığında aylık değişimler, meyve miktar endeksinde rekor azalış ve fiyat endeksinde ise rekor artış olarak yansıdı.

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Oktay Apaydın Arşivi